Suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi

Suy giảm trí nhớ ở người cao tuổiSuy giảm trí nhớ (SGTN) là bệnh diễn ra khá phổ biến hiện nay, đặc biệt đối với những người cao tuổi. Nguyên nhân có thể do sự lão hóa nhanh của các tế bào thần kinh, do môi trường sống, stress, rối loạn giấc ngủ,... Đây có thể là chứng hay quên đơn thuần do tuổi tác nhưng cũng có thể là biểu hiện ban đầu của sa sút trí tuệ (SSTT), một bệnh lý thoái hóa não tiến triển dẫn đến mất trí nhớ và có thể tử vong. SGTN do...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi Suy giảm trí nhớ ở người cao tuổiSuy giảm trí nhớ (SGTN) là bệnh diễn ra khá phổ biến hiện nay, đặc biệt đối vớinhững người cao tuổi. Nguyên nhân có thể do sự lão hóa nhanh của các tế bào thầnkinh, do môi trường sống, stress, rối loạn giấc ngủ,... Đây có thể là chứng hay quênđơn thuần do tuổi tác nhưng cũng có thể là biểu hiện ban đầu của sa sút trí tuệ(SSTT), một bệnh lý thoái hóa não tiến triển dẫn đến mất trí nhớ và có thể tử vong.SGTN do tuổiTrí nhớ là sự lưu trữ thông tin trong hệ thống thần kinh trung ương, từ việc ghi nhậnthông tin, lưu trữ thông tin cho đến tìm kiếm - truy xuất thông tin. Quá trình phát triểncủa hệ thần kinh bắt đầu từ trong phôi thai và đến năm 25 tuổi thì hoàn chỉnh. Sau lứatuổi này, mỗi ngày có khoảng 3.000 nơron thần kinh bị hủy đi mà không có sự sinh sảnthêm. Càng lớn tuổi, cơ thể càng ít tạo ra các chất trung gian cần thiết cho não hoạt động.Giảm trí nhớ đi kèm với lớn tuổi, chủ yếu suy giảm về trí nhớ công việc, bao gồm sựđãng trí, giảm khả năng tập trung và giảm khả năng giữ ý nghĩ lâu dài như: Quên ngaymột việc mình định làm, không nhớ vị trí để đồ vật mình vừa đặt xuống, thường xuyênphải tìm kiếm đồ dùng cá nhân như mũ, chìa khoá, quên hoặc khó nhớ tên người mớigặp,...SGTN do bệnh lýCác bệnh lý như: chấn thương sọ não hay tai biến mạch máu não, viêm não và bệnhAlzheimer, rối loạn tiền đình hay rỗi loạn tuần hoàn não, stress, nghiện rượu, lạm dụngthuốc chống trầm cảm, thuốc ngủ,... gây suy giảm trí nhớ với các biểu hiện sau: Quênnhững đồ vật và cách sử dụng đã từng dùng rất thường xuyên; Quên những sự kiện đãxảy ra trong quá khứ nhưng vẫn tiếp nhận và duy trì được khả năng nhớ những thông tinmới; Gặp nhiều khó khăn khi tiếp nhận thông tin mới; Hay lặp lại một câu hay một câuchuyện trong cùng một buổi trò chuyện; Không thể giữ nếp sinh hoạt thường ngày,...Những kinh nghiệm và kiến thứ ít bị ảnh hưởng. Người bệnh vẫn có khả năng nhớ đượcnhững sự kiện đã xảy ra từ rất lâuBiểu hiện đầu tiên của sa sút trí tuệ (SSTT)Giảm trí nhớ là biểu hiện đầu tiên SSTT. Trong các nguyên nhân của SSTT người caotuổi, bệnh Alzheimer và SSTT do tổn thương mạch máu não là nguyên nhân hàng đầu.Bệnh Alzheimer là bệnh thoái hóa não bộ không hồi phục, tổn thương tế bào thần kinh ởvỏ não và những cấu trúc xung quanh làm suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tư duy, phánđoán, rối loạn định hướng và ngôn ngữ; Giảm khả năng thực hiện trong các công việcthường ngày (mặc quần áo, giặt rũ, nấu ăn…); Giảm cảm giác: Mất kiểm soát cảm xúc(dễ buồn, dễ khóc, dễ bị kích thích); Khó tự chăm sóc cho bản thân,... cuối cùng là mất trínhớ và có thể tử vong.SSTT do tổn thương mạch máu não gây ra thường đột ngột với các biểu hiện: giảm trínhớ, rối loạn ngôn ngữ, vận động,...Điều trị và phòng ngừa SGTNSGTN do tuổi là một tiến trình tự nhiên của sự lão hóa nên chưa cần thiết phải điều trịbằng thuốc mà chỉ cần áp dụng tích cực các biện pháp điều trị không dùng thuốc như phảithường xuyên hoạt động trí não, sống trật tự, có phương pháp, việc nào ra việc ấy, luônđọc sách, giao tiếp xã hội, luyện trí nhớ, liệt kê danh sách các công việc cần phải làm, lậpthời gian biểu cho công việc hằng ngày, làm theo thời gian biểu công việc đã lập, đề ranhững mục quan trọng cần chú ý thực hiện...Ví dụ: Luôn đặt mũ, chìa khóa ở một chỗ nhất định, lặp lại tên của người vừa mới gặp,giữ những tài liệu lưu trữ thông tin, sự kiện như sổ ghi chép, album hình... Tập thể dụcthường xuyên cũng là một cách tốt để duy trì khả năng tư duy vì nó thúc đẩy tuần hoàn,hô hấp, giúp tăng cường cung cấp ôxy và dinh dưỡng cho não.Với những bệnh nhân bị suy giảm trí nhớ đã được xác định là do bệnh lý cần điều trị theohướng dẫn của các bác sĩ chuyên khoa. SGTN nếu phát hiện sớm có thể điều trị khỏihoặc ít nhất cũng được điều trị can thiệp làm quá trình tiến triển bệnh chậm lại, giúp chongười bệnh có cuộc sống tốt hơn. Do đó, nếu bản thân hoặc những người trong gia đìnhngười bệnh thấy có biểu hiện hay quên cần đến cơ sở y tế để các bác sĩ chuyên khoakhám xác định nguyên nhân gây SGTN để có chỉ định điều trị thích hợp.Để duy trì và tăng cường trí nhớ, cần phải thực hiện một chế độ dinh dưỡng đa dạng, giàuchất sắt và các nguyên tố vi lượng cần thiết như phốt pho, kẽm, vitamin nhóm B, các loạidầu thực vật; hạn chế uống rượu, bia vì rượu có thể thúc đẩy nhanh quá trình suy giảm trínhớ, thậm chí mất trí nhớ ở người cao tuổi; có chế độ làm việc, nghỉ ngơi, thư giãn, tậpluyện hợp lý. Đặc biệt, đối với người cao tuổi nên tránh những căng thẳng, lo lắng, mấtngủ thường xuyên,... BS. Trọng Nghĩa ...