Sự tạo phức của Thori (IV) với xylen da cam (XO) và metylthymol xanh (MTB)

Bài viết trình bày về sự tạo phức của Th(IV) với thuốc thử 4-(2-pyridilazo)-rezorxin (PAR) và phối tử thứ 2 HX (HX: axit axetic và các dẫ xuất clo của axit axetic). Bài viết trình bày các kết quả nghiên cứu một cách hệ thống phức của Th(IV) với xylen da cam (XO) và metylthymol xanh (MTB) là những thuốc thử có khả năng tạo phức với nhiều ion kim loại có độ nhạy cao trong phương pháp trắc quan và chiết trắc quang. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự tạo phức của Thori (IV) với xylen da cam (XO) và metylthymol xanh (MTB) SÜ T„O PHÙC CÕA THORI (IV) VÎI XYLEN DA CAM (XO) V€ METYLTHYMOL XANH (MTB) Tr¦n Thà Hçng V¥n, Ngæ H÷ìng Ly, m Thà Minh T¥m Tr÷íng HSP H Nëi1 Mð ¦u Thori l nguy¶n tè thuëc nhâm Actinit, ÷ñc ùng döng phê bi¸n trong khoa håc vkÿ thuªt. Thori t¤o phùc tèt vîi c¡c thuèc thû húu cì v væ cì. Trong bi b¡o [1] chóngtæi ¢ tr¼nh by v· sü t¤o phùc cõa Th(IV) vîi thuèc thû 4-(2-pyridilazo)-rezorxin (PAR)v phèi tû thù hai HX (HX: axit axetic v c¡c d¨n xu§t clo cõa axit axetic). Trong bib¡o ny chóng tæi tr¼nh by c¡c k¸t qu£ nghi¶n cùu mët c¡ch h» thèng phùc cõa Th(IV)vîi xylen da cam (XO) v metylthymol xanh (MTB) l nhúng thuèc thû câ kh£ n«ng t¤ophùc vîi nhi·u ion kim lo¤i câ ë nh¤y cao trong ph÷ìng ph¡p trc quang v chi¸t trcquang.2 Hâa ch§t v thi¸t bà2.1 Hâa ch§t v thi¸t bà - Dung dàch T h4+ 10−3 M ÷ñc pha tø muèi T h(N O3 )4 .2H2 O lo¤i tinh khi¸t hâa håc. - Dung dàch Metyl thymol xanh 10−3 M ÷ñc pha ch¸ dòng trong ngy. - Dung dàch Xylen da cam 10−3 M ÷ñc pha trong n÷îc c§t tø d¤ng muèi câ cæng thùcC21 H28 N2 O13 N a4 S .2.2 Thi¸t bà - Gi¡ trà pH cõa c¡c dung dàch nghi¶n cùu ÷ñc o trüc ti¸p tr¶n m¡y pH-Meter TOAcõa Nhªt B£n. - Mªt ë quang v phê h§p thö eletron cõa phùc ÷ñc o tr¶n m¡y JENESYS 10 cõaMÿ.3 K¸t qu£ v th£o luªn3.1 Nghi¶n cùu sü t¤o phùc Th(IV)-XO a) Kh£o s¡t c¡c i·u ki»n t¤o phùc tèi ÷u Ð pH = 4,0 câ hi»n t÷ñng t¤o phùc khi câ m°t Th(IV) v XO. Phê h§p thö eletroncho th§y phùc Th (IV)-XO h§p thö cüc ¤i ð b÷îc sâng λmax = 568 nm, cán XO h§p thö 1cüc ¤i ð b÷îc sâng 431 nm. Phùc ÷ñc t¤o thnh trong kho£ng pH tèi ÷u 3,5 4,5 (H¼nh1) v b·n theo thíi gian, mªt ë quang cõa phùc ên ành trong thíi gian di (180 phót)sau khi pha ch¸. H¼nh 1. Sü phö thuëc mªt ë quang cõa phùc Th(IV)-XO vo pH b) X¡c ành thnh ph¦n cõa phùc Th(IV)- XO Thnh ph¦n cõa phùc ÷ñc x¡c ành b¬ng c¡c ph÷ìng ph¡p ëc lªp [4]: