Sỏi mật ở Việt Nam

Tỷ lệ mắc bệnh sỏi mật ở Việt nam chưa được biết rõ vì không có công trình nghiên cứu dịch tễ học nào nghiêm túc, nhưng số bệnh nhân được điều trị ở bệnh viện rất nhiều và vì vậy các tường trình về bệnh này không ít
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sỏi mật ở Việt NamSỏi mật ở Việt NamTỷ lệ mắc bệnh sỏi mật ở Việt nam chưa được biết rõ vì không có công trìnhnghiên cứu dịch tễ học nào nghiêm túc, nhưng số bệnh nhân được điều trị ởbệnh viện rất nhiều và vì vậy các tường trình về bệnh này không ít.Ở Hà Nội, trong một bài báo của tờ Revue Médico-Chirurgicale năm 1934và trong một thông báo của tờ société Medico-Chirurgicale de l’Indochinenăm 1935, Massisas đã nói: phải chú ý tìm sỏi đường mật, một bệnh gặp ởnhiều người bản xứ, những người mà nồng độ cholesterol trong máu thấp.Rotton sau khi thông báo những bệnh án lâm sàng, đề nghị cần phải nghiêncứu bệnh sỏi đường mật ở Nam kỳ. Năm 1937, tại bệnh biện Phủ Doãn HàNội (nay là bệnh viện Việt Ðức) có công trình của Huard P., Autret, TônThất Tùng Nghiên cứu về sỏi gan mật ở vùng viễn đông đăng trongBulletin Médico-Chirurgical de l’Indochine. Trong tài liệu này, sau khi điểmlại các tài liệu nói về bệnh sỏi đường mật của vùng viễn đông, điểm lại cácthông báo có từ trước của Ðông dương, các tác giả trình bày 16 trường hợpsỏi đường mật của các họ và lưu ý hai điểm : (1) Sỏi cholesterol hiếm so vớisỏi hỗn hợp và sỏi sắc tố mật, (2) khả năng tạo sỏi quanh xác giun đũa.Theo một số ca lâm sàng tường trình bởi một số bệnh viện như: ở phía Bắc,các bệnh viện Việt Ðức, Bạch Mai, Saint Paul, ở phía Nam các bệnh việnBình Dân, Chợ Rẫy rối đến các bệnh viện khác như Nhân Dân Gia Ðịnh,Trưng Vương, Nguyễn Trãi, Nguyễn Tri Phương, Thống Nhất, và các bệnhviện của các tỉnh Ðồng bằng sông Cửu Long (Tiền Giang, Hậu Giang).Tổng số tường trình từ các bệnh viện nói trên, mỗi năm có hơn 2000 trườnghợp. Nếu như tất cả các cơ sở phẫu thuật trong toàn quốc có thống kê đầy đủthì số liệu có thể sẽ rất lớn.Trong những năm cuối của 1980 và đầu năm 1990, kết quả của các côngtrình về siêu âm cũng cho những con số về bệnh gan mật khá lớn. Tại khoa siêu âm bệnh viện Hai Bà Trưng-Hà Nội, trong 5 năm 1989-93, trên 5723 siêu âm bụng có 1711 người có bệnh gan mật, tỉ lệ 29,9%. Tại bệnh viện Việt Ðức, trong hai năm 1990- 1991 có 1086 bệnh nhân gan mật thì có 214 bệnh nhân giun chui ống mật, tỉ lệ 19,75 và trong 214 giun chui ống mật thì108 trường hợp có sỏi kèm theo. Tại Bệnh viện Khánh Hòa trong 6 năm1987-92, qua siêu âm phát hiện 672 bệnh nhân sỏi túi đường mật.Các con số bệnh nhân phẫu thuật và bệnh nhân siêu âm nói trên chứng tỏ sỏiđường mật là bệnh rất phổ biến ở trong nước.Vị Trí Của SỏiNhững năm trước đâyTỉ lệ vị trí sỏi trong những tường trình cũng khác nhau vì nó phụ thuộc vàophương tiện chẩn đoán: X quang, siêu âm hay phẫu thuật. Nếu là phẫu thuậtthì phụ thuộc vào trang bị dụng cụ và vào trình độ phẫu thuật viên.Các thống kê cho thấy :Sỏi túi mật. Có tỉ lệ rất thấp, chỉ khoảng 10%, trong khi đó các tác giảphương tây cho tỉ lệ khá cao, khoảng 60%.Sỏi ống mật chủ. Có tỉ lệ rất cao, 80%-90%, tỉ lệ này cao hơn nhiều so vớitài liệu của các nước phương tây. Người ta cho rằng sở dĩ cao như vậy là vìtrong đa số các trường hợp nguyên nhân tạo sỏi ở các nước vùng nhiệt đới làký sinh trùng đường ruột, thành phần chính của sỏi là sắc tố mật và muốimật.Sỏi trong gan. Ở nước ta có tỉ lệ khá cao, đặc biệt là ở những bệnh viện cónhiều kinh nghiệm mổ đường mật vì nhận định sỏi trong gan trong khi mổthường rất khó, phải những phẫu thuật viên kinh nghiệm mới có kết luận gầnchắc chắn. Các số liệu lớn hàng ngàn bệnh nhân của bệnh viện Việt Ðức chotỉ lệ 30-36%. Ở vị trí này của sỏi, các tác giả phương tây cho con số thấphơn nhiều, chỉ 5-20%. Về bệnh sinh, sỏi ở vị trí này cũng giống như ở đườngmật ngoài gan.Những năm gần đâyNgười ta thấy tỉ lệ các vị trí của sỏi thay đổi đáng kể. Tỉ lệ sỏi túi mật tănglên rất nhiều và dĩ nhiên là tỉ lệ sỏi ống mật chủ giảm xuống. Lý do :Siêu âm là lý do chính. Ngày nay siêu âm đã trở thành phương tiện chẩnđoán bệnh lý gan mật bắt buộc. Siêu âm đã phát hiện không biết bao nhiêusỏi túi mật không triệu chứng.Rất nhiều sỏi túi mật được phát hiện nhờ khám sức khỏe định kỳ hay nhờsiêu âm nhân dịp ghé qua bệnh viện. Nhiều thống kê siêu âm cho thấy tỉ lệsỏi túi mật cao hơn sỏi ống mật chủ. Nguyễn Ngọc Hiền với 423 bệnh nhânthấy sỏi túi mật nhiều gấp hơn hai lần sỏi ống mật chủ (58% và 27%).Lương Linh Hà với 672 bệnh nhân thấy sỏi túi mật nhiều gấp ba lần sỏi ốngmật chủ (71% và 28%).Những con số này là ở bệnh viện không phải ở cộng đồng, nhưng dù saocũng cho biết sỏi túi mật không ít như vẫn tưởng.Ngoài siêu âm, sự thay đổi về chế độ ăn uống có ảnh hưởng tới tỉ lệ mắcbệnh sỏi túi mật không? Theo kinh điển, sỏi xuất hiện nhiều hơn ở nhữngngười có nồng độ cholesterol trong máu cao. Mức sống của nhân dân tatrong những năm gần đây tốt hơn, trong khẩu phần ăn nhiều protid và lipidhơn. Nhưng chúng ta chưa có đủ dữ kiện để kết luận.Nhiễm Trùng Và Nhiễm Ký Sinh TrùngNhiễm trùngLẽ ra tất cả các trường hợp nhiễm trùng đường mật phải được phân lập vikhuẩn và đánh giá đậm ...