Sỏi mật hiểm ác khôn lường Sỏi mật là sự kết tụ thành khối rắn của

Sỏi mật hiểm ác khôn lườngSỏi mật là sự kết tụ thành khối rắn của các thành phần dịch mật, tạo nên một hoặc nhiều viên giống như viên sỏi, nằm trong lòng hệ mật. Tuỳ vị trí, có hai loại sỏi là sỏi túi mật và sỏi đường mật. Sỏi túi mật có thể rơi xuống ống mật chủ, biến thành sỏi đường mật (gọi là thứ phát) nhưng không có chiều ngược lại. Sỏi túi mật và sỏi đường mật khác nhau từ nguyên nhân, chất tạo sỏi, cho đến triệu chứng và cách điều trị.Sỏi túi mật:...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sỏi mật hiểm ác khôn lường Sỏi mật là sự kết tụ thành khối rắn của Sỏi mật hiểm ác khôn lường Sỏi mật là sự kết tụ thành khối rắn của các thành phần dịch mật, tạonên một hoặc nhiều viên giống như viên sỏi, nằm trong lòng hệ mật. Tuỳ vịtrí, có hai loại sỏi là sỏi túi mật và sỏi đường mật. Sỏi túi mật có thể rơi xuốngống mật chủ, biến thành sỏi đường mật (gọi là thứ phát) nhưng không cóchiều ngược lại. Sỏi túi mật và sỏi đường mật khác nhau từ nguyên nhân,chất tạo sỏi, cho đến triệu chứng và cách điều trị. Sỏi túi mật: có thể gây ung thư! Nguyên nhân sinh sỏi liên quan đến dư chất cholesterol, một chất chínhtrong thành phần sỏi túi mật. Nhiều trường hợp sỏi túi mật không gây triệu chứnggì mà chỉ phát hiện tình cờ khi siêu âm kiểm tra sức khoẻ. Một số bệnh nhân cósỏi túi mật không triệu chứng nhưng có các bệnh khác của đường tiêu hoá gâytriệu chứng ở bụng, khi đó cần xác định thêm các bệnh đường tiêu hoá và điều trịthích hợp. Bệnh cảnh điển hình của sỏi túi mật là những cơn đau dữ dội vùng dướisườn phải kèm nôn ói. Đau có thể tự giảm trong vài giờ. Nếu kéo dài sẽ gây viêmtúi mật cấp làm cho bệnh nhân sốt, đau bụng lan rộng, có khi nhiễm trùng nặnggây sốc và các biến chứng nặng nề. Sau nhiều đợt đau, túi mật viêm nhiễm kéo dàitrở nên viêm mạn tính. Một số ít trường hợp có thể gây ung thư. Chẩn đoán sỏi túi mật thường dễ dàng và chính xác. Đa số trường hợp chỉcần siêu âm là thấy sỏi và các biến đổi bệnh học của túi mật nh ư thành dày, teonhỏ hay căng to, polýp, u,... Siêu âm cũng sẽ cho biết tình trạng đường mật bìnhthường hay có sỏi gây tắc nghẽn. Trong những bệnh nhân bị sỏi túi mật đ ã có biểuhiện đau, trong vòng mười năm sẽ có khoảng 7% xảy ra biến chứng. Biến chứngthường gặp là viêm túi mật cấp gây hoại tử và thủng túi mật, có thể dẫn đến tửvong nếu không điều trị kịp thời. Các biến chứng khác gồm dò mật – ruột, tắc ruộtdo sỏi mật, sỏi rơi xuống ống mật chủ gây viêm đường mật, viêm tuỵ cấp. Chỉ điều trị sỏi túi mật khi có triệu chứng. Trước đây có nhiều phương phápđiều trị: dùng thuốc tan sỏi (đến nay vẫn còn lưu hành một số thuốc, phải uốngliên tục mỗi ngày trong hơn 12 tháng, tỷ lệ tan sỏi hoàn toàn khoảng 50% trườnghợp. Nhiều năm sau khi sỏi tan, khoảng nửa số trường hợp sẽ bị tái phát); lấy sỏiđể lại túi mật (phẫu thuật lấy sỏi, tán sỏi ngoài cơ thể... có thể lấy hết sỏi nh ưng cókhả năng tái phát vì túi mật là nguyên nhân sinh sỏi vẫn còn); phẫu thuật cắt túimật (mở bụng hoặc nội soi cắt bỏ túi mật nh ưng vẫn bảo tồn toàn vẹn hệ đườngmật). Hiện phương pháp điều trị duy nhất được ưa chuộng trên thế giới là phẫuthuật nội soi cắt túi mật. Sau phẫu thuật bệnh nhân bình phục nhanh, ít đau, chỉcần nằm viện 1 – 2 ngày, không tái phát bệnh, không ảnh hưởng nhiều đến chứcnăng tiêu hoá, không di hại sức khoẻ về sau. Sỏi đường mật: dễ bị biến chứng nặng Vị trí sỏi có thể đơn thuần ở ống Sỏi đường mật dễ gây nhữngmật chủ, ở đường mật trong gan hoặc biến chứng rất nặng dẫn đến tử vongvừa ở ống mật chủ vừa ở đường mật như: sốc nhiễm trùng, viêm phúc mạctrong gan và có khi có cả sỏi túi mật đi mật, áp xe gan, suy gan – suy thận,kèm. Nguyên nhân sinh sỏi liên quan viêm tuỵ cấp...các yếu tố: nhiễm giun đường ruột (đặcbiệt giun đũa từ ruột chui lên đườngmật), dinh dưỡng kém, do yếu tố cơ thể bệnh nhân (hẹp đường mật, nang đườngmật, bệnh hồng cầu dễ vỡ)... Một số trường hợp sỏi chưa gây triệu chứng, pháthiện tình cờ qua siêu âm bụng. Tuy nhiên, khác với sỏi túi mật, ít khi sỏi đườngmật tồn tại lâu mà không gây triệu chứng. Triệu chứng điển hình là đau dưới sườnphải, sốt rét run và vàng da. Tình trạng này gọi là nhiễm trùng đường mật. Nhiễmtrùng đường mật dễ diễn biến nặng thành sốc nhiễm trùng với tỷ lệ tử vong rấtcao. Chẩn đoán sỏi đường mật chính cũng thường dựa vào siêu âm. Tuy nhiênđộ chính xác có kém hơn so với chẩn đoán sỏi túi mật. Do đó, một số trường hợp,bác sĩ phải sử dụng chụp X-quang đường mật, chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộnghưởng từ. Sỏi đường mật dễ gây những biến chứng rất nặng dẫn đến tử vong nh ư:sốc nhiễm trùng, viêm phúc mạc mật, áp xe gan, suy gan – suy thận, viêm tuỵcấp... Khác với túi mật, có thể cắt bỏ, đường mật không thể cắt bỏ nên điều trị chỉcó cách lấy hết sỏi. Sỏi đường mật rất dễ tái phát. Hiện nay mặc dù có nhiều tiếnbộ trong điều trị nhưng y học thế giới cũng chỉ đạt được ở mức lấy hết sỏi chứchưa chống tái phát sỏi có hiệu quả. Phòng ngừa sỏi đường mật tái phát Đến nay chưa có biện pháp chắ ...