SKKN: Tiếp cận tác phẩm “Bài ca Ngất ngưởng” theo hướng tích hợp

Đề tài nghiên cứu sẽ giúp người dạy và người học nhận ra những hạn chế của phương pháp dạy học truyền thống, những ưu điểm của phương pháp dạy học tích cực, từ đó biết tích hợp kiến thức liên môn để giải quyết vấn đề. Nghiên cứu vấn đề Tiếp cận tác phẩm “Bài ca ngất ngưởng” theo hướng tích hợp sẽ giúp người học hứng thú, say mê với bài học và môn học. Nội dung bài dạy sẽ cụ thể, sinh động và học sinh dễ khắc sâu kiến thức.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SKKN: Tiếp cận tác phẩm “Bài ca Ngất ngưởng” theo hướng tích hợp 1.MỞĐẦU 1.1.Lýdochọnđềtài Hiệnnay,mônNgữvănkhôngcònthuhútđượcsự chúýcả họcsinh. Nguyênnhândẫnđếnthựctrạngnàylàdo:nhucầuthựcdụngcủahọcsinh về thiđạihọc;nộidungchươngtrìnhcònmangtínhhànlâm;hìnhthứctổchứcdạyhọccònđơnđiệu;phươngphápdạyhọcchủyếuđọcchép…chưađáp ứngđượcnhucầucủahọcsinh.Bêncạnhđó,ngườidạycònnặngvềtruyềnthụkiếnthức,ngườihọcthụđộng,khôngtựhọc. Đốivớitácphẩmtrữtìnhcủavănhọctrungđạithìcònkhókhănhơn, bởisựkhácbiệtvềthờigiansốngvàquanđiểmtưtưởngcủanhàthơ.Ngườidạyvàngườihọccầnphảinắmđượcđặctrưngthể loại,hiểuđượcđặcđiểmcủahìnhtượngnhânvậttrungtâm,cáitôitrữ tìnhcủatácgiả…Giáoviênvàhọcsinhchưachútrọngvàoviệcgiảngdạyvàhọctậptácphẩmtheođặctrưngthể loại.Ngoàira,số tácphẩmvàviệcphânbố thờilượngcho nhữngbàidạyvềhátnóicònquáít,BàicangấtngưởngvàbàiđọcthêmBài caphongcảnhHươngSơnđềugộpchungvớicáctácphẩmkhác.Họcsinhkhôngcónhiềuthờigianđểtrảinghiệmthểhátnóivànộidungtưtưởngcủa tácphẩm. Phươngphápdạyhọchiệnnaylàpháthuynănglựcngườihọc,lấyhọcsinhlàmtrungtâm.Yêucầunàyđặtrachogiáoviênmộttháchthức,phảilàmthế nào để thu hút học sinh vào bài học, làm thế nào để khắc sâu kiến thức…?Đểthiếtkếmộttiếtdạyhiệuquả,giáoviêncầnvậndụngtổnghợp kiếnthứccủacácmônhọcliênquannhằmđịnhhướngchohọcsinhcáchtiếpcậntácphẩm. Từ nhữnglídotrên,tôichọnvấnđề TIẾPCẬNTÁCPHẨM“BÀICANGẤTNGƯỞNG”THEOHƯỚNGTÍCHHỢPlàmđềtàinghiêncứu. 1 1.2.Mụcđíchnghiêncứu. Đềtàinghiêncứusẽ giúpngườidạyvàngườihọcnhậnranhữnghạnchế củaphươngphápdạyhọctruyềnthống,những ưu điểmcủaphương phápdạyhọctíchcực,từ đóbiếttíchhợpkiếnthứcliênmônđể giảiquyếtvấnđề. Nghiêncứuvấn đề Tiếpcậntácphẩm“Bàicangấtngưởng”theo hướngtíchhợpsẽ giúpngườihọchứngthú,saymêvớibàihọcvàmônhọc.Nộidungbàidạysẽcụthể,sinhđộngvàhọcsinhdễkhắcsâukiếnthức. 1.3.