Sự tích luỹ nitơ, phopho và kali trong cây lúa trồng trên đất phù sa sông Hồng dưới tác động của chế độ phân bón khác nhau

Xác định lượng N, P, K mà cây lúa lấy từ đất để tạo năng suất cao là việc làm cần thiết. Những số liệu này là cơ sở cho việc tính toán liều lượng phân bón bổ sung vào đất để hoàn trả lại cho đất lượng chất dinh dưỡng mà cây trồng đã lấy đi. Trong bài báo này chúng tôi trình bày kết quả nghiên cứu sự tích lũy N, P, K trong cây lúa trồng trên đất phù sa sông Hồng dưới tác động của chế độ phân bón khác nhau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự tích luỹ nitơ, phopho và kali trong cây lúa trồng trên đất phù sa sông Hồng dưới tác động của chế độ phân bón khác nhau JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Natural Sci., 2011, Vol. 56, No. 3, pp. 93-99 SỰ TÍCH LUỸ NITƠ, PHOPHO VÀ KALI TRONG CÂY LÚA TRỒNG TRÊN ĐẤT PHÙ SA SÔNG HỒNG DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA CHẾ ĐỘ PHÂN BÓN KHÁC NHAU Vũ Văn Hiển Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Email: hienvv@hnue.edu.vn1. Mở đầu An ninh lương thực ở Châu Á phần lớn dựa vào thâm canh lúa trong hệ thốngcanh tác được tuới tiêu thuận lợi. Hiện nay, do áp lực của việc tăng dân số, giảmdiện tích đất trồng trọt và giảm nguồn nước tưới nên sự thúc đẩy gia tăng sản xuấtlà điều cần thiết. Trong tương lai, muốn tăng năng suất lúa đòi hỏi phải chăm sóccây trồng tốt hơn, phải có chiến lược thâm canh cao, chiến lược cho việc sử dụnghiệu quả dinh dưỡng và phân bón [10]. Cây lúa là cây trồng cần tương đối nhiều phân bón. Thực tế cho thấy trongmột phạm vi nhất định, lượng phân bón càng nhiều thì năng suất càng cao. Nhưngbón phân không hợp lí cũng có thể làm cho cây lúa sinh trưởng, phát triển khôngbình thường do đó làm giảm năng suất [2]. Cây lúa cần hút từ đất những nguyêntố dinh dưỡng như N, P, K và các nguyên tố khác như Ca, Mg, Fe, Si,. . . mới sinhtrưởng, phát triển bình thường được. Số lượng N, P, K mà cây lúa lấy đi từ đất phụthuộc vào giống cây trồng, đất đai, điều kiện trồng trọt [2]. Xác định lượng N, P,K mà cây lúa lấy từ đất để tạo năng suất cao là việc làm cần thiết. Những số liệunày là cơ sở cho việc tính toán liều lượng phân bón bổ sung vào đất để hoàn trả lạicho đất lượng chất dinh dưỡng mà cây trồng đã lấy đi. Trong bài báo này chúng tôitrình bày kết quả nghiên cứu sự tích lũy N, P, K trong cây lúa trồng trên đất phùsa sông Hồng dưới tác động của chế độ phân bón khác nhau.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Đối tượng, địa điểm và phương pháp nghiên cứu * Đối tượng và địa điểm nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là hàm lượng các nguyên tố N, P, K tích lũy trong rễ,thân, lá và hạt thóc. 93 Vũ Văn Hiển Thí nghiệm được tiến hành trên đất phù sa sông Hồng trồng lúa ở xã TamHiệp huyện Phúc Thọ và xã Hạ Mỗ huyện Đan Phượng Hà Nội. * Phương pháp nghiên cứu - Chúng tôi đã tiến hành 3 thí nghiệm đồng ruộng sau : + Thí nghiệm 1. Nền 1: Phân chuồng (PC) 8 tấn P60 K30 kg/ha; Nền 1 + N60 kg/ha; Nền 1 + N90 kg/ha; Nền 1 + N120 kg/ha. + Thí nghiệm 2. Nền 2: PC 8 tấn K30 kg/ha; Nền 2 + P30 kg/ha; Nền 2 + P60 kg/ha; Nền 2 + P90 kg/ha. + Thí nghiệm 3. Nền 3: PC 8 tấn N120 P60 kg/ha; Nền 3 + K30 kg/ha; Nền 3 + K60 kg/ha. - Diện tích ô thí nghiệm là 20 m2 (5m x 4m). Các ô thí nghiệm được sắp xếphoàn toàn ngẫu nhiên và được lặp lại 4 lần [3]. - Lấy mẫu phân tích: Mẫu phân tích được lấy ở thời điểm thu hoạch lúa. Mỗiô thí nghiệm lấy một mẫu trung bình. Mẫu trung bình được hình thành từ 5 khómlúa theo phương pháp đường chéo. Như vậy, mỗi một công thức với 4 lần nhắc lạisẽ có 4 mẫu trung bình. - Chỉ tiêu nghiên cứu và phương pháp xác định + Hàm lượng nitơ tổng số được xác định theo phương pháp Kjeldahl trên máyxác định nitơ bán tự động UDK-126. +Hàm lượng photpho tổng số được xác định bằng phương pháp so màu trênmáy Specol. + Hàm lượng kali tổng số được xác định bằng phương pháp quang kế ngọnlửa.2.2. Kết quả nghiên cứu và thảo luận2.2.1. Sự tích lũy nitơ trong cây Nitơ là thành phần bắt buộc của axit amin, axit nucleic. Đây là những chấtcơ bản của sự sống. Ngoài ra, nitơ còn là thành phần của nhiều chất hữu cơ quan94 Sự tích luỹ nitơ, phopho và kali trong cây lúa trồng trên đất phù sa sông Hồng...trọng điều tiết mọi quá trình trao đổi chất trong cơ thể thực vật như các enzim,coenzim và các hợp chất giàu năng lượng được sử dụng trong các phản ứng sinhhóa,. . . Kết quả phân tích lượng nitơ tích lũy trong cây lúa dưới tác động của liềulượng phân đạm khác nhau được trình bày trong Bảng 1. Bảng 1. Lượng nitơ tích lũy trong cây dưới tác động của liều lượng phân đạm khác nhau Năng suất Hàm lượng N Lượng N tích lũy Lượng N Công thức (tạ/ha) (% chất khô) trong cây (kg/ha) cần để tạo Sinh Rễ, Rễ, Toàn 1 tấn thóc Hạt Hạt Hạt vật thân, lá thân, lá bộ cây và SPP∗ (kg) Nền 1 135,8 54,3 0,42 1,03 34,2 55,9 90,1 16,6 Nền 1 + N60 151,5 60,6 0,43 1,07 39,1 64,8 103,9 17 ...