SKKN: Tích hợp Văn học sử, hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản trong chương trình Ngữ văn lớp 12

Sáng kiến kinh nghiệm đề tài "Tích hợp Văn học sử, hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản trong chương trình Ngữ văn lớp 12" nhằm giúp các em học sinh đọc hiểu văn bản tốt hơn trong chương trình học Ngữ văn lớp 12. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Tích hợp Văn học sử, hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản trong chương trình Ngữ văn lớp 12TÍCHHỢPVĂNHỌCSỬ,HƯỚNGDẪNHỌCSINH ĐỌCHIỂUVĂNBẢNTRONGCHƯƠNGTRÌNH NGỮVĂNLỚP12I.ĐIỀUKIỆN,HOÀNCẢNHTẠORASÁNGKIẾN 1.XuấtpháttừyêucầuđổimớicủaGiáodụcDạyhọctheođịnhhướngnộidunglàquanđiểmvàcáchdạymột thời,khôngcònphùhợpvìkhôngđáp ứngđượcnhữngnhucầumớicủangườihọc,yêucầumớicủacuộcsốngvàthờiđại.Thựctiễnđặtraphải đổimới,dạyhọctheohướnghìnhthànhnănglựcchohọcsinh. Dạyhọctheochủđềtíchhợplàmộttrongnhữngcáchđápứngyêucầuvànhucầuđó,chuẩnbị chođổimớichươngtrìnhvàsáchgiáokhoathờigiantới.2.Xuấtpháttừthựctếchươngtrình1.1.ChươngtrìnhNgữVăn12,bêncạnhcácvănbản,cácđơnvịkiến thứcTiếngViệt,LàmvăncòncócácbàiVănhọcsử: VănhọcsửvềmộtgiaiđoạnVH:KháiquátVHVNtừCMtháng8 đếnhếtthếkỉXX Văn học sử về một tác gia văn học: Hồ Chí Minh, Tố Hữu, NguyễnTuân. 1.2.Mộttrongnhữngnộidungthuộctinhthầnđổimớicủachương trìnhlà:chúýdạyhọctheohướngtíchhợp(ngangvàdọc).Vídụ: PhầnhướngdẫnhọcbàiKQVHVNchươngtrìnhNângCaotíchhợp kiếnthứcVHSvàvănbảnTHCSnhư sau: Hãyphântíchnhữngđặc điểmkhuynhhướngsửthivàcảmhứnglãngmạntrongVHVN1945– 1 1975quatácphẩmLặnglẽ SaPa(NguyễnThànhLong)vàChiếc lượcngà(NguyễnQuangSáng)trongchươngtrìnhNgữVăn9. Vậy,tinhthầntíchhợpvàdạytíchhợpvừalàmộtyêucầu,vừalà mộtcáchkhơigợihứngthúchoHSkhiđượchiểusâuvấnđềđểthấy mìnhlớnlênnhưthếnàoquatừngbàihọcvàcấphọc.3.Xuấtpháttừthựctếhọcsinh HSbậcTHPTcònhạnchế về tư duyhệ thống,cáchhọccònthụ động.Họcvănbản,HSthườngkhôngcóýthứcgắnvớikiếnthứctác gia,kiếnthứcchungvềmộtxuhướngvănhọc,mộtthờiđạivănhọc, bứtlìabộ phậnrakhỏitoànthể.Thựctế nàydẫnđếnhiệntrạnglà cácđơnvịkiếnthứcđượccácemtiếpnhậnrờirạc,vụnvặt.Họcbài nàobiếtbàiđó,dẫnđếnviệcquátảivề kiếnthức,ngợptrongbiển chữ nghĩa,khôngtránhkhỏinảnmỏikhihọcVăn.Việchọcnhưthế tấtsẽảnhhưởngđếnviệckiểmtra,thicử.Chonên,khiđềravềcác vấnđề liênquanđếnVHS,tứclàcácvấnđề cótínhchấtkháiquát, HSkhôngtránhkhỏilúngtúngvìkhôngbiếtgốcrễvấnđề.4.Xuấtpháttừthựctếthicử