Sự tương tác gen giữa các gen alen

Sự tương tác gen giữa các gen alen Hiện tượng gây chết Sự tương tác giữa các alen trong trường hợp lai một tính đó là trường hợp gen gây chết. Đây là trường hợp làm biến đổi tỉ lệ theo định luật Mendel đơn giản nhất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự tương tác gen giữa các gen alen Sự tương tác gen giữa các gen alen1. Hiện tượng gây chếtSự tương tác giữa các alen trong trường hợplai một tính đó là trường hợp gen gâychết. Đây là trường hợp làm biến đổi tỉlệ theo định luật Mendel đơn giản nhất.Vi du: Ở chuôt , Ay: lông vàng (trội)a: đen hoặc sôcôla (lặn) Khi người ta laichuột vàng ´ vàngF1: thu được hai loại chuột: 2 lông vàng : 1lông khác (sô cô la), đồng thời trong các lứachuột đẻ ra thì số con của nó ít hơn 1/4 sovới các tổ hợp lai khác.Các nhận xét này được đưa đến giả thiết làchuột lông vàng có kiểu gen dị hợp tử Ayakhi chúng lai với nhau làm xuất hiện chuộtAyAy không có sức sống và chúng bị chếtở giai đoạn sớm của phôi.Người ta làm thí nghiệm giải phẫu chuột cáilông vàng đang mang thai trong tổ hợp laigiữa lông vàng ´ vàng đều xác định hiệntượng trên. Đó là trong dạ con của chuột mẹcó một số bào thai lông vàng không pháttriển vì một số bộ phận trong cỏ thể mangđặc điểm dị hình. Như thế chuột đồng hợp tửAyAy không có sức sống do alen Ay làalen gây chết không cho đồng hợp tử sốngđược. Tác động của alen Ay về màu lông làtrội so với alen a vì cơ thể dị hợp tử Aya cómàu lông vàng. Nhưng về mặt sức sống thìAy lại lặn so với a vì tổ hợp Aya vẫn sốngbình thường do alen a lấn át sự gây chết củaAy. Đây là ví dụ về gen có tác động này trộinhưng tác động kialà lặn so với alen tương ứng.Hiện tượng gen gây chết ở chuộtKêt qua phep lai giưa cac chuôt di hơp tưlông vang. Không phai tât ca cac chuôt ơ thêhê sau đêu sông sotSự tương tác giữa các alen của cùng mộtgen ở chuột lang agouti (1 allen dạng hoangdại và nhiều allen đột biến)a. Chuột lưng đen, bụng vàng (trên - trái),bụng đen (trên - phải) và chuột lang agouti(dưới).b. Kiểu gen và kiểu hình tương ứng củacác allele của gen agouti.c. Lai giữa các dòng thuần tạo ra một dãycó thể có 3 allele theo một thứ tự trội. Chocác cá thể F1 giao phối với nhau cho ra thếhệ F2 có tỷ lệ kiểu hình là 3:1. điều này chothấy A, at và a là các allele khác nhau củacùng một genTrường hợp này còn gặp một số đối tượngkhác như cá chépKhi lai cá chép kính với nhauF1 : 1/4 AA : 2/4 Aa : 1/4 aachết : 2 chép kính : 1 chépvảyỞ người bệnh thiếu máu hồng cầu liềm dođột biến:Người có kiểu gen SS: thiếu máu nặng chếttrước khi trưởng thành. SA: sức khỏe bìnhthường nhưng đôi khi có triệu chứng thiếumáu nhẹ.Bệnh hồng cầu lưỡi liềm ở người2. Sự tương tác giữa các alen của cùngmột genGiữa các alen của cùng một gen có mốiquan hệ trội và lặn. Trong mối tương tác gennày người ta phát hiện ra hiện tượng mộtgen có nhiều hơn 2 alen.Ví dụ:- Sự di truyền nhóm máu A,B,O do 3 alenIA, IB, Io. Nhóm máu của đại gia súc có hơn100 alen.- Sự di truyền màu mắt ruồi giấm do 1 gengồm 1 dãy 12 alen quy định, alen cuối cùngmắt trắng (w) và tính trội giảm dần theohướng sau :W+ > Wsat > Wco > WW > Wap3 >Wch > We > Wbl > Wap > Wi > Wt >WTương ứng: đỏ dại - đỏ satsuma - san hô(coral) - rượu nho (wine) - trái đào (apricot)- cheri - son (eosin) - máu (blood) - trái đào(apricot) - ngà voi (ivory) - trắng đục(tinged) - trắng (white). Sự biểu hiện tínhtrạng màu mắt do sự tương tác giữa hai alenvới nhau: W+Wbl: hoang dại WcoWbl:đỏ san hô- Dãy alen trong việc xác định nhóm máu ởngườiCác alen làm xuất hiện nhiều nhómmáu đặc trưng ở người, liên quan với đặcđiểm kháng nguyên của thể máu, quy địnhsự xuất hiện kháng thể đặc hiệu tronghuyết thanh máu. Sự phát hiện ra nhómmáu là do Landsteiner, ông thấy trong mộtsố trường hợp nhất định, khi truyền hồngcầu người này vào huyết thanh người kháccó hiện tượng ngưng kết các thể máu. Khitruyền máu, hiện tượng này có thể gây chết.Người ta đã xác định trong hồng cầu có 2kháng nguyên A và B, còn trong huyếtthanh có 2 kháng thể làm ngưng kết chúng.Quần thể người được phân ra theo đặc tínhcủa máu thành 4 nhóm: nhóm A có khángnguyên A và kháng thể kháng B, nhóm B cókháng nguyên B và kháng thể kháng A,nhóm AB có cả 2 kháng nguyên không cókháng thể, nhóm O không có khángnguyên và có cả 2 kháng thể.Phản ứng của 4 nhóm máu với huyết thanhcó kháng thể kháng B và kháng thể kháng Anhư sau: hồng cầu nhóm máu AB ngưng kếtvới huyết thanh có kháng thể kháng B vàkháng thể kháng A. Hồng cầu nhóm A chỉ bịngưng kết bởi huyết thanh nhóm B. hồngcầu nhóm B chỉ bị ngưng kết bởi huyếtthanh nhóm máu A. Hồng cầu nhóm Okhông bị ngưng kết trong cả 2 trường hợp.Phân tích quá trình di truyền các nhóm máuở người đã chứng minh rằng 4 nhóm máuđược quy định do sự di truyền của 3 alen(IA, IB, Io). Nhóm máu AB là thể dị hợp cókiểu gen IAIB, nhóm A: IAIA, IAIO, nhómB: IBIB, IBIO, nhóm O: IOIO. ...