Sổ tay bệnh động vật - Chương 6

CHƯƠNG 6 ĐỊA DƯ BỆNH LÝNhững chương trước đã khái quát diễn biến của những bệnh khác nhau và làm thế nào để nhận ra chúng. Một khía cạnh rất quan trọng nữa của hiểu biết về bệnh là biết nơi chúng xẩy ra và tại sao. Một số bệnh phân bố toàn cầu, tìm thấy ở mọi nơi trên thế giới, trong khi một số khác lại có phân bố địa dư bệnh lý giới hạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sổ tay bệnh động vật - Chương 6 CH¦¥NG 6 §ÞA D¦ BÖNH LýNh÷ng ch−¬ng tr−íc ®· kh¸i qu¸t diÔn biÕn cña nh÷ng bÖnh kh¸c nhau vµ lµm thÕ nµo ®ÓnhËn ra chóng. Mét khÝa c¹nh rÊt quan träng n÷a cña hiÓu biÕt vÒ bÖnh lµ biÕt n¬i chóng xÈyra vµ t¹i sao. Mét sè bÖnh ph©n bè toµn cÇu, t×m thÊy ë mäi n¬i trªn thÕ giíi, trong khi mét sèkh¸c l¹i cã ph©n bè ®Þa d− bÖnh lý giíi h¹n. §iÒu ®ã do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, métsè do c¸c yÕu tè tù nhiªn, mét sè do can thiÖp cña con ng−êi.HiÓu biÕt ®Þa d− bÖnh lý rÊt h÷u Ých cho chÈn ®o¸n. Ch−¬ng nµy kh¸i qu¸t ®Þa d− bÖnh lý cñanh÷ng bÖnh xÈy ra ë ViÖt Nam, Nam ¸ vµ §«ng Nam ¸. B¶ng 6.1 liÖt kª c¸c bÖnh ph©n bètoµn cÇu, t×m thÊy ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi kÓ c¶ ViÖt Nam, cßn hµng lo¹t c¸c b¶n ®å kh¸cminh ho¹ c¸c bÖnh cã ®Þa d− bÖnh lý giíi h¹n. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i nhÊn m¹nh r»ng nh÷ngb¶n ®å nµy lµ nh÷ng h−íng dÉn t−¬ng ®èi, kh«ng nªn coi lµ ph©n bè tuyÖt ®èi cña c¸c bÖnhkh¸c nhau. BÖnh lµ hiÖn t−îng ®éng, cã thÓ lan réng vµ thu hÑp sù ph©n bè do nh÷ng lý dokh¸c nhau, th−êng kh¸ nhanh.1. BÖnh ph©n bè toµn cÇu1.1. BÖnh nhiÔm trïng vµ truyÒn nhiÔmNhiÒu bÖnh nhiÔm trïng vµ truyÒn nhiÔm quan träng kÓ c¶ nhiÔm trïng qua giao cÊu vµnhiÔm trïng bÈm sinh thÊy ë c¸c vïng nhiÖt ®íi còng xÈy ra trªn kh¾p thÕ giíi. §ã lµ v×nh÷ng bÖnh nµy kh«ng ®ßi hái vect¬ truyÒn bÖnh ®Æc hiÖu vµ cã thÓ truyÒn tõ con vËt nµysang con vËt kh¸c bÊt kÓ vÞ trÝ ®Þa lý. Kho¶ng mét nöa c¸c bÖnh nhiÔm trïng vµ truyÒn nhiÔmchó träng trong quyÓn s¸ch nµy lµ t×m thÊy ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi vµ ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng6.1. 110 B¶ng 6.1 BÖnh ph©n bè toµn cÇu ë gia sóc6.1(a) BÖnh nhiÔm trïng vµ truyÒn nhiÔm TÊt c¶ Bß Tr©u Cõu Dª Gµ Ngùa Chã BÖnh nhiÔm c¸c gia trïng do giao sóc cÊu vµ nhiÔm trïng bÈm sinhNhiÖt th¸n *S¶y thai truyÒn *nhiÔmCÇu trïng *BÖnh xo¾n khuÈn *Øa ch¶y ë gia sóc *míi ®ÎD¹i *NÊm da *TrichophytonSalmonella *Lao *Viªm b· ®Ëu h¹ch * *l©m baBÖnh do Chlamydia *Viªm da ®ãng v¶y * * * *§ãng dÊu lîn * *LoÐt kÏ mãng * *Gi¶ lao * * *LoÐt da qu¨n tai * *Viªm da môn mñ * *®Æc biÖt ë cõu(Orf)Tô huyÕt trïng tr©u * *bß 111Aujezsky *Viªm phæi do *MycoplasmaCóm lîn *§Ëu lîn *Parvovirus * *Campylobacteria * *Viªm mòi-khÝ qu¶n * * *nhiÔm trïng ë bßViªm bäc mñ ©m * * *hé, ©m ®¹o nhiÔmtrïngBÖnh dÞch nhÇy * *Trïng roi ©m ®¹o * *BÖnh carª *Viªm gan nhiÔm *trïngViªm vó * * * *Vì vai - Ph¹m yªn *Tô huyÕt trïng * Ngé ®éc thùc vËtC©y d−¬ng xØ * *Nitrat -nitrit * *xya-nua * * * *Cá secnecio * * Ngé ®éc ®éc tè nÊmAflatoxin * *§éc tè cùa lóa m¹ch *(Ergotism) 112 Ngé ®éc thøc ¨nToan huyÕt * * * *Kh« dÇu b«ng *Kh« thÇu dÇu * Ngé ®éc ho¸ chÊt dïng trong n«ng nghiÖpArsenic *Clo h÷u c¬ *Ph«t-pho h÷u c¬ *Amitraz * C¸c bÖnh kh¸cCh−íng h¬i d¹ cá * * * *C¶m nãng *Rèi lo¹n trao ®æi * * * *chÊtDinh d−ìng thiÕu *hay mÊt c©n b»ngNgé ®éc thÞ ...