Spinal Cord Compression

Ðây là một trong những emergencies trong oncology. Hôm nay vừa xem một consultation nhưng tiếc rằng đã gọi medical oncologist quá trễ... Tưởng là không bao giờ xảy ra nữa, thế mà vẫn xảy ra. Paraplegic!!! Sẽ viết tiếp... Bây giờ 6 PM rồi mà còn hai nhà thương chưa đi vòng vòng (mới ra khỏi clinic, suốt từ 8 giờ sáng đến giờ, không thấy đường đi!! Ðã trả lời hơn 30 telephones hôm nay mà vẫn không kịp 5 AM 20 tháng 7, 2006. Xin chỉ viết rất vắn tắt v/v đè tủy xuơng trong ung...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Spinal Cord Compression Spinal Cord Compression Ðây là một trong những emergencies trong oncology. Hôm nay vừaxem một consultation nhưng tiếc rằng đã gọi medical oncologist quá trễ...Tưởng là không bao giờ xảy ra nữa, thế mà vẫn xảy ra. Paraplegic!!! Sẽ viếttiếp... Bây giờ 6 PM rồi mà còn hai nhà thương chưa đi vòng vòng (mới rakhỏi clinic, suốt từ 8 giờ sáng đến giờ, không thấy đ ường đi!! Ðã trả lời hơn30 telephones hôm nay mà vẫn không kịp 5 AM 20 tháng 7, 2006. Xin chỉ viết rất vắn tắt v/v đè tủy xuơngtrong ung thư (spinal cord compression) cho các y sĩ toàn khoa hoặc nộithương mà thôi. Xin vào literature của oncology để thêm chi tiết (không nêu ở đây).Chỉ viết có tính cách thực hành mà thôi ...Source chính là (textbook):Cancer, 7th edition V. DeVita, Jr, (edition cuối cùng 2005, cho nên đã cũ),2898 trang, cuốn sách này là cuốn sách chính dùng trong fellowship vềmedical oncology ở Hoa Kỳ và dĩ nhiên dùng sách này để chữa bệnh thìkhông đủ, vì chỉ là textbook mà thôi, còn chữa bệnh thì phải có training vàvào literature (Cuốn này kiểu như Harrisons Textbook of Medicine, dùngcho sinh viên năm cuối về internal medicine tại HKỲ, chứ còn tronginternship và residency về internal medicine thì chẳng còn ai đọc cuốn nàynữa (vì quá ngắn) (sách này edition cuối hơn 2000 trang). (còn tiếp) (NTM). Về thực hành trong việc spinal cord compression thì như sau: (Ðâychỉ là lối riêng cuả nguời viết bài này mà thôi, theo kinh nghiêm riêng vàliterature, nghĩ thế nào thì viết như vậy): Khi bnhân đến than phiền là đau lưng, thì dĩ nhiên đa số không có gìnguy hiểm (bắp thịt, gân, bệnh khớp tuổi già ..v.v.) và dĩ nhiên chỉ cần thuốcchống đau thường và NSAIDs (non - steroidal anti-inflamm. agents)...Tuynhiên nếu sau một thời gian cái đau ấy không thuyên giảm, thì nên nghĩ đếnchuyện làm MRI của xương sống. Ở vùng này (Ðông Bộ và Bắc HKỳ) thì thường thuờng chỉ thị của y sĩsẽ là sagittal survey of the spines with Gad, và thường thường trong nửagiờ đồng hồ, nói chuyện với radiologist chuyên về MRI thì sẽ có kết quảngay. MRI này sẽ cắt theo chiều dọc toàn cột xương sống suốt từ xươngsống cổ đến xương thiêng (sacrum). Nếu vì lý do nào đó mà không làm MRIđược (chẳng hạn bnhân có pace maker) thì yêu cầu làm CAT scan của xươngvùng ấy (vùng bnhân than đau), chỉ thị cuả y sĩ là: CAT scan of the lumbarspines (chẳng hạn), bone window. Cũng như tất cả mọi việc, không có gìhơn là y sĩ nói chuyện thẳng với y sĩ : trước khi chỉ thị làm MRI, CAT scan,nếu trường hợp ấy có ngờ vực, thì y sĩ điều trị nên gọi