Sứ thần các Triều đại – An Nam Chí Lược Quyển Đệ Thập Tứ Chung

Sứ-thần đời Triệu Thời Cao-Hậu nhà Hán, Nam-Việt Triệu-Đà khiến Nội-sử Phan, Trung-uý Cao, Ngự-sử Bình, ba bọn người dâng thư tạ tội, đều chẳng trở về. Đà bèn tiếm xưng đế-hiệu, rồi con cháu noi theo. Khoảng niên-hiệu Nguyên-Đỉnh (116-111 trước Công-Nguyên) (Hán Vũ-Đế), Nam-Việt nội-thuộc Trungquốc, nhà Hán đặt quan phủ cai trị, trải mấy triều không thay đổi. Đến đời Ngũ-Đại (907-959), biến loạn, Giao-Chỉ Đinh-Bộ-Lĩnh bèn cứ quốc xưng vương. Sứ-thần đời Đinh Đầu đời Tống, Đinh-Bộ-Lĩnh khiến sứ tiến cống, Thái-Tổ (960-975), phong Bộ-Lĩnh làm Giao-Chỉ Quận-vương. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sứ thần các Triều đại – An Nam Chí Lược Quyển Đệ Thập Tứ Chung Sứ thần các Triều đại – An Nam Chí Lược Quyển Đệ Thập Tứ ChungSứ-thần đời TriệuThời Cao-Hậu nhà Hán, Nam-Việt Triệu-Đà khiến Nội-sử Phan, Trung-uýCao, Ngự-sử Bình, ba bọn người dâng thư tạ tội, đều chẳng trở về. Đà bèntiếm xưng đế-hiệu, rồi con cháu noi theo. Khoảng niên-hiệu Nguyên-Đỉnh(116-111 trước Công-Nguyên) (Hán Vũ-Đế), Nam-Việt nội-thuộc Trung-quốc, nhà Hán đặt quan phủ cai trị, trải mấy triều không thay đổi. Đến đờiNgũ-Đại (907-959), biến loạn, Giao-Chỉ Đinh-Bộ-Lĩnh bèn cứ quốc xưngvương.Sứ-thần đời ĐinhĐầu đời Tống, Đinh-Bộ-Lĩnh khiến sứ tiến cống, Thái-Tổ (960-975), phongBộ-Lĩnh làm Giao-Chỉ Quận-vương. Khoảng niên-hiệu Khai-Bửu (968-975),Đinh-Liễn kế tập ngôi cha, khiến Trịnh-Tú, Vương-Thiệu-Tộ, Giang-Cự-Hoàng tiến cống vàng lụa, tê-ngưu voi.Sứ-thần đời LêNhà Tống, năm Thái-Bình-Hưng-quốc thứ 5 (980), Lê-Hoàn cướp ngôi họĐinh, khiến Triệu-Tử-Ái, Trương-Thiệu-Bằng cống vật thổ-sản, Thái-Tôngphong Hoàn làm Giao-Chỉ Quận-vương.Nhà Tống, hiệu Cảnh-Đức năm đầu (1004), Lê-Hoàn khiến con là Lê-Minh-Đề vào cống. Thái-Tông vời đến tiện-điện vũ ủi thăm hỏi và phong tước choMinh-Đế. Tháng 3 năm thứ 3 (1006), Lê-Hoàn mất, con là Long-Đỉnh lênlàm vua, khiến em là Lê-Minh-Vĩnh cùng Chưởng-thư-ký Hoàng-Thành-Nhã vào cống. Thiên-Tử vời vào điện, vỗ về thăm hỏi rất lâu, phong tướcvương cho Long-Đỉnh và ban cho tên Chí-Trung, bọn Minh-Vĩnh cũng đượcphong chức tước.Sứ-thần