Sổ tay bệnh động vật - Chương 7

CHƯƠNG 7 NGUYÊN TẮC CHUNG VỀ THÚ YMặc dù thực hiện các thao tác chuyên môn khi đối mặt với bệnh tật xảy ra trong gia súc của mình thường là vượt quá tầm của người chăn nuôi và cán bộ kỹ thuật, nhưng có hàng loạt nguyên tắc và quy trình tiêu chuẩn có thể áp dụng trong phần lớn các tình huống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sổ tay bệnh động vật - Chương 7 CH¦¥NG 7 NGUY£N T¾C CHUNG VÒ THó YMÆc dï thùc hiÖn c¸c thao t¸c chuyªn m«n khi ®èi mÆt víi bÖnh tËt x¶y ra trong gia sóc cñam×nh th−êng lµ v−ît qu¸ tÇm cña ng−êi ch¨n nu«i vµ c¸n bé kü thuËt, nh−ng cã hµng lo¹tnguyªn t¾c vµ quy tr×nh tiªu chuÈn cã thÓ ¸p dông trong phÇn lín c¸c t×nh huèng. Hai nguyªnt¾c quan träng nhÊt lµ:a) Gia sóc khoÎ m¹nh, ®−îc ch¨m sãc tèt sÏ cã nhiÒu kh¶ n¨ng h¬n ®−¬ng ®Çu ®−îc víi bÊtcø t¸c nh©n g©y bÖnh nµo mµ chóng gÆp.b) Gia sóc èm rÊt cã thÓ lµ nguån bÖnh chñ yÕu cho gia sóc khoÎ m¹nh tiÕp xóc khi tiÕp xóc,v× vËy ph¶i c¸ch ly ®Ó gi¶m c¬ héi bÖnh l©y lan.1. Søc khoÎ do ch¨n nu«i tètC¸ch tèt nhÊt ®¶m b¶o søc khoÎ cho gia sóc lµ b¶o ®¶m chóng ®−îc ch¨n nu«i ë møc ®é tèt.Gia sóc khoÎ m¹nh ®−îc nu«i d−ìng tèt, cã n−íc uèng, ®ñ m¸i che hay bãng r©m, kh«ng ph¶ilµm viÖc qu¸ søc hay bÞ stress, th−êng ®èi phã tèt h¬n víi bÊt kú vÊn ®Ò bÖnh tËt mµ chóngm¾c. Søc s¶n xuÊt cña gia sóc còng lín h¬n nªn ®¶m b¶o cho gia sóc cã søc khoÎ tèi −u lµ cãý nghÜa tèt vÒ mÆt kinh tÕ. Mét ®iÓm quan träng cña ch¨n nu«i tèt lµ nh÷ng hiÓu biÕt cñang−êi ch¨n nu«i hay ng−êi chñ gia sóc tÝch luü ®−îc vÒ gia sóc hä ch¨m sãc. Ng−êi ch¨nnu«i giái hiÓu gia sóc cña m×nh vµ lµ ng−êi ®Çu tiªn c¶m nhËn thÊy nÕu cã ®iÒu g× sai sãt.Khi tham kh¶o ý kiÕn vÒ bÖnh, ®iÒu ®Çu tiªn c¸c b¸c sü thó y lµm lµ x©y dùng bÖnh sö b»ngc¸ch hái ng−êi ch¨n nu«i. §©y lµ mét th«ng tin c¬ b¶n, mét ng−êi ch¨n nu«i kÐm kh«ng thÓcung cÊp ®−îc th«ng tin nµy thùc tÕ lµ c¶n trë c¸c b¸c sü thó y ¸p dông c¸c biÖn ph¸p thÝchhîp. Còng ph¶i nãi r»ng còng cã nh÷ng b¸c sü thó y kÐm kh«ng ®Æt ra ®−îc c©u hái cÇn thiÕt®èi víi ng−êi ch¨n nu«i. C¶ ng−êi ch¨n nu«i vµ b¸c sü thó y ®Òu lµ chuyªn gia trong lÜnh vùccña m×nh vµ viÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a ng−êi ch¨n nu«i vµ c¸n bé thó y lµ yÕu tè c¬ b¶n cñamét nÒn ch¨n nu«i thó y tèt. (H×nh 7.1) H×nh 7.1 Ng−êi ch¨n nu«i vµ c¸n bé thó y lµ hai “chuyªn gia” cã thÓ häc hái lÉn nhau. 1312. Phßng bÖnhCòng nh− ch¨n nu«i tèt ®Ó ®¶m b¶o søc khoÎ tèi −u cho gia sóc, ng−êi ch¨n nu«i cã thÓ thùchiÖn nh÷ng biÖn ph¸p th«ng th−êng ®Ó phßng hay gi¶m tèi ®a c¬ héi bÖnh ph¸t sinh. Nguångèc cña nhiÒu t¸c nh©n g©y bÖnh vµ ký sinh trïng lµ b¶n th©n gia sóc, th«ng th−êng con vËttr−ëng thµnh ®· nhiÔm c¸c t¸c nh©n nµy tõ tr−íc vµ ph¸t triÓn miÔn dÞch ®èi víi chóng.V× vËy khi con non tiÕp xóc víi con giµ h¬n hay con tr−ëng thµnh lµ kh«ng tr¸nh khái tiÕpxóc víi mét lo¹t t¸c nh©n cã kh¶ n¨ng g©y bÖnh. NÕu nhiÔm bÖnh kh«ng thÓ tr¸nh khái th× cãthÓ lµm g× ®Ó phßng bÖnh? C©u tr¶ lêi lµ ch¾c ch¾n “cã”. D−íi ®©y lµ kh¸i qu¸t mét sè trongc¸c b−íc cã thÓ tiÕn hµnh ®Ó phßng bÖnh.2.1. Chuång nu«i hoÆc l¸n tr¹iPhÇn lín c¸c h×nh thøc ch¨n nu«i ®Òu cã tËp trung gia sóc l¹i v× nh÷ng lý do kh¸c nhau. ThÊpnhÊt lµ c¸c ®µn gia sóc ch¨n nu«i qu¶ng canh trªn ®ång cá ban ®ªm ®−îc dån l¹i v× lý do anninh, cao nhÊt lµ c¸c hÖ thèng ch¨n nu«i th©m canh, gia sóc nu«i nhèt trong chuång l©u dµi cãthøc ¨n t¹i chç. Trong bÊt kÓ h×nh thøc ch¨n nu«i nµo, khu vùc nhèt gia sóc lµ n¬i nhiÒu kh¶n¨ng nhÊt cho t¸c nh©n g©y bÖnh tÝch tô hoÆc cho gia sóc mÉn c¶m cã nguy c¬ m¾c bÖnh dotiÕp xóc víi con vËt èm hay con vËt mang bÖnh. Cã thÓ gi¶m tèi ®a nh÷ng nguy c¬ nµy thËmchÝ kh«ng cÇn kiÕn thøc chuyªn m«n vÒ bÖnh.Chuång nu«i l©u dµiChuång nu«i l©u dµi th−êng ®Æt ra nh÷ng nguy c¬ lín nhÊt ®èi víi gia sóc. Chuång ph¶i ®ñréng cho phÐp gia sóc n»m xuèng ®−îc vµ xoay xë mµ kh«ng ®«ng qu¸ møc. CÇn th«ng giãtèt ®Ó ng¨n chÆn kh«ng cho nhiÖt ®é ë mäi chç lªn cao, cã thÓ ®e däa gia sóc bÞ stress nhiÖt.Th«ng giã tèt còng lµm gi¶m nguy c¬ l©y lan bÖnh ®−êng h« hÊp.Gi÷ chuång nu«i l©u dµi s¹ch sÏ lµ rÊt quan träng ®Ó ®Ò phßng tÝch tô « nhiÔm ph©n, métnguån tiÒm tµng vi sinh vËt g©y bÖnh ®ång thêi thu hót ruåi nhÆng. MÆt vµ nÒn chuång ph¶inh½n, kh«ng thÊm n−íc vµ kh«ng cã vÕt nøt nªn cã thÓ ®−îc cä rõa vµ tiªu ®éc ®Þnh kú. VÕtnøt ë t−êng chuång ®Æc biÖt quan träng v× khã vÖ sinh tèt vµ còng cã thÓ trë thµnh n¬i ve sinhsèng tËp trung. §ã lµ vect¬ truyÒn hµng lo¹t t¸c nh©n g©y bÖnh quan träng. M¸ng thøc ¨n vµm¸ng n−íc uèng ph¶i ®Æt ë vÞ trÝ san cho gia sóc kh«ng Øa vµo ®−îc.Ph©n nhãm gia sóc trong nu«i nhèt l©u dµi râ rµng tuú theo ph−¬ng thøc qu¶n lý nh−ngcètr¸nh nhèt chung gia sóc kh¸c nhau vÒ løa tuæi nÕu cã thÓ, trõ tr−êng hîp con mÑ cho connon bó.BÖnh cÇu trïng lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh vÒ nguy c¬ nhèt chung gia sóc kh¸c nhau vÒ løa tuæitrong mét kh«ng gian h¹n chÕ. Gia sóc giµ h¬n cã thÓ b×nh th−êng vÒ mÆt l©m sµng, nh−ngbµi xuÊt theo ph©n ra ngoµi c¸c giai ®o¹n g©y nhiÔm cña ký sinh trïng ®−êng ruét, gia sócnon mÉn c¶m nhèt chung víi chóng rÊt cã thÓ bÞ nhiÔm vµ m¾c bÖnh. Tuy nhiªn, cÇn ph¶inhÊn m¹nh r»ng, cè g¾ng nu«i gia sóc trong mét m«i tr−êng hoµn toµn kh«ng cã bÖnh lµ ®iÒukh«ng thùc tÕ hoÆc k ...