Cácđềthi,đềkiểmtracáccấpđềucónhữngphầnkiếnthức,kĩnăng màmuốngiảiquyếtthấuđáocầnphảicósự tíchhợpgiữavănbản vớiVHS. Vídụ: Bứctượngđàivề ngườilínhmangvẻ đẹpbitrángvàlãngmạn trongTâyTiến(QuangDũng) Khuynhhướng sử thitrong Rừngxànu (NguyễnTrungThành), Nhữngđứacontronggiađình(NguyễnThi). TínhdântộctrongđoạntríchViệtBắc(TốHữu) ChấttrữtìnhchínhluậntrongĐấtnước(NKĐ) 2 ĐiềugìkhiếnNhữngđứacontronggiađìnhcủaNguyễnThivượt rakhỏihạnchếchungcủavănchươngmộtthờilãngmạn? Cácđề sosánh:2đoạnthơ,2đoạnvăn,2hìnhtượngtrongcùng mộttácphẩmhoặc2tácphẩm(cùnggiaiđoạn,khácgiaiđoạn).II.THỰCTRẠNG(TRƯỚCKHITẠORASÁNGKIẾN) Trongquátrìnhdạy,ngườidạychưathựcsự chúýmốiliênhệ giữa tácphẩmvàtácgiả,giữatácphẩmvàmộtgiaiđoạnvănhọc.Thực trạngđódẫnđếncácvấnđềsau: Dạytácphẩmmàkhôngthấytácgiả (đặcbiệtcáctácgiả lớn, phongcáchnghệthuậtđộcđáo).Trongkhiđó,đốivớivănchương, mộttrongnhữngvấnđềbảnchấtlàsựsángtạo,mộttrongnhững vấnđề sinhtử làdấu ấnriêngcủangườinghệ sĩ,nên,cố nhiên, mộttrongnhữngcáiđíchcủagiờdạyđọchiểuvănbảnlàsaocho HSthấyđượctiếngnóiriêng,đónggópriêng,sángtạoriêng,sức hấpdẫnriêngcủatácgiả ấykhiviếtvề mộtđề tàiđãquen,một hìnhtượngđãcũ. Dạytácphẩmnàobiếttácphẩmđó,thấycâymàkhôngthấyrừng. Đólàsự thiếuvắngtư duykhoahọc,tưduyhệ thống.Trongkhi đó,vạnvậttrongvũtrụ nàyđềulàmộtthể thốngnhất,giữacác mônhọcđềucóliênquanthìcố nhiên,giữacácđơnvị kiếnthức trongmộtbộmônkhôngthểđứngriênglẻ,táchrời.Dạytácphẩm nàobiếttácphẩmđókhiếnchínhngườidạycũngthấyngợp(bởi kiếnthứcnhưđạidương,biếtbaonhiêuchođủ)vàmệtmỏi.Hậu quảlà,dạycadaomàkhôngthấydângian,khôngkhácthơtrữtình hiệnđại;dạythơ trungđạimàkhôngthấychấtcổ điển,không khácthơmới1930–1945.Khiđãkhôngđặtđượctácphẩmvàocái chungthìđươngnhiêncũngrấtkhóthấyđượckhámpháriêngcủa 3 từngtácgiả.Sứchấpdẫncủavănchươngbị ảnhhưởng,tư duy khoahọcmờnhạt,hiệuquảkhócao. TíchhợpVHS,hướngdẫnHSđọchiểuvănbảnkhôngphảilàvấn đềmớimẻ.Tuynhiên,ngườidạychúngtahoặcchưaýthứcđược sự cầnthiếtcủavấnđề;hoặccóýthứcsongchưathànhmộthệ thống.Bàiviếtcủachúngtôivớicố gắnghệ thốngthànhmộtsố vấnđềcơbản,cóýnghĩanhưmộtchìakhóanhỏmởcánhcửavào tácphẩm,gópphầnrènluyệntưduyvàkĩnăngchoHS,hivọngsẽ phầnnàokhắcphụcđượcnhữngtồntạinêutrên.III.GIẢIPHÁP 1.Giảiphápchung 1.1.LuôncólưuýHSnắmvữngcácbàiVHSbằngcách: YêucầuHSlậpbảnđồ tư duyhoặclậpbảnghệ thốngcácđơnvị kiếnthứccơbản. TăngcườngkiểmtralạicáckiếnthứcVHSkhicầnthiếtphảisử dụngđến. HìnhthànhởHSýthứcgắncácđơnvịbàihọccụthểvớicácbàikhái quát, ...