đời LýNhà Tống năm Đại-Trung-Tường-Phù thứ 3 (1010), Lý-Công-Uẩn soán ngôihọ Lê, được Nhân-Tông phong làm Giao-Chỉ quận-vương, Công-Uẩn khiếnbồi-thần Lương-Nhiệm-Văn, Lê-Tái-Nghiêm tiến cống. Thiên-Tử ban tước-mệnh cho bọn Nhiệm-Văn. Năm thứ 5 (1012), khiến Lý-Nhân-Mỹ, Đào-Khánh Văn, Đào-Thạc, Ngô-Hoài-Tự vào cống, sứ-thần đều được phongquan. Năm Thiên-Hy thứ 3 (1019) Công-Uẩn khiến em là Lý-Hạc vào cống.Năm đầu Càn-Hưng (1022) lại khiến Lý-Khoan-Thái, Nguyễn-Thủ-Cườngvào cống, mừng Nhơn-Tông lên ngôi. Năm Thiên-Thánh thứ hai (1024),Thiên-Tử xuống chiếu hồi đáp, ban cho Công-Uẩn tiền bạc, vật-dụng để tỏ ýcưu mến người xa.Sứ-thần đời TrầnMùa Đông năm Đinh-Tỵ (1257), nhà Đại-Nguyên, Đại-Súy Ngột-Lương-Hộp-Thái đem binh tới An-nam, Trần-Thái-Vương khiến bồi-thần Viện-Học-Sĩ dâng biểu cống phương vật. Năm Tân-Dậu, Trung-Thống thứ 2(1261), Trần-Thái-Vương khiến Đại-phu Nguyễn-Thâm, Nguyễn-Diễn tiếncống. Năm Quý-Hợi thứ 4 (1263), khiến điện-tiền Phạm-Cự-Địa và Trần-Kiều, tiến cống voi. Thiên-Tử xuống ân chiếu khiến An-nam ba năm một lầntriều cống.Năm Bính-Dần Chí-Nguyên thứ 3 (1266), khiến Đại-phu Dương-An-Dưỡngvà Võ-Hoàn tiến cống.Năm Mậu-Thìn, Chí-Nguyên (1268), khiến Đại-phu Phạm-Nhai và Châu-Lãm đi cống.Năm Canh-Ngọ, Chí-Nguyên (1270), khiến Đại-phu Lê-Đà và Đinh-Củng-Viên đi cống.Năm Nhâm-Thân Chí-Nguyên (1272), khiến Đại-phu Đồng-Tử-Dã và Đỗ-Mộc đi cống.Năm Tân-Vị, Chí-Nguyên (1271), khiến Đại-phu Phùng-Trang và Nguyễn-Nguyên đi cống.Năm Ất-Hợi Chí-Nguyên (1275) khiến Đại-phu Lê-Khắc-Phục và Lê-Văn-Túy đi cống, gặp lúc đạibinh đánh nhà Tống, năm sau (1276), bọn Khắc-Phục mới đi theo đường Hồ, Quảng về nước.Năm Đinh-Sửu Chí-Nguyên thứ 14 (1277), Trần-Thái-Vương mất, con lênngôi, khiến Đại-phu Châu-Trọng-Ngạn và Ngô-Đức-Thiệu tiến cống. Nămsau Thế-Tổ Hoàng-Đế khiến Lễ-Bộ Thượng-Thư Sài-Thung qua vời Thế-Tửvào chầu. Thế-Tử lấy cớ đương đau không đi, khiến đại-phu Trịnh-Đình-Toản và Đỗ-Quốc-Kế vào cống. Đình-Toản bị câu-lưu ở Kinh-sư.Năm Canh-Thìn, Chí-Nguyên (1280), lại khiến Sài-Thượng-Thơ đưa Đỗ-Quốc-Kế về và đưa chỉ dụ Thế-Tử. Thế-Tử sợ, khiến Tùng-thúc (chú thúcbá) Trần-Di-Ái vào chầu thay