sự nguy hiểm của Sốt Xuất Huyết

Sốt Dengue/Sốt Xuất Huyết Dengue (SD/SXH-D) ngày nay đang trở thành một vấn nạn cho sức khỏe cộng đồng trong vùng nhiệt đới. Sự chuyển dịch dân cư kết hợp với hiện tượng đô thị hóa quá mức cùng với sự thay đổi lối sống đã làm gia tăng các nơi trú ẩn cho lăng quăng của muỗi truyền bệnh khiến tình hình dịch bệnh ngày càng trầm trọng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
sự nguy hiểm của Sốt Xuất Huyết sự nguy hiểm của Sốt Xuất HuyếtDengue ở người lớnSốt Dengue/Sốt Xuất Huyết Dengue (SD/SXH-D) ngày nay đangtrở thành một vấn nạn cho sức khỏe cộng đồng trong vùng nhiệtđới. Sự chuyển dịch dân cư kết hợp với hiện tượng đô thị hóaquá mức cùng với sự thay đổi lối sống đã làm gia tăng các nơi trúẩn cho lăng quăng của muỗi truyền bệnh khiến tình hình dịchbệnh ngày càng trầm trọng. Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đớiTP.HCM số bệnh nhân SD/SXH-D trong năm 2008 gia tăng độtbiến với trên 9.000 trường hợp. Theo thông báo của Tổ chức Sứckhỏe Thế giới (WHO) nhiều quốc gia Đông Nam Á cũng có tìnhhình tương tự.Riêng tại khu vực các tỉnh phía Nam ngoài sự bùng phát về sốlượng bệnh nhân, các dấu hiệu bệnh có nhiều thay đổi, đặc biệtlà tình hình bệnh trên người lớn (trên 15 tuổi) gia tăng số ngườimắc và xuất hiện nhiều triệu chứng nặng, làm tăng tỷ lệ tử vong.Sốt Xuất Huyết Dengue có phải chỉ là bệnh của trẻ em?Trong những năm gần đây SD/SXH-D ngày càng xuất hiện nhiềutrên bệnh nhân người lớn (trên 15 tuổi). Tỷ lệ SXH-D ở người lớnngày càng tăng, cụ thể vào năm 1991, người lớn chỉ chiếm tỷ lệ14% tổng số bệnh, năm 2006 tăng lên 50,1%. Hiện nay chưa cógiải thích thỏa đáng về sự thay đổi này. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnhnhân từ các tỉnh phía Bắc khá cao là điều đáng lưu tâm. Nguyênnhân nào khiến có sự thay đổi về độ tuổi mắc bệnh tại Việt Namchưa được làm sáng tỏ. Một số giả thuyết được đưa ra là:- Tình trạng miễn dịch ở cộng đồng suy giảm: Nhiều tác giả saukhi khảo sát tình hình dịch bệnh SD/SXH-D vào những năm1989-1994 ở Singapore cho rằng sau khi thực hiện phòng chốngmuỗi Aedes (muỗi vằn) trong 20 năm thì các vụ dịch SD/SXH-Dxảy ra thường hơn và với cường độ cao hơn. Sự gia tăng này cóthể do tình trạng miễn dịch của cộng đồng giảm sau nhiều nămkhông bị phơi nhiễm với vi rút Dengue (phơi nhiễm là tình trạngtiếp xúc với tác nhân gây bệnh, ở đây là vi rút Dengue).- Thời điểm phơi nhiễm có thể trễ hơn: Các khảo sát tỷ lệ vềchuyển đổi huyết thanh (dấu hiệu cho biết tình trạng phơi nhiễmvới vi rút Dengue) ở nhiều độ tuổi khác nhau cho thấy tỷ lệ nàycao hơn có ý nghĩa ở các trẻ đi học. Trẻ ở độ tuổi đi học có tỷ lệphơi nhiễm với vi rút Dengue cao hơn ở trẻ nhỏ hơn. Tác giả chorằng các trẻ ở nhà được bảo vệ kỹ nên không bị muỗi đốt, khi đihọc thì mới bị phơi nhiễm và địa điểm bị phơi nhiễm không phải ởtrong nhà mà ở ngoài trời.