So sánh quá trình xâm nhập, hoạt động của Công ty Đông Ấn Anh tại Ấn Độ và Đông Nam Á (từ thế kỉ XVII đến giữa thế kỉ XIX)

Nghiên cứu "So sánh quá trình xâm nhập, hoạt động của Công ty Đông Ấn Anh tại Ấn Độ và Đông Nam Á (từ thế kỉ XVII đến giữa thế kỉ XIX)" nhằm làm rõ những điểm tương đồng và điểm khác biệt trong quá trình Công ti Đông Ấn Anh xâm nhập, hoạt động tại Ấn Độ và Đông Nam Á từ thế kỉ XVII đến giữa thế kỉ XIX. Trên cơ sở đó làm rõ hơn vai trò của EIC trong việc phát triển thương mại tại Ấn Độ, Đông Nam Á, kết nối hai khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Mặt khác làm rõ những phản ứng của các nước Ấn Độ và Đông Nam Á trước sự xâm nhập của phương Tây, sự cạnh tranh thương mại của các công ti Đông Ấn của châu Âu tại phương Đông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
So sánh quá trình xâm nhập, hoạt động của Công ty Đông Ấn Anh tại Ấn Độ và Đông Nam Á (từ thế kỉ XVII đến giữa thế kỉ XIX) KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 SO SÁNH QUÁ TRÌNH XÂM NHẬP, HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TI ĐÔNG ẤN ANH TẠI ẤN ĐỘ VÀ ĐÔNG NAM Á (TỪ THẾ KỈ XVII ĐẾN GIỮA THẾ KỈ XIX) Trần Anh Đức, Lớp K61CLC, Khoa Lịch sử GVHD: PGS.TS. Văn Ngọc Thành Tóm tắt: Trong hơn 250 năm tồn tại của mình (1600 – 1858), EIC (Công ti Đông Ấn Anh) đã có vai trò quan trọng trong việc phát triển nền thương mại phương Đông, đặc biệt là hai địa bàn hoạt động chủ yếu: Ấn Độ và Đông Nam Á. Quá trình xâm nhập, hoạt động của EIC tại Ấn Độ và Đông Nam Á có nhiều điểm tương đồng và khác biệt căn bản, bị chi phối bởi các yếu tố tiềm lực, chiến lược của EIC hay đặc điểm của từng thị trường. Chính những điểm tương đồng và khác biệt đó lại đem đến thành công cho EIC khi hoạt động tại phương Đông. Sự xâm nhập, hoạt động của Công ti Đông Ấn thể hiện rất rõ tư duy tự do thương mại của người Anh và sự triển khai trong thực tế tư duy đó mang lại lợi ích khổng lồ cho người Anh đồng thời cũng đem lại những biến đổi căn bản ở Ấn Độ và Đông Nam Á. Từ khóa: Công ti Đông Ấn, Anh, Ấn Độ, Đông Nam Á, thương mại.I. MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài Để đáp ứng nhu cầu tìm kiếm, mở rộng thị trường, phát triển thương mại của thươngnhân Anh và bành trướng ảnh hưởng của nước Anh trên thế giới, Công ti Đông Ấn Anh(EIC) đã được thành lập năm 1600. Trong hơn 250 năm tồn tại của mình (1600 – 1858), EICđã có vai trò quan trọng trong việc phát triển nền thương mại phương Đông, đặc biệt là haiđịa bàn hoạt động chủ yếu: Ấn Độ và Đông Nam Á. Quá trình xâm nhập, hoạt động củaCông ti Đông Ấn Anh tại Ấn Độ và Đông Nam Á từ thế kỉ XVII đến giữa thế kỉ XIX là nhântố quan trọng tạo nên những chuyển biến mang tính đột phá trong lịch sử phát triển của haikhu vực này. Đồng thời chính hoạt động của công ti đã thúc đẩy sự hình thành những kết nốithương mại giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, đưa sự kết nối chiến lược này trở thànhđộng lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Anh trong những thế kỉ sau. Tuy nhiên cũng cần nhậnthấy rằng quá trình xâm nhập, hoạt động của EIC tại Ấn Độ và Đông Nam Á có nhiều điểmtương đồng và khác biệt căn bản bị chi phối bởi các yếu tố tiềm lực, chiến lược của EIC hayđặc điểm của từng thị trường. Chính những điểm tương đồng và khác biệt đó lại đem đếnthành công cho EIC khi hoạt động tại phương Đông. Công ti Đông Ấn Anh nhờ vậy trởthành công ti thương mại độc quyền hoạt động tiêu biểu nhất, hiệu quả nhất trong các công ticủa châu Âu. Nước Anh qua vai trò của EIC đã xây dựng được hệ thống thuộc địa rộng lớn,tạo nên danh tiếng “Đế quốc mặt trời không bao giờ lặn”. So sánh quá trình xâm nhập, hoạtđộng của EIC tại Ấn Độ và Đông Nam Á từ khi thành lập đầu thế kỉ XVII đến thời điểm nóbị giải thể giữa thế kỉ XIX sẽ góp phần vào việc tìm hiểu hoạt động của các công ti thươngmại xuyên quốc gia thời cận đại, lịch sử phát triển của Ấn Độ, Đông Nam Á, rộng hơn làChâu Á dưới tác động xâm nhập của chủ nghĩa thực dân phương Tây. Quan trọng nhất, việctìm hiểu sẽ giúp lí giải sự hình thành cấu trúc thương mại tại Ấn Độ Dương và Thái BìnhDương trong quá khứ, trong hiện tại cũng như tính kết nối của hai khu vực giàu tiềm năngnày. Xuất phát từ những lí do trên, cộng với sự quan tâm đối với lịch sử thế giới cận đại, tácgiả mạnh dạn chọn đề tài: “So sánh quá trình xâm nhập, hoạt động của Công ti Đông Ấn240 KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014Anh tại Ấn Độ và Đông Nam Á từ thế kỉ XVII đến giữa thế kỉ XIX” làm đề tài nghiên cứukhoa học.2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu nhằm làm rõ những điểm tương đồng và điểm khác biệt trong quá trìnhCông ti Đông Ấn Anh xâm nhập, hoạt động tại Ấn Độ và Đông Nam Á từ thế kỉ XVII đếngiữa thế kỉ XIX. Trên cơ sở đó làm rõ hơn vai trò của EIC trong việc phát triển thương mại tạiẤn Độ, Đông Nam Á, kết nối hai khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương. Mặt khác làm rõnhững phản ứng của các nước Ấn Độ và Đông Nam Á trước sự xâm nhập của phương Tây, sựcạnh tranh thương mại của các công ti Đông Ấn của châu Âu tại phương Đông. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Đề tài đòi hỏi giải quyết những nhiệm vụ sau: Đâu là điểm tương đồng trong quátrình xâm nhập, hoạt động của Công ti Đông Ấn Anh tại Ấn Độ và Đông Nam Á? Tươngtự, đâu là điểm khác biệt của quá trình đó? Mục đích, hướng xâm nhập, chiến lược của EICtại phương Đông như thế nào? Rút ra vai trò của EIC trong việc hình thành cấu trúc thươngmại tại Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và sự kết nối hai khu vực được EIC thực hiện nhưthế nào?II. NỘI DUNG Đề tài “So sánh quá trình xâm nhập củ ...