Đốitượngnghiêncứu. Trongphạmviđềtàinày,tôitậptrungtìmhiểunhữngnéttiêubiểucủa thểhátnói,cáchtiếpcậncáctácphẩmBàicangấtngưởngcủaNguyễnCôngTrứ,đượcđưavàogiảngdạytrongchươngtrìnhNgữ vănTHPTlớp11(cơbản)theohướngtíchhợp. 1.4.Phươngphápnghiêncứu Vớiđề tàinày,tôisử dụngphươngphápthựcnghiệmkhoahọc,phântích,sosánh,kháiquát,tổnghợpđểnghiêncứuđốitượng. 1.5.Phạmvinghiêncứu. Đềtàitậptrungnghiêncứucácvấnđềsau: Đặcđiểmcủathểloạihátnói. Phươngphápdạyhọctíchhợp. TácphẩmBàicangấtngưởng(NguyễnCôngTrứ). 2 2.NỘIDUNG 2.1.Cơsởlýluậncủavấnđề 2.1.1.Dạyhọctíchhợp 2.1.1.1.Kháiniệm Theotừ điển TiếngViệt:“Tíchhợplàsự kếthợpnhữnghoạtđộng,chươngtrìnhhoặccácthànhphầnkhácnhauthànhmộtkhốichứcnăng.Tíchhợpcónghĩalàsựthốngnhất,sựhòahợp,sựkếthợp”. Theotừ điển Giáodụchọc:“Tíchhợplàhànhđộngliênkếtcácđốitượngnghiêncứu,giảngdạy,họctậpcủacùngmộtlĩnhvựchoặcvàilĩnhvựckhácnhautrongcùngmộtkếhoạchdạyhọc”. 2.1.1.2.Mụcđíchcủadạyhọctíchhợp Họcđiđôivớihành,chútrongnănglựchoạtđộng Pháthuytínhtíchcực,chủ động,sángtạovàtư duyđộclậpcủangườihọctrongviệcchiếmlĩnhtrithứcdướisựhướngdẫncủagiáoviên. Họcsinhđượcrènluyệnthóiquentưduy,nhậnthứcvấnđềmộtcáchcóhệ thốngvàthấyđượcmốiquanhệ biệnchứnggiữakiếnthứccácmônđượchọctrongchươngtrình. Thựchiệnlinhhoạtcácphươngphápgiảngdạyphùhợpvớinộidungkiểubàivàđặcthùcủabộmôn. 3 Môtảtácđộngcủaphươngphápdạyhọctíchcực2.1.1.3.ĐặcđiểmcủadạyhọctíchhợpLấyngườihọclàmtrungtâmĐịnhhướngđầuraDạyvàhọccácnănglựcthựchiện2.1.1.4.QuytrìnhtổchứcdạyhọctíchhợpQuytrìnhdạyhọctíchhợp:Bước1:Xácđịnhbàidạytíchhợp+Xácđịnhkiếnthức,kĩnăng,tháiđộ.+Xácđịnhcáckiếnthứcvàphươngphápđượctíchhợptrongbàidạy.Bước2:Biênsoạngiáoántíchhợp(cógiáoánkèmtheo) 4 Bước3:Thựchiệngiáoántíchhợp Bước4:Kiểmtrađánhgiá 2.1.2.Kháiquátchungvềthểhátnói 2.1.2.1.Kháiniệm Thơhátnóilàphầnvănbảnngôntừcủabàihátnóimộttrongnhữngđiệuthứcchủ đạocủalốihátcatrù(hátnhàtrò,nhàtơ, ả đào,côđầu…) mộtloạihìnhcanhạcchuyênnghiệpcónguồngốccungđình.Hátnóicósựkếthợphàihòagiữaphầnngâmvàphầnnóitrênmộtnềnnhạcriêng. 2.1.2.2.Đặcđiểmcủathểhátnói Đâylàmộtthể thơ riêngcủaViệtNam,pháttriểnmạnhvàđạtđến trìnhđộ mẫumựctrongthế kỷ XVIIIvàXIXvớicáctácgiả kiệtxuấtnhưNguyễnCôngTrứ,NguyễnKhuyến,DươngKhuê… Bàihátnóiđượcviếtbằngloạicâuthơ như lụcbát,ngũngôn,thấtngôn;gieovầnchân,vầnlưng,vầnbằng,vầntrắc;sốtiếngtrongcâukhôngcố định. Một bài đủ khổ gồm 11 câu, có những bài dôi khổ thường có15,19,23,27câu. Bàihátnóiđượcchialàmhaiphần:mưỡu (cómưỡuđơnvàmưỡukép)vàhátnói.Mộtbàihátnóithườnggồm11câu,chialàm6khổ: Khổnhậpđề:câu1,2(mởbài). Khổxuyêntâm:câu3,4. ...