ph÷ìng ph¡pt sè mol ð hai nçng ë Th(IV) v ph÷ìng ph¡p h» çng ph¥n tû mol ð hai têng nçng ëTh(IV) + XO kh¡c nhau ·u cho t l» Th(IV) : XO = 1:2. Ph÷ìng ph¡p Staric-Bacbanelcho th§y phùc Th(IV)- XO l phùc ìn nh¥n. c) X¥y düng ÷íng chu©n A = f (CT h(IV ) ) v x¡c ành ε cõa phùc º nghi¶n cùu kho£ng nçng ë cõa phùc tu¥n theo ành luªt Bia, chóng tæi kh£o s¡tsü phö thuëc mªt ë quang cõa phùc vo nçng ë Th(IV). Dung dàch phùc ÷ñc chu©nbà vîi nçng ë CXO = 2, 5.CT h(IV ) , mªt ë quang o ð c¡c i·u ki»n tèi ÷u. ÷íng chu©nbiºu di¹n sü phö thuëc mªt ë quang cõa phùc vo nçng ë Th(IV) nhªn ÷ñc tr¶n h¼nh2. ç thà cho th§y kho£ng nçng ë kh£o s¡t cõa Th(IV) tø 0, 1.10−5 ¸n 2.10−5 M tu¥ntheo ành luªt Bia. H¼nh 2. ÷íng chu©n cõa phùc Th(IV)-XO Ph÷ìng tr¼nh ÷íng chu©n ÷ñc xû lþ thèng k¶ b¬ng ph÷ìng ph¡p hçi quy tuy¸n t½nhlªp tr¼nh theo ngæn ngú PASCAL câ d¤ng : 4Ai = (108954 ± 1808).Ci H» sè h§p thö ph¥n tû mol cõa phùc t½nh tø ph÷ìng tr¼nh ÷íng chu©n câ gi¡ trà:εT h(IV )−XO = 108954 ± 1808. d) Nghi¶n cùu cì ch¸ t¤o phùc, x¡c ành Kp v h¬ng sè b·n i·u ki»n β 2 Trong dung dàch n÷îc Th(IV) tçn t¤i ð 5 d¤ng, cán XO tçn t¤i 7 d¤ng kh¡c nhau [2]. º x¡c ành d¤ng ion kim lo¤i v d¤ng thuèc thû i vo phùc chóng tæi chån o¤n tuy¸n t½nh trong ç thà mªt ë quang cõa phùc phö thuëc vo pH (H¼nh 1) º t½nh to¡n [3]. K¸t qu£ cho th§y d¤ng ion kim lo¤i i vo thnh ph¦n phùc l T h4+ v d¤ng thuèc thû XO l R6− . Ph÷ìng tr¼nh ph£n ùng t¤o phùc Th(IV)-XO ð pH =4 câ thº vi¸t nh÷ sau: T h(OH)4 + 2H3 R3− [T h(R)2 ]8− + 4H2 O + 2H + KP H¬ng sè c¥n b¬ng cõa ph£n ùng t¤o phùc KP ÷ñc t½nh düa theo k¸t qu£ nghi¶n cùu cì ch¸ ph£n ùng t¤o phùc câ gi¡ trà: lgKP = 7, 0 ± 0, 3 H¬ng sè b·n i·u ki»n cõa phùc Th(IV)- XO câ gi¡ trà: lgβ = 52, 7 ± 0, 5. Gi¡ trà lgKP cõa ph£n ùng t¤o phùc kh¡ lîn v¼ vªy phùc h¼nh thnh kh¡ nhanh, gi¡ trà lgβ cõa phùc lîn chùng tä phùc r§t b·n. i·u ny gi£i th½ch mªt ë quang cõa phùc o theo thíi gian ên ành trong thíi gian di. 3.2 Nghi¶n cùu sü t¤o phùc Th(IV)-MTB a) Kh£o s¡t c¡c i·u ki»n t¤o phùc tèi ÷u Phê h§p thö electron cõa dung dàch MTB khi câ m°t Th(IV) cho th§y câ sü h¼nh thnh phùc Th(IV)-MTB ð pH=3,5. H¼nh 3 biºu di¹n phê h§p thö electron cõa MTB v phùc Th(IV)-MTB, b÷îc sâng cüc ¤i cõa MTB l λmax = 436nm, cán phùc Th(IV)-MTB câ λmax = 564nm, hi»u 4λmax = 128nm. T¤i λmax = 564nm v pH = 3,5 MTB h¦u nh÷ khæng h§p thö ¡nh s¡ng, chùng tä MTB l thuèc thû trc quang dòng º x¡c ành Th(IV) tèt. Kho£ng pH t¤o phùc tèi ÷u l 3,0 ...