Suy giảm ozone và sự phục hồi đáng kinh ngạc

Nội dung bài viết trình bày điều khiến cho các nhà khoa học đau đầu suốt nhiều năm và nỗ lực cố gắng giảm thiểu tác động nguy hại cho trái đất càng nhiều càng tốt. Mới đây, một tín hiệu đáng mừng từ tầng Ozone của Trái đất cho thấy môi trường đang có sự cải thiện rõ rệt. Lá chắn của sự sống đang được phục hồi. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Suy giảm ozone và sự phục hồi đáng kinh ngạc SUY GIẢM OZONE VÀ SỰ PHỤC HỒI Đ NG KINH NGẠC Văn Thị Thu Huyền, Nguyễn Thị Nhật Quỳnh, Cao Minh Thái Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Võ Thị Thu ươTÓM TẮTTầng Ozone hay còn được gọi là lớp Ozone, lá chắn ozone ở tầng bình lưu trái đất đã đảm nhiệmvai trò hứng chịu đến 99% các bức xạ tia cực tím từ mặt trời, giúp cho bề mặt trái đất cũng như cácsinh vật sống hạn chế tối đa mất sự tiếp xúc với tim cực tím nguy hiểm kia. Nếu không có tầngOzone, con người và những sinh vật sống trên trái đất sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp bởi những tác hạitừ bức xạ cực tím của mặt trời. Tuy nhiên, tác động ngoại cảnh của con người lên trái đất đã khiếncho tầng Ozone ở bầu khí quyển xuất hiện những lỗ hổng khó chữa lành. Đây là điều khiến cho cácnhà khoa học đau đầu suốt nhiều năm và nỗ lực cố gắng giảm thiểu tác động nguy hại cho trái đấtcàng nhiều càng tốt. Mới đây, một tín hiệu đáng mừng từ tầng Ozone của Trái đất cho thấy môitrường đang có sự cải thiện rõ rệt. Lá chắn của sự sống đang được phục hồi.Từ khóa: Bảo vệ, lá chắn, Ozone, phục hồi, suy giảm.1 ĐẶT VẤN ĐỀTrong các vấn đề đáng lo ngại về môi trường hiện nay, vấn đề Ozone và thủng tầng Ozone là mộtvấn đề bức xúc và nghiêm trọng mang tính chất toàn cầu. Trái đất rất dễ tổn thương bởi các tia cựctím của bức xạ mặt trời và tầng Ozone có nhiệm vụ không cho các tia này đến được trái đất. Có thểkhẳng định, tầng Ozone có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự sống trên Trái đất. Tầng Ozone bịphá hủy dẫn đến ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người và gây mất cân bằng hệ sinh thái.Kể từ khi phát hiện lổ hổng Ozone đầu tiên đến nay, con người đã đưa ra nhiều biện pháp khắcphục nhằm bảo vệ tấm lá chắn này. Tin đáng mừng gần đây cho thấy theo một nghiên cứu mới,tầng Ozone của Trái đất đang tiếp tục phục hồi và khả năng phục hồi hoàn toàn nhờ những thànhcông trong bảo vệ môi trường.Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm Ozone nghiêm trọng này, chúng ta đã, đang và cầntiếp tục làm gì để khắc phục vấn đề này?2 NỘI DUNG2.1 Tổng quát chu kỳ Ozone2.1.1 Tạo thành OzoneOzon trong bầu khí quyển được tạo thành khi các tia cực tím chạm phải các phân tử Oxy (O2), chứahai nguyên tử Oxy, tạo thành hai nguyên tử Oxy đơn, được gọi là Oxy nguyên tử. Oxy nguyên tử kếthợp cùng với một phân tử Oxy tạo thành Ozone (O3). Phân tử Ozone có hoạt tính cao, khi bị tia cực2278tím chạm phải, lại tách ra thành phân tử Oxy và một Oxy nguyên tử, một quá trình liên tục gọi là chukỳ Oxy-Ozone.Trước khi bắt đầu xu hướng suy giảm Ozone, lượng Ozone trong tầng bình lưu được giữ ổn địnhnhờ vào cân bằng giữa tạo thành và phân hủy các phân tử Ozone nhờ vào tia cực tím.2.1.2 Phân hủy OzoneOzone có thể bị phá hủy bởi các nguyên tử Clo, Flo hay Brom trong bầu khí quyển. Các nguyên tốnày có trong một số hợp chất bền nhất định, đặc biệt là Chlorofluorocacbon (CFC), đi vào tầng bìnhlưu và được giải phóng bởi các tia cực tím.Quan trọng nhất là các nguyên tử clo được tạo thành như thế sẽ trở thành chất xúc tác hủy diệt cácphân tử Ozone trong một chu kỳ khép kín. Trong chu kỳ này, một nguyên tử Clo tác dụng với phântử Ozone, lấy đi một nguyên tử Oxy (tạo thành Clo) và để lại một phân tử Oxy bình thường. Tiếp theo,một Oxy nguyên tử tự do sẽ lấy đi Oxy từ Clo và kết quả cuối cùng là một phân tử Oxy và mộtnguyên tử Clo, bắt đầu lại chu kỳ. Một nguyên tử Clo đơn độc sẽ phân hủy Ozone mãi mãi, nếu nhưkhông có các phản ứng khác mang nguyên tử Clo ra khỏi chu kỳ này bằng cách tạo nên các nguồnchứa khác như axít Clohydric và Clonitrat (CloNO2).Phản ứng của nguyên tử Clo trong các nguồn chứa này thông thường chậm, nhưng được gia tăngkhi có các đám mây tầng bình lưu ở địa cực, xuất hiện trong mùa Đông ở Nam Cực, dẫn đến chu kỳtạo thành lỗ thủng Ozone theo mùa.2.2 Suy thoái ozone trong tầng bình lưuTình trạng suy thoái tầng Ozone bình lưu xảy ra mạnh mẽ ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là haicực trái đất.Tại Nam Cực, kể từ khi phát hiện lỗ thủng Ozone ở đây vào năm 1985, theo số liệu của các cơquan nghiên cứu quốc tế, kích thước lỗ thủng tầng Ozone không ngừng tăng lên, đạt 27,2 triệukm2 vào 19/09/1998 và 28,3 triệu km2 vào 03/09/2000. Tại Bắc cực: Theo CNN ngày 16/04/2020,các nhà khoa học thuộc Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) và Cơ quan Giám sát khí quyển Copernicus(CAMS) cho biết lỗ thủng ở độ cao 18km ngay giữa tầng Ozone đã mở rộng lớn nhất trong vòng25 năm qua. Từ hơn 1,6 triệu km2 vào tháng 02/2020, đến tháng 04/2020 lỗ thủng đã rộng gấp3 lần diện tích đảo Greenland (hơn 2 triệu km2). Đây là hiện tượng hiếm ở Bắc Cực, không thườngxuyên như lỗ thủng Ozone Nam Cực. Theo nhóm nghiên cứu, lỗ thủng tầng Ozone ở Bắc Cựckhông nguy hiểm như ở Nam Cực, tuy nhiên nếu lan rộng về khu vực vĩ độ cao, lỗ thủng này có ...