thẳng cho chuyênviên MRI, CAT scan và báo động trước cho họ biết là mình muốn tìm cáigì. Chẳng hạn: bnhân đau ở xương sống, chưa giải thích được, khoảngxương lumbar 4, mất kí 30 lbs trong 3 tháng, hút thuốc ngày một gói, 40pack year, xin để ý xem có ung thư tại vùng này không, đã chỉ thị nuclearbone scan rồi (làm trước khi làm CAT scan), không thiếu máu, điện vịnhprotein - serum protein electrophoresis, immunofixation và quantitativeimmunoglo -bulins bình thường, KHÔNG nghi là myeloma. Sau đó nếucần, thì chính mình sẽ đọc phim chung với radiologist, và đặt câu hỏi lúcgặp thẳng mặt với radiologist (ở vùng này, không có phim nữa: tất cả đã vàocomputer, và phim chỉ là digital picture hiện lên screen cuả computer, vàcó bản sao sang CD disks - nếu phim cùng trong hệ thống, thì computergiữa các nhà thương nối nhau, và không cần đòi gửi phim từ một nhàthương khác gửi đến cho mình bằng courier qua đêm như hồi đó, computergiữa các thành phố nối với nhau, chẳng hạn đây với Boston (cách đây 22miles), thì có thể đọc fim ngay tại đây được (và ngược lại). Các conferences giữa các chuyên viên ở đây và Boston (các teachinghosps của Harvard chẳng hạn) cũng qua computer...hoặc tệ ra thì cũng nóichuyện với nhau qua telephone. (còn tiếp) (NTM). Nếu MRI bắt đầu nêu câu hỏi rằng có thể có ung thư tới xương sốngthì việc kế tiếp sẽ là: 1. Có ung thư hay không? 2. Nếu ung thư, thì ung thư loại nào?, và từ đâu đến? (primary sourceof malignancy) Vậy (1) sẽ yêu cầu radiologist đâm thẳng kim vào vùng xương ấy đểbiopsy (thường làm dưới hướng dẫn của CAT scan) (2) Kết qủa trở lại sẽcó (positive) hay không có (negative). Không có lắm khi sai, vì đâmkhông trúng vùng nghi ngờ, trong trường hợp này, yêu cầu làm biopsy lại.Và nên consult chuyên viên neurosurgery ngay từ buổi đầu, để : (1) hỏi ý kiến họ sẽ phải làm gì kế tiếp, nếu biopsy negative. (2) có bằng chứng gì là bnhân đang bị đè cột tủy sống (spinal cordcompression) (note 1). Việc chữa chứng đè cột tủy sống thì cần có sự có mặtngay từ phút đầu của 3 chuyên viên: radiation oncologist, neurosurgeon vàmedical oncologist và cách chữa thì tùy trường hợp. Ðây chỉ nói về medicaloncology mà thôi (tức là chuyên viên chữa ung thư bên phía nội thương -chữa bằng chemotherapy hay hormonal manipulation - medical oncologistthường là chuyên viên chính điều động việc chữa trị cho các bnhân ung thư). (Note 2: ở HKỲ: medical oncologist phải là internist (specialty:internal medicine) trước đã rồi vào fellowship về medical oncology hay Nếu thấy spinalmedical oncology-hematology (subspecialty) sau.compression thì neurosurgeon sẽ cho ý kiến là có nên mổ ra không; chuyênviên radiation oncology sẽ lo về việc chữa bằng radiation. Còn việc của medical oncologist thì sẽ như sau: (1) ung thư chạy đến xương sống là ung thư loại nào? tức là phải biếthistopathology của ung thư cái đã; đồng thời làm CAT scan của ngực vàbụng/chậu ngay. Dĩ nhiên việc đầu tiên vẫn là bệnh sử và khám bệnh nhân:hạch - lymnphoma- thì sẽ rờ thấy, melanoma sẽ nhìn thấy; vú thì khám bằngtay hay mammogram, ung thư rectum thì khám hậu môn (note 3). ( ...