- Tỷ lệ có triệu chứng ở người lớn cao hơn ở trẻ em: Một sốkhảo sát khác thì cho rằng tỷ lệ có biểu hiện triệu chứng khinhiễm vi rút Dengue ở độ tuổi lớn hơn sẽ cao hơn ở trẻ em(khoảng 5%).Các dấu hiệu của SD/SXH-D ở người lớn là gì?1. Các dấu hiệu bệnh có nhiều điểm khác biệt với trẻ em.Tỷ lệ có sốt là 98-100%, kèm lạnh run (78-86%), nhức đầu (90-91%) ở thời điểm nhập viện. Thời gian sốt kéo dài hơn (từ 7 ngàytrở lên).Các triệu chứng tiêu hóa khá nổi bật: ói mửa (34-36%), tiêu chảy(16-21%) và đau bụng (29-35%). Các dấu hiệu xuất huyết hiệndiện lúc nhập viện vào khoảng 53-67% và lên đến 78-90% tronglúc nằm viện. Có khoảng 2-3% có xuất hiện vàng da với men ganALT, AST gia tăng gấp ba trị số bình thường.Những trường hợp nặng có biểu hiện xuất huyết nhiều hơn ởngười lớn (xuất huyết da 83%, xuất huyết âm đạo ở phụ nữ 52%,chảy máu răng 48%, xuất huyết tiêu hoá 41%, chảy máu cam16%, xuất huyết kết mạc 2%, xuất huyết não 1.7%). Tóm lại ở trẻem biểu hiện sốc nhiều hơn xuất huyết, ở người lớn thì ngược lạibiểu hiện xuất huyết nhiều hơn sốc.2. Một số biểu hiện nặng mới xuất hiện trong Sốt xuất huyếtngười lớn:- Viêm cơ tim: Y văn thế giới từ 1987 - 2007 chỉ có 7 báo cáo vềmột vài trường hợp SD/SXH-D nghi có viêm cơ tim với các bấtthường như rung nhĩ, loạn nhịp trong đó chỉ có một khảo sát vềchức năng tim bằng siêu âm trên bệnh nhân SD/SXH-D thực hiệntương đối đầy đủ năm 2004 ở Thái Lan cho thấy co bóp cơ timgiảm trong giai đoạn toàn phát của bệnh. Gần đây có nhiều báocáo về biến chứng này gia tăng trong SD/SXH-D.- Xuất huyết tiêu hóa ồ ạt: Một số trường hợp có biến chứngxuất huyết tiêu hóa ồ ạt, cần truyền máu khẩn cấp với số lượnglớn (20-30 đơn vị trong 24 giờ) ở Sóc Trăng, Qui Nhơn vàTP.HCM nhưng vẫn tử vong. Một số khảo sát ở các quốc giavùng Đông Nam Á cho thấy biến chứng xuất huyết tiêu hóa có thểliên quan đến các cơ địa có bệnh dạ dày. Phụ nữ thường bị rongkinh nếu bị SD/SXH-D gần thời gian kinh nguyệt; đôi khi rong kinhkéo dài đến 2-3 tuần. Cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích và nguycơ khi chỉ định phương pháp điều trị xâm lấn như can thiệp phẫuthuật.- Viêm gan: Trong SD/SXH-D men gan ALT, AST thường giatăng nhẹ đến trung bình nhưng không có vàng da. Từ đầu năm2007 gặp nhiều bệnh nhân SD/SXH-D người lớn có men gantăng rất cao (10 lần trị số bình thường), kèm theo vàng da, xuấthuyết nhiều nơi, hạ đường huyết tương tự bệnh ...