Sự phân bố của vi sinh vật trong đất

Khu hệ vi sinh vật trong đất rất phức tạp, có những đặc điểm sinh lý và sinh thái rất khác nhau. Chúng bao gồm vi khuẩn, nấm, xạ khuẩn, tảo, nguyên sinh động vật. Trong 1 gam đất có khoảng 100 triệu vi khuẩn, 10 triệu xạ khuẩn, 10 vạn đến 1 triệu nấm, 1 – 10 vạn tảo và nguyên sinh động vật (theo Kraxinnhicốp). Vi sinh vật trong đất có thể chia thành 2 nhóm chính: - Nhóm vi sinh vật đặc trưng của đất: đó là nhómvi sinh vật thích nghi, sinh trưởng phát triển tốt...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự phân bố của vi sinh vật trong đấtSự phân bố của vi sinh vật trong đất:Khu hệ vi sinh vật trong đất rất phức tạp, có nhữngđặc điểm sinh lý và sinhthái rất khác nhau. Chúng bao gồm vi khuẩn, nấm, xạkhuẩn, tảo, nguyên sinh độngvật. Trong 1 gam đất có khoảng 100 triệu vi khuẩn,10 triệu xạ khuẩn, 10 vạn đến 1triệu nấm, 1 – 10 vạn tảo và nguyên sinh động vật(theo Kraxinnhicốp).Vi sinh vật trong đất có thể chia thành 2 nhóm chính:- Nhóm vi sinh vật đặc trưng của đất: đó là nhómvisinh vật thích nghi, sinhtrưởng phát triển tốt và trở thành hệ vi sinh vậtthường trú ở trong đất. Vi sinh vậttrong đất chủ yếu thuộc nhóm này, bao gồm vikhuẩn, xạ khuẩn, nấm men, nấmmốc, tảo và nguyên sinh động vật.- Nhóm vi sinh vật do cảm nhiễm từ nhiều nguồnkhác nhau vào đất, nhómnày phát triển không thuận lợiTuy vậy, số lượng và cường độ hoạt động của vi sinhvật ở trong đất rất khácnhau, tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố:- Độ dày tầng đất: vi sinh vật tập trung nhiều ở tầngđất canh tác do tầng nàycó điều kiện về dinh dưỡng, nhiệt độ, độ ẩm thíchhợp. Đa số vi sinh vật ở đất trồngtrọt, đất rừng và đồng cỏ thường tập trung ở độ dày15 – 30 cm thuộc lớp trên cùng.Càng xuống sâu, số lượng vi sinh vật càng giảm, nhấtlà các vi sinh vật hiếu khí. Vikhuẩn kỵ khí phát triển mạnh ở tầng đất sâu 40 - 60cm- Đặc điểm và tính chất của đất: đất giàu dinh dưỡng,tơi, xốp, có độ ẩm, pHthích hợp thì vi sinh vật phát triển mạnh. Trái lại ởđất nghèo dinh dưỡng, kết cấuđất chặt, khô cằn hay bị chua mặn thì sự phát triểncủa vi sinh vật bị hạn chế rõ rệt,số lượng vi sinh vật ít, cường độ hoạt động yếu. Dođó chúng ta có thể thấy rằng: sốlượng và thành phần vi sinh vật đất phản ánh độ phìcủa đất và có quan hệ mật thiếtvới sinh trưởng phát triển của cây trồng.+ Đất vùng đồng bằng do tác động lâu đời của conngười nên có số lượng visinh vật lớn hơn vùng trung du và miền núi.+ Đất gò đồi do phá rừng, bị rửa trôi, xói mòn mạnh,đất nghèo dinh dưỡngnên vi sinh vật ít.+ Đất vùng trũng, ngập nước, mặc dù dinh dưỡngnhiều nhưng độ thoáng khíkém nên số lượng vi sinh vật kỵ khí nhiều. Sự hoạtđộng của vi sinh vật kỵ khí sinhra nhiều chất có hại ảnh hưởng đến cây trồng cũngnhư các nhóm vi sinh vật khác.Chính vì thế khi đánh giá độ phì nhiêu của đất phảikết hợp đánh giá cả tính chất lý,hoá học và sinh học của đất. Nếu chỉ chú ý hàmlượng chất dinh dưỡng trong đất thìsẽ khó giải thích được tại sao trên các chân đất lầythụt, đất đồng chiêm trũng, giầuchất hữu cơ, tỷ lệ mùn, đạm, lân khá cao mà câytrồng vẫn phát triển kém, năng suấtthấp.+ Hệ vi sinh vật cũng có sự phân bố không giốngnhau ở các loại đất khácnhau: đất trồng lúa nước có tỷ lệ vi sinh vật hiếu khíso với vi sinh vật kỵ khí gầnbằng 1, ở đất lầy thụt là 0,1, còn đất trống màu là 3 –5.- Thời tiết khí hậu cũng chi phối mạnh mẽ đến quầnthể vi sinh vật đất. Vùngđất có thời tiết khí hậu nóng ẩm, ôn hoà thì có hệ visinh vật phong phú. Vùng đấtcó thời tiết khí hậu hanh khô, ít nắng hoặc nóngnhiều, ít mưa thì số lượng vi sinhvật ít. Vì vậy số lượng và loại hình vi sinh vật phụthuộc vào vùng địa lý khác nhautrên trái đất, phụ thuộc vào kinh độ và vĩ độ khácnhau, phụ thuộc vào từng thángtrong năm. Tháng nóng, mưa nắng thuận hoà nhưtrong mùa thu, cuối xuân, đầu hè,trong đất trồng có nhiều vi sinh vật hơn vào thánglạnh, hoặc nắng nóng, hạn.- Quan hệ với cây trồng: khu hệ vi sinh vật vùng rễcó mối quan hệ mật thiếtvới cây trồng. Vi sinh vật đóng vai trò quan trọngtrong điều hoà tính chất lý hoátính của đất, cung cấp các thành phần dinh dưỡngkhoáng, CO2 cho cây từ sự phânhuỷ các hợp chất hữu cơ, cây sinh trưởng mạnh từ bộrễ lại tiết ra các chất cần thiếtcho vi sinh vật. Quy luật chung là số lượng vi sinhvật đất đạt đến cực đại lúc cây cóhoạt động sinh lý mạnh mẽ nhất – thời kỳ cây ra hoa,chẳng hạn như khi lúa làmđòng, đẻ nhánh số lượng vi sinh vật trong đất caonhất, sau đó giảm dần. Ở nhữngvùng rễ khác nhau thì thành phần và số lượng vi sinhvật cũng khác nhau, hay nóicách khác, bộ rễ của cây trồng có tính chọn lọc visinh vật. Cụ thể là: rễ cây bộ Đậuthu hút vi khuẩn khoáng hoá lân, vi khuẩn cố địnhnitơ; cây có rễ chùm thu hút nấm,vi khuẩn phân giải xenluloza, vi khuẩn phản nitrathoá.- Sự tác động của con người có ảnh hưởng tích cựctới sự biến động của quầnthể vi sinh vật trong đất. Việc cày bừa, xới xáo đất,bón phân, tưới tiêu hợp lý đãxúc tiến mạnh mẽ sự phát triển của vi sinh vật, làmtăng độ phì nhiêu của đất vàtăng năng suất cây trồng. Biện pháp trồng cây gâyrừng trên vùng đồi núi để chốngxói mòn, tạo tiểu khí hậu tốt cũng tạo điều kiện choquần thể vi sinh vật phát triểnthuận lợi. ...