Tái cấu trúc các tổ chức tín dụng Việt Nam: Kết quả năm 2016 và triển vọng 2020

Nội dung bài viết trình bày năng lực tài chính các tổ chức tín dụng chưa được cải thiện nhiều, mức sinh lời còn thấp. Thứ ba, việc thực hiện Basel II còn chậm chạp và chưa có kết quả cụ thể rõ ràng. Do vậy, cả NHNN và các TCTD đều phải có các hành động cụ thể trong năm 2017 và những năm tiếp theo để hoàn thành các mục ti u như kỳ vọng. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tái cấu trúc các tổ chức tín dụng Việt Nam: Kết quả năm 2016 và triển vọng 2020 TÁI CẤU TRÚC CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG VIỆT NAM: KẾT QUẢ NĂM 2016 VÀ TRIỂN VỌNG 2020 PGS.TS. Lê Thanh Tâm1 TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền ThS. Phạm Xuân Nam Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Tóm tắt Năm 2016 là năm bản lề cho giai đoạn phát triển kinh tế 2016-2020. Đối với ngành ngân hàng Việt Nam, năm này càng trở nên quan trọng do (i) việc xử lý các vấn đề còn dở dang của giai đoạn tái cấu trúc giai đoạn 2011-2015, đặc biệt là xử lý nợ xấu và các vụ đại án trong ngành ngân hàng; (ii) khởi động xây dựng đề án tái cấu trúc hệ thống ngân hàng giai đoạn 2016-2020. Do vậy, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và c c cơ quan kh c đã thực hiện nhiều động thái, tạo ra những chuyển biến tích cực đối với tất cả các mục ti u đề ra, đặc biệt là (i) vấn đề thanh khoản của hệ thống, (ii) lộ trình áp dụng các chuẩn mực Basel II và (iii) dự thảo đề án trình Chính phủ về tái cấu trúc giai đoạn tiếp theo. Tuy vậy, các kết quả đạt được hầu hết mới chỉ mang tính khích lệ ban đầu, một số hạn chế cơ bản vẫn còn tồn tại sau năm thứ nhất như: Thứ nhất, mức giảm của tỷ lệ nợ xấu còn chậm, chưa có c c giải pháp triệt để. Thứ hai, năng lực tài chính các tổ chức tín dụng chưa được cải thiện nhiều, mức sinh lời còn thấp. Thứ ba, việc thực hiện Basel II còn chậm chạp và chưa có kết quả cụ thể rõ ràng. Do vậy, cả NHNN và c c TCTD đều phải có c c hành động cụ thể trong năm 2017 và những năm tiếp theo để hoàn thành các mục ti u như kỳ vọng. Từ khóa: Basel II, năng lực tài chính, nợ xấu, sinh lời, tái cơ cấu. 1. Đặt vấn đề Giai đoạn phát triển kinh tế 2016-2020 khởi động từ năm 2016. Điều này càng trở nên quan trọng cho ngành ngân hàng Việt Nam, do ba lý do cơ bản như sau. Thứ nhất, các vấn đề của giai đoạn 1 (2011-2015) - đề án tái cấu trúc hệ thống ngân hàng Việt Nam mặc dù hầu như đã hoàn thành các chỉ tiêu cơ bản, nhưng (i) mức độ an toàn, hiệu quả của hệ thống theo tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt là theo Basel II, chưa hoàn toàn được đảm bảo; (ii) mục tiêu “Phấn 1 Email của tác giả chính: taminhanoi@gmail.com 69 đấu đến năm 2015 hình thành được 1 - 2 ngân hàng thương mại nhà nước đạt trình độ khu vực về quy mô, quản trị, công nghệ và khả năng cạnh tranh” chưa được hoàn thành đầy đủ; (iii) nợ xấu tuy được xử lý về dưới ngưỡng an toàn song chưa triệt để và vẫn còn nguy cơ tiềm ẩn; (iv) vấn đề cổ phần hóa các NHTM nhà nước và tiến độ thóai vốn đầu tư của DNNN trong lĩnh vực ngân hàng còn chậm (Đặng Ngọc Đức và Lê Thanh Tâm, 2016). Thứ hai, Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho NHNN chuẩn bị nội dung cho giai đoạn 2 (2016-2020) cho đề án tái cấu trúc hệ thống, cần xử lý ngay trong năm 2016. Trong bài viết này, các tác giả sẽ (i) tổng hợp lại các mục tiêu của tái cấu trúc hệ thống ngân hàng năm 2016; (ii) phân tích, đánh giá kết quả tái cấu trúc hệ thống ngân hàng trong năm 2016 theo các mục tiêu đề ra; và (iii) đề xuất một số định hướng và giải pháp cho giai đoạn tái cấu trúc quan trọng tiếp theo (2016-2020). 2. Mục tiêu tái cấu trúc hệ thống ngân hàng năm 2016 Năm 2016 là năm đầu tiên thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016-2020, cũng là năm bản lề quan trọng để NHNN giúp Chính phủ xây dựng chiến lược tiếp tục tái cấu trúc hệ thống các TCTD. Năm 2016, dựa trên các mục tiêu kinh tế vĩ mô được Quốc hội giao, Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; chỉ đạo tăng trưởng dư nợ tín dụng hợp lý gắn với triển khai các biện pháp xử lý nợ xấu và kiểm soát, nâng cao chất lượng tín dụng (Mai Ngọc, 2016). Trên cơ sở đó, ngay từ đầu 2016, NHNN đã ban hành một loạt các văn bản pháp lý định hướng cho quá trình tái cấu trúc hệ thống 2017 và định hướng đến 2020 với các mục tiêu như sau (NHNN, 2016a; NHNN, 2016b): - Mục tiêu chung: Tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp cơ cấu lại các tổ chức tín dụng theo mục tiêu, định hướng phát triển hệ thống các tổ chức tín dụng đến năm 2020. Triển khai xây dựng phương án cơ cấu lại cho giai đoạn 2016-2020 theo mục tiêu đã đề ra tại Quyết định 254/2012 của Thủ tướng Chính phủ (Chính phủ, 2012): Cơ cấu lại căn bản, triệt để và toàn diện hệ thống các tổ chức tín dụng để đến năm 2020 phát triển được hệ thống các tổ 70 chức tín dụng đa năng theo hướng hiện đại, hoạt động an toàn, hiệu quả vững chắc với cấu trúc đa dạng về sở hữu, quy mô, loại hình có khả năng cạnh tranh lớn hơn và dựa trên nền tảng công nghệ, quản trị ngân hàng tiên tiến phù hợp với thông lệ, chuẩn mực quốc tế về hoạt động ngân hàng nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu về dịch vụ tài chính, ngân hàng của nền kinh tế. Trình Thủ tướng Chính phủ Đề án “Cơ cấu lại hệ thống TCTD và xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020”. - Về xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém và nâng cao năng lực tài chính của các TCTD: Các mắt xích còn yếu của hệ thống, bao gồm các tổ chức tín dụng, ngân hàng có hiệu quả hoạt động kém cần được tập trung xử lý một cách kiên quyết và dứt điểm. Các ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam mua lại hay đưa vào diện kiểm soát đặc biệt cần được quan tâm chú ý, chú trọng nghiên cứu và đề xuất các biện pháp nhằm quản lý, giám sát, cơ chế hợp lý để cơ cấu lại các đơn vị này. Tiếp tục kiện toàn mô hình tổ chức, nâng cao hiệu quả quản trị, điều hành và hệ thống kiểm soát, kiểm toán nội bộ nhằm hạn chế rủi ro và vi phạm pháp luật. Tăng cường năng lực tài chính, chất lượng tài sản, cải thiện vững chắc ...