Suy Thận (Renal Failure, Kidney Failure)

Cũng như gan, thận là bộ phận lọc máu của cơ thể. Thận giúp cơ thể loại bỏ chất phế thải qua đường tiểu tiện. Khi thận không hoạt động bình thường, thận bị suy yếu, chất phế thải tồn trữ trong cơ thể tạo ra nhiều triệu chứng. Suy thận có hai trường hợp, cấp tính (acute) và kinh niên (chronic). Hai hội chứng này khác nhau về nhiều phương diện, từ bệnh lý đến sự diễn tiến, dù đều dẫn đến việc thận ngừng hoạt động....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Suy Thận (Renal Failure, Kidney Failure) Suy Thận (Renal Failure, Kidney Failure)Cũng như gan, thận là bộ phận lọc máu của cơ thể. Thận giúp cơ thể loại bỏ chất phế thảiqua đường tiểu tiện. Khi thận không hoạt động bình thường, thận bị suy yếu, chất phếthải tồn trữ trong cơ thể tạo ra nhiều triệu chứng. Suy thận có hai trường hợp, cấp tính(acute) và kinh niên (chronic). Hai hội chứng này khác nhau về nhiều phương diện, từbệnh lý đến sự diễn tiến, dù đều dẫn đến việc thận ngừng hoạt động.A. Suy thận cấp tính (Acute renal failure)Định nghĩaSuy thận cấp tính xảy ra khi thận mất khả năng hoạt động bất ngờ, bệnh trạng diễn tiếnnhanh chóng, cơ thể ngưng đào thải nước dư thừa, và các chất phế thải qua đường tiểutiện. Khi thận ngưng hoạt động, nước và chất phế thải tồn trữ trong cơ thể.Suy thận cấp tính thường thấy trong những bệnh nhân tại bệnh viện, nhất là những ngườiđau yếu trầm trong (critical/intensive care), xảy ra sau một cuộc giải phẫu phức tạp, saumột cơn chấn thương nặng hoặc khi máu luân lưu đến thận bị cắt đứt.Suy thận cấp tính là một tình trạng trầm trọng, cần được chữa trị rất kỹ lưỡng tại khuchữa trị “Intensive Care”. Tuy nhiên, dù trầm trọng nhưng bệnh nhân có thể phục hồi,một phần hoặc hoàn toàn, nếu trước đó bệnh nhân khỏe mạnh.Triệu chứngDấu hiệu và triệu chứng của suy thận cấp tính có thể bao gồm:• Giảm lượng nước tiểu đào thải dù đôi khi lượng nước tiểu đào thải vẫn bình thường• Giữ nước nên cơ thể sưng phù, hai cẳng chân, cổ chân và bàn chân• Ngầy ngật, mệt mỏi• Mất sức• Lẫn lộn• Làm kinh hoặc hôn mê trong trường hợp trầm trọng• Đau nhói ở ngực do viêm màng bọc tim (pericarditis)Suy thận cấp tính thường là biến chứng của một số chứng bệnh trầm trọng khác nên lúcđầu các dấu hiệu hoặc triệu chứng thường bị bỏ qua hoặc bị lầm lẫn với những chứngbệnh khác.Các mạch máu tại thận:Nguyên nhânSuy thận cấp tính do nhiều chứng bệnh đưa đến, được xếp loại theo phần thận bị ảnhhưởng nhiều nhất. Tất cả máu trong cơ thể đều luân lưu qua thận, thận “lọc”, và lấy ranước dư thừa cũng như các chất phế thải trong máu.Máu dẫn đến thận qua hai động mạch thận (renal artery), chia nhánh từ động mạch vành(arota); động mạch vành dẫn máu chứa dưỡng khí (oxygen) từ tim đi khắp châu thân. Khiđến thận, máu đi qua một hệ thống lọc máu bao gồm nhiều cấu trúc. Những cấu trúc nàygồm có nephron, cơ thể có khoảng 1 triệu nephron, mỗi nephron bao gồm một “cuộn”mạch máu li ti hay “glomerulus” và nhiều tiểu thùy. Các tiểu thùy này dẫn đến một ốngdẫn (collecting tubule). Glomeruli lọc nước từ máu, lấy ra chất phế thải và các chất cầnthiết cho cơ thể như đường, amino acid, calcium và muối. Nước đã lọc đi vào các ốngdẫn và mạch máu thu lại những chất cần thiết. Phần còn lại là chất phế thải, và được bàitiết ra ngoài.Ba nguyên nhân chính đưa đến suy thận cấp tính:1. Sự việc gây việc nghẽn máu “trước” khi đến thận (prerenal conditions)2. Sự việc xảy ra tại thận, sự hư hoại của các cấu trúc tại thận (renal conditions)3. Sự việc ảnh hưởng đến việc đào thải nước tiểu trong tiến trình lọc máuPrerenal conditions:1. Huyết áp quá thấp: xảy ra khi xuất huyết trầm trọng, nhiễm trùng trong máu (sepsis),mất nước trong cơ thể hoặc trụy mạch (shock)… đều đưa đến việc huyết áp xuống thấp,từ đó, máu không luân lưu đến thận. Thường thấy trong những tai nạn, nạn nhân bịthương và máu chảy có vòi.2. Suy tim: trong cơn trụy tim hoặc suy tim, máu không được bơm đầy đủ đi khắp cơ thể.3. Lượng máu trong cơ thể xuống thấp: Khi cơ thể mất nước trầm trọng, lượng máu luânlưu cũng xuống thấp, và không đủ máu đến thận.Renal conditions:1. Không đủ máu luân lưu tại thận: Thận tuy làm công việc lọc máu, nhưng cũng như mọibộ phận khác, thận cũng cần một lượng máu đầy đủ để hoạt động. Khi lượng máu đếnthận sút giảm, nhất là đến hệ thống ống dẫn, có thể đưa đến suy thận cấp tính.Thí dụ, trong bệnh đông mỡ trong mạch máu, atherosclerosis, cholesterol tích tụ trên mặttrong của thành động mạch; khi các mảng mỡ này tách rời từng mảnh theo máu luân lưu.Một trong những mảnh cholesterol này có thể gây tắc nghển những mạch máu nhỏ, vànếu là động mạch thận, sẽ gây chứng suy thận cấp tính. Chứng bệnh này có tên là“atheroembolic kidney disease”.2. Hemolytic uremic syndrome: Hội chứng này liên quan đến một chủng vi khuẩnEscherichia coli (E. coli), là nguyên nhân chính gây suy thận cấp tính trong trẻ em. Vikhuẩn này gây viêm ruột và tiết ra độc tố gây viêm và hư hoại thành mạch máu, nhất làcác mạch máu nhỏ trong thận, glomerular capillaries. Khi máu luân lưu trong nhữngmạch máu nhỏ này, hồng cấu bị ép vỡ từng mảnh (gọi là hemolysis). Hội chứng này tạora suy thận cấp tính.3. Viêm thận: Chứng suy thận cấp tính xảy ra khi các tế bào tại khoảng cách giữa nhữngglomeruli và hệ thống ống dẫn bị viêm, chứng bệnh này có tên là acute interstitialnephritis, hoặc phản ứng viêm xảy ra tại các glomeruli, và chứng bệnh gọi là acuteglomerulonephritis.Acute ...