Sổ tay bệnh động vật - Chương 14

CHƯƠNG 14 BỆNH LIÊN QUAN TỚI CÁC YẾU TỐ MÔI TRƯỜNG CHĂN NUÔI1. Bệnh nhiễm trùng1.1 Nhiễm độc huyết do Clostridium (Clostridial toxaemias) Định nghĩa Bệnh do nhiễm một số loài vi khuẩn clostridium nhất định phân bố rộng rãi trong thiên nhiên, thấy trong đất, chất hữu cơ và là vi khuẩn cư trú tự nhiên trong ruột gia súc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sổ tay bệnh động vật - Chương 14 CH¦¥NG 14 BÖNH LI£N QuAN TíI c¸c YÕU Tè M«I TR−êNG vµ cH¡N Nu«I1. BÖnh nhiÔm trïng1.1 NhiÔm ®éc huyÕt do Clostridium (Clostridial toxaemias)§Þnh nghÜa BÖnh do nhiÔm mét sè loµi vi khuÈn clostridium nhÊt ®Þnh ph©n bè réng r·i trongthiªn nhiªn, thÊy trong ®Êt, chÊt h÷u c¬ vµ lµ vi khuÈn c− tró tù nhiªn trong ruét gia sóc. B×nhth−êng nhiÔm nh÷ng vi khuÈn nµy lµ v« h¹i, nh−ng nÕu nhiÔm sau mét sè yÕu tè tiÒn ®Ò, vikhuÈn cã thÓ nh©n lªn nhanh chãng trong gia sóc nhiÔm mÇm bÖnh vµ sinh l−îng ®éc tè ®¸ngkÓ g©y nªn c¸c bÖnh nªu ë b¶ng 14.1 vµ 14.2.Ph©n bè Kh¾p n¬i trªn thÕ giíiBÖnh lý Do c¸c vi khuÈn nµy ®Æc biÖt phæ biÕn trong ®Êt bÞ « nhiÔm víi chÊt h÷u c¬ vµ ph©n,b×nh th−êng bÖnh thÊy ë khu vùc th−êng xuyªn ch¨n nu«i nh− s©n, chuång, n¬i ch¨n th¶ l©udµi vµ quanh c¸c hè n−íc, giÕng n−íc. C¸c ®µn gia sóc du canh r¶i r¸c Ýt cã nguy c¬ m¾cbÖnh.Vi khuÈn trong c¬ thÓ ®éng vËt nhiÔm ®ßi hái hai lo¹i yÕu tè tiÒn ®Ò nh− sau ®Ó nh©n lªnnhanh chãng vµ s¶n sinh ®ñ ®éc tè g©y bÖnh.C¶i thiÖn vÒ dinh d−ìng MÆc dï ch−a hiÓu biÕt ®Çy ®ñ, c¶i thiÖn dinh d−ìng lµ yÕu tè th−êngxuyªn dÉn tíi c¸c d¹ng nhiÔm ®éc huyÕt tõ ruét kh¸c nhau liÖt kª ë B¶ng 14.1. C¶i thiÖn dinhd−ìng cã thÓ râ rÖt nh− di chuyÓn tíi b·i ch¨n th¶ tèt h¬n, c¶i thiÖn dinh d−ìng cã thÓ Ýt rânÐt nh− kÕt qu¶ tÈy néi ký sinh trïng cho gia sóc (giun s¸n). KÕt qu¶ lµ ®iÒu kiÖn trong ruéttrë nªn phï hîp víi nhiÓu typ kh¸c nhau cña Clostridium perfringens nh©n lªn nhanh chãngvµ tiÕt ®éc tè g©y ngé ®éc hay nhiÔm ®éc huyÕt nãi chung cho gia sóc. Do vi khuÈn nh©n lªnnhanh ehãng trong ruét nªn bÖnh gäi lµ nhiÔm ®éc huyÕt tõ ruét (enterotoxaemia). 