mình, Lê-Trọng-Đà làm phó.Năm Nhâm-Ngọ thứ 19 (1282), Thế-Tử khiến Đại-phu Lê-Nổ và Đặng-Hữu-Điểm vào cống.Năm Quí-Vỵ Chí-Nguyên (1283), khiến Đại-phu Nguyễn-Đạo-Học vàocống.Năm Nhâm-Ngọ Chí-Nguyên (1282), sai Hữu-Thừa Toa-Đô đánh Chiêm-Thành. Mùa đông năm Giáp-Thân (1284), Triều-đình khiến sứ dụ Thế-Tửmượn đường tiến binh, khiến giúp quân, vận tống lương-thực. Thế-Tử sợ,khiến Đại-phu Trần-Khiêm-Phủ và Trần-Quân đến Hành-sảnh Chiêm-Thànhở Kinh-Hồ cầu xin hoãn binh, không chấp thuận. Lại khiến Đoàn-Yến vàLê-Quý vào cống. Khi ấy đại-binh đã lên đường, nên câu-lưu bọn Đoàn-Yếnở lại Kinh-sư, Thế-Tử lại khiến Nguyễn-Văn-Hàn xin đình việc quân lại.Mùa đông năm ấy, đại-binh của Trấn-Nam-Vương đến biên-cảnh, bắt Văn-Hàn làm hướng-đạo, phá được cửa ải Nội-Bàng, Trấn-Nam-Vương mừng vàtha Văn-Hàn cho về dụ chúa đầu hàng cho sớm. Thế-Tử không nghe, Văn-Hàn bèn dụ tôn-tử Văn-Nghĩa-Hầu Trần-Tú-Viên đem gia-quyến qui thuận.Năm sau, triều-đình cho Văn-Hàn làm Trung-thuận đại-phu Qui-hoá-giang-lộ Tuyên-Vũ-sứ (hư hàm).Tháng giêng năm Ất-Dậu hiệu Chí-Nguyên (1285), quan-binh hạ La-Thành,Thế-Tử khiến Tôn nhơn Trung-Hiếu-Hầu Trần-Thang và Đại-phu Nguyễn-Nhuệ làm phó, đến xin hoà. Sứ-thần bị câu-lưu ở trong quân. Tháng 5, Trấn-Nam-Vương, vì nắng lụt, rút quân, đem Nguyễn-Nhuệ về bắc. Nhuệ trốn népdưới cỏ, bị quân lính bắt được đem chém.Năm Bính-Tuất Chí-Nguyên (1286), khiến đại-phu Nguyễn-Nghĩa-Toàn vàNguyễn-Đức-Vinh tiến cống. Triều-đình vì cớ Thế-Tử không vào chầu, lưuNghĩa-Toàn lại Kinh-sư.Năm Đinh-Hợi Chí-Nguyên (1287), khiến Đại-phu Nguyễn-Văn-Ngạn vàBạch-Xá vào cống, gặp lúc triều-đình lại cử binh đi đánh, lưu bọn Văn-Ngạnở lại vài năm, sau tha cho về nước.Mùa xuân năm Mậu-Tý hiệu Chí-Nguyên (1288), Trấn-Nam-Vương rútquân về nước, Thế-Tử khiến cận-thị-quan Lý-Tu và Đoàn-Khả-Dung tiếncống phương-vật, tạ tội.Năm Kỷ-Sửu Chí-Nguyên (1289), khiến Đại-phu Đàm-Chúng vào cống,năm sau Thế-Tử mất.Năm Tân-Mão Chí-Nguyên (1291), Thế-Tử (Trần-Nhân-Tông) khiến Đại-phu Nghiêm-Trọng-Duy và Trần-Tử-Trường vào cống.Năm Nhâm-Thìn Chí-Nguyên (1292), Thế-Tử khiến Lệnh-Công Nguyễn-Đại-Phạp và Trung-Tán Hà-Duy-Nghiêm vào cống.Năm Quý-Tỵ Chí ...