Sỏi mật là gì?

Sỏi mật phổ biến hơn chúng ta nghĩ…tuy nhiên trong nhiều trường hợp người ta không để ý đến , vì chỉ 20% trường hợp là có triệu chứng bệnh.ên
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sỏi mật là gì?Sỏi mật là gì?Sỏi mật phổ biến hơn chúng ta nghĩ…tuy nhiên trong nhiều trường hợpngười ta không để ý đến , vì chỉ 20% trường hợp là có triệu chứng bệnh.Triệu chứng bệnh của sỏi mật thường yên lặng và lu mờ , đôi khi có đauquặn bụng , có rối lọan chức năng túi mật , gan , tụy …đòi hỏi phải chẩnđóan chính xác , có khi cần phải điều trị. Vị trí và chức năng của túi mậtTúi mật nằm ở góc trên , bên phải bụng , phía dưới gan.Chức năng của túimật là chứa mật tạo ra từ tế bào gan , từ đó đưa mật đến tá tràng , ruột nonđể tiêu hóa thức ăn.Tại sao chức năng dự trữ của túi mật lại quan trọng?Gan của chúng ta mỗi ngày tạo ra 1 lít mật , mật này cô đặc và dự trữ trongtúi mật. Để tiêu hóa thức ăn , chúng ta không chỉ nhai , dịch vị …mà còn cầnacid mật đặc biệt. Thức ăn mỡ để tiêu hóa còn cần có lượng mật thích hợp ,vì vậy ,mật co bóp để đẩy mật vào ống mật , xuống tá tràng …tiêu hóa. Mậtgồm có acid mật , cholesterol , sắc tố , protein , lecithin , muối và nước.Sỏi mật phát triển như thế nào?Câu trả lời rất đơn giản: do sự mất cân bằng các thành phần của mật , điềunày có thể do nhiều nguyên do:_Mất cân bằng trong việc sản xuất hoặc vận chuyển mật trong gan , nơi màmật được tạo thành._Ăn quá nhiều thức ăn béo_Mất cân bằng về khả năng cô đặc hay pha trộn của túi mật_Mất acid mật do nhiều nguyên nhân_do bẩm sinhMột hậu quả có thể có của rối lọan này là sự tích tụ của crystal trong túi mật,những tinh thể crystal cholesterol này sẽ lớn dần qua tháng năm , mà điềunày chúng ta không nhận thấy được. Khi nào túi mật không thể co bóp , khisỏi làm nghẽn túi mật hay đường mật , lúc đó mới có cảm giác đau.Người nào có nguy cơ phát triển sỏi mật?Những người ăn chế độ ăn nhiều calories , đặc biệt nhiều mỡ .Sỏi mật được thành lập khi nồng độ cholesterol cao trong mật không cânbằng với sự tiết acid mật. Acid mật có thể bị mất đi do bệnh đường ruột mãntính.Những nhóm người sau đây có nguy cơ phát triển sỏi mật:_Béo phì_ Rối lọan chuyển hóa_Tiểu đường_Bệnh gan mãn tính_Bệnh đường ruộtCũng có thể tăng nguy cơ sỏi mật trong thời gian thai kỳ do các nguyên nhânsau đây:_Thay đổi về hormon_Giảm khả năng co bóp của túi mật do kích thước của thaiVì vậy thấy rằng phụ nữ có sỏi mật nhiều hơn namCó nhiều lọai sỏi mật ?Tùy thuộc vào bản chất của sự rối lọan sản xuất dịch mật mà sỏi của bệnhnhân có thành phần khác nhau. Trong nhiều trường hợp , thành phần chínhcủa sỏi là cholesterol .Tuy nhiên ở một số bệnh nhân có thể thay đổi thànhphần chẳng hạn như sắc tố , muối , dịch tiết , protein …..Có nhiều lọai sỏimật : sỏi cholesterol , sỏi hổn hợp , sỏi sắc tố…Tùy lọai sỏi , cách điều trị cóthể khác nhau.Điều trị sỏi mật như thế nào?Điều trị tùy thuộc thành phần sỏi và mức độ trầm trọng của bệnh . Có nhiềucách điều trị sỏi mật : dùng thuốc , dùng sóng rung động , phẫu thuật, chế độăn. Chúng ta phải xem xét , nếu sỏi yên lặng không triệu chứng thì khôngđiều trị , chỉ điều trị khi sỏi có triệu chứng . Tuy nhiên sỏi ống mật phải điềutrị không cần có triệu chứng.Thuốc uống điều trị sỏi mậtChủ yếu để đẩy lùi quá trình thành lập sỏi. Acid mật , thành phần quan trọngcủa mật , được sản xuất bởi gan để nhủ tương hóa cholesterol , làm cho nódễ hòa tan hơn . Một lọai acid mật ursodeoxycholic acid (UDCA) có thể lọcđược tinh thể cholesterol crystal làm hòa tan sỏi , vì vậy nó được dùng điềutrị sỏi mật.Những sỏi thành phần chủ yếu là cholesterol thì thích hợp cho việc điều trịbằng thuốc , những sỏi này có rất ít hoặc không có calcium , vì vậy khôngthấy được trên phim X quang mà thấy được trên siêu âm.Điều kiện để dùng thuốc uống trị sỏi mật:_Sỏi không lớn hơn 10mm_Thể tích của tất cả sỏi trong túi mật không lớn hơn 1/3 thể tích túi mật_Chức năng túi mật còn tốt_Ống dẫn mật không bị nghẹt_Bệnh nhân không đang dùng thuốc giảm mỡ, thuốc dạ dàyNên uống thuốc vào buổi chiều , vì buổi tối gan thường sản xuất ra dịch mậtlàm thúc đẩy quá trình tạo sỏi. Bệnh nhân khi có đau bụng , sốt , ớn lạnh ,nước tiểu sậm màu nên lập tức tìm gặp bác sĩ.Điều trị sỏi mật bằng thuốc có thể kéo dài từ 3 tháng ---- 2 năm , khả năngthành công 40---70%. Phụ nữ phải tránh có thai trong khi dùng thuốc.Điều trị sỏi mật bằng cách bắn sỏiBắn sỏi mật ngòai cơ thể (ESWL) được sử dụng từ năm 1985. Phương phápnày được giới thiệu đầu tiên năm 1980 để điều trị sỏi thận. Mục đích củaphương pháp này là làm giảm kích thước của sỏi mà không cấn can thiệpphẫu thuật. Kỹ thuật này thích hợp cho sỏi mật đơn độc hay sỏi kẹt trongống mật mà không thể lấy ra bằng phương pháp nội soi.Tuy nhiên phương pháp bắn sỏi còn có hạn chế , vì chỉ sử dụng cho một sốbệnh nhân sau:_Sỏi đơn độc , không phải là sỏi canxi , nhỏ hơn 2 cm đường kính_Chức năng đông máu bình thường_Không có hiện tượng viêm túi mật hoặc tụy_Không dùng cho phụ nữ có thaiSau khi bắn sỏi có thể dùng UDCA để hòa tan sỏi vụn , bệnh nhân có thểkhỏi bệnh hòan tòan sau vài tháng , tỉ lệ thành công khỏang ...