281B¶ng 14.1 NhiÔm ®éc huyÕt tõ ruét ë gia sóc do Clostridium perfringens.Gia sóc BÖnh Typ cña BÖnh c¶nh C.perfringensLoµi nhai l¹i NhiÔm ®éc huyÕt tõ A Thay ®æi khÈu phÇn ¨n th−êng lµ yÕunu«i ruét tè tiÒn ®Ò sèt, ñ rò ®ét quþ vµ chÕt (Enterotoxaemia)Cõu non d−íi BÖnh hång lþ ë cõu B Th−êng ë cõu non tèt nhÊt bó nhiÒu3 tuÇn tuæi non (Lamb s÷a mÑ; ®au bông, Øa ch¶y ph©n dysentery) th−êng cã m¸u vµ chÕtCõu c¸i t¬ §ét tö (Struck) D Thay ®æi ®Õn n¬i ch¨n th¶ tèt h¬nkhoÎ m¹nh th−êng lµ yÕu tè tiÒn ®Ò; ®au bông, co giËt vµ chÕtChñ yÕu ë Nhòn thËn (Pulpy B vµ C Th−êng tiÕp sau c¶i thiÖn dinh d−ìng;cõu d−íi 1 kidney) bÖnh xÈy ra ®ét ngét; d¸ng ®i kh«ngn¨m tuæi; ®«i v÷ng, co giËt vµ chÕt nhanh trong vµikhi ë dª vµ giêbßBª non d−íi NhiÔm ®éc huyÕt tõ C Øa ch¶y cã m¸u, ®au bông cÊp tÝnh vµ10 ngµy tuæi ruét ë bª chÕt trong vµi giê nÕu cÊp tÝnh, con nhÑ håi phôc chËmLîn con NhiÔm ®éc huyÕt tõ ñ rò, Øa ch¶y cã m¸u, vµ chÕt trong®ang bó d−íi ruét ë lîn con vßng 1 ngµy1 tuÇn tuæiTæn th−¬ng tæ chøc MÆc dï ch−a hiÓu biÕt ®Çy ®ñ, tæ chøc bÞ tæn th−¬ng t¹o ra nh÷ng ®iÒukiÖn thÝch hîp cho mét sè Clostridium spp nhÊt ®Þnh nh©n lªn nhanh, s¶n sinh ®éc tè vµ g©ybÖnh nªu trong B¶ng 14.2.TriÖu chøng l©m sµng Qu¸ tr×nh bÖnh tiÕn triÓn nhanh ®Õn nçi gia sóc th−êng thÊy chÕt.Tuy nhiªn, b¶ng 14.l vµ 14.2 m« t¶ tãm t¾t c¸c triÖu chøng l©m sµng.BÖnh uèn v¸n do C.tetani, vi khuÈn nh©n lªn ë vÕt ®øt vµ vÕt th−¬ng nhiÔm trïng vµ sinh ®éctè ¶nh h−ëng tíi hÖ thÇn kinh. TriÖu chøng rÊt ®Æc thï mÆc dï cã thÓ kh«ng râ vµo giai ®o¹n®Çu cña bÖnh. Gia sóc m¾c bÖnh uèn v¸n cuèi cïng bÞ co cøng lµm l−ng uèn cong, ®Çu vµ cæ−ìn vÒ phÝa sau, bèn ch©n cho·i ra (H×nh 14.1).Nh÷ng phÇn s−ng lªn trong bÖnh ung khÝ th¸n cã thÓ thÊy râ khi sê n¾n. BÖnh ®Çu to, viªm töcung ho¹i th− vµ phï ¸c tÝnh dÔ dµng chÈn ®o¸n theo triÖu chøng. 282B¶ng 14.2 BÖnh do vi khuÈn Clostridium cña gia sóc sau khi tæ chøc tæn th−¬ng.Gia sóc BÖnh Clostridum Tæn th−¬ng BÖnh c¶nh tiÒn ®ÒBß, th−êng d−íi Ung khÝ th¸n C. chauvoei Tæn th−¬ng C¬ nãng, ®au, s−ng ë ch©n sau3 n¨m tuæi, bÐo (Black quarter, hoÆc dËp c¬ vµ ®«i khi ë ch©n tr−íc g©ytèt; thØnh tho¶ng Blackleg) quÌ, ñ rò, sèt tr−êng hîp vµë cõu chÕt trong vßng 1-2 ngµy; ...