Tài liệu tham khảo giảng dạy môn: Quản lý lưu vực sông - PGS.TS. Nguyễn Thị Vân Hà

Tài liệu tham khảo giảng dạy môn "Quản lý lưu vực sông" có kết cấu nội dung gồm 2 chương, nội dung tài liệu giới thiệu đến các bạn tổng quan về xói mòn đất trong lưu vực, tổng quan về quản lý hồ chứa trong lưu vực,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung tài liệu để nắm bắt đầy đủ nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu tham khảo giảng dạy môn: Quản lý lưu vực sông - PGS.TS. Nguyễn Thị Vân HàTài liệu tham khảo giảng dạy môn Quản lý lưu vực Sông 1GV: PGS.TS. Nguyễn Thị Vân Hà - 2015 CHÖÔNG 1. TOÅNG QUAN VEÀ XOÙI MOØN ÑAÁT TRONG LƯU VỰC2.1. ÑÒNH NGHÓA XOÙI MOØN ÑAÁT Xoùi moøn laø hieän töôïng caùc phaàn töû, maûnh, cuïc vaø coù khi caû lôùp ñaát beà maët bòbaøo moøn, cuoán troâi do söùc gioù vaø söùc nöôùc. Ngöôøi ta chia xoùi moøn ra laøm hai loaïi, tuøy theo taùc nhaân gaây ra xoùi moøn: Xoùimoøn do söùc gioù vaø Xoùi moøn do söùc nöôùc.2.2. TÌNH HÌNH XOÙI MOØN TREÂN THEÁ GIÔÙI VAØ ÔÛ VIEÄT NAM 2.2.1. Tình hình xoùi moøn treân theá giôùi Thöïc traïng xoùi moøn treân theá giôùi raát nghieâm troïng. Cho tôùi nay ñoài troïc vaø ñaáthoang ôû Trung Quoác leân ñeán 300 trieäu ha. Trong löu vöïc soâng Hoaøng Haø, löôïng N,P, K töø dieän tích gieo troàng bò röûa troâi nhieàu gaáp 100 laàn löôïng boùn vaøo. Naêm 1977, 1/3 ñaát ñai nöôùc Myõ bò röûa troâi, aûnh höôûng ñeán naêng suaát. Naêm1980, 1981 laø 19,2 trieäu ha ñaát. 10% dieän tích ñaát toång soá bò maát 6 taán ñaát/ha/naêm(J.M. Barrett). Phaàn lôùn ñaát maët cuûa Myõ bò cuoán troâi vaøo soâng Mississippi roài ñoåvaøo vònh Mexico vôùi nhòp ñoä trung bình 15 trieäu taán/1phuùt. Thaûm hoïa xaûy ra thaùng 11-12/1999 gaây ra cho Venezuela khieán hôn 50 ngaønngöôøi thieät maïng do xoùi moøn taïo thaønh doøng buøn, ñi ñeán ñaâu cuoán troâi, choân vuøi,tieâu dieät saïch nhaø cöûa, sinh vaät vaø con ngöôøi ôû ñaáy. Baûng 1.1 Toång caùc chaát laéng ñoïng haøng naêm bò troâi röûa töø caùc luïc ñòa vaøo ñaïi döông Luïc ñòa Taán/km2 Toång coäng (x109) Baéc Myõ 634,0 2,96 Nam Myõ 413,3 1,20 Chaâu Phi 181,3 0,54 Chaâu UÙc 297,5 0,23 Chaâu Aâu 233,0 0,32 Chaâu AÙ 3.962,0 15,95Tài liệu tham khảo giảng dạy môn Quản lý lưu vực Sông 2GV: PGS.TS. Nguyễn Thị Vân Hà - 2015 Nguoàn: Hobman, 1968 Hình 1.1 Söï bieåu hieän cuûa xoùi moøn do nöôùc treân ñòa caàu 2.2.2. Tình hình xoùi moøn ôû Vieät Nam Quyõ ñaát cuûa Vieät Nam coù toång dieän tích 33.168.855 ha, bao goàm ñaát lieàn vaøcaùc haûi ñaûo, ñöôïc phaân loaïi nhö sau: Baûng 1.2 Dieän tích caùc nhoùm ñaát chính ôû Vieät Nam STT Nhoùm ñaát Dieän tích (ha) Tyû leä(%) 01 Ñaát caùt bieån 462.000 1,40 02 Ñaát maën 1.955.300 5,93 03 Ñaát pheøn 1.702.200 5,16 04 Ñaát laày vaø ñaát than buøn 182.300 0,56 05 Ñaát phuø sa 3.122.700 9,47 06 Ñaát xaùm baïc maøu 3.238.000 9,82 07 Ñaát ñen 364.200 1,10 08 Ñaát xaùm naâu 194.700 0,59 09 Ñaát ñoû vaøng 16.507.700 50,04 10 Ñaát muøn vaøng ñoû treân nuùi 3.688.000 11,18 11 Ñaát muøn treân nuùi cao 163.200 0,49 12 Ñaát xoùi moøn trô soûi ñaù 440.800 1,35Tài liệu tham khảo giảng dạy môn Quản lý lưu vực Sông 3GV: PGS.TS. Nguyễn Thị Vân Hà - 2015 Veà maët soá löôïng, ñaát ñoài nuùi chieám dieän tích gaàn 22 trieäu ha, töùc gaàn 67%dieän tích ñaát caû nöôùc. Hieän nay, 55% dieän tích ñaát töï nhieân ñöôïc söû duïng vaøo 4muïc ñích cô baûn: noâng nghieäp, laâm nghieäp, chuyeân duïng vaø caùc khu daân cö. Haivuøng coù tyû leä söû duïng ñaát cao nhaát laø ñoàng baèng soâng Cöûu Long (80,15% dieän tíchñaát töï nhieân), vaø ñoàng baèng Baéc boä (77,24%), keá ñoù laø Taây Nguyeân (69,85%),Ñoâng Nam boä (66,89%), thaáp nhaát laø trung du mieàn nuùi Baéc boä (34,13%). Hieän caû nöôùc coù 21,13% dieän tích töï nhieân ñöôïc söû duïng vaøo noâng nghieäp(khoaûng 7 trieäu ha), trong ñoù ñeå söû duïng troàng caây haøng naêm (76,34%) caây laâu naêm(14,95%), ñoàng coû chaên nuoâi (4,9%) vaø maët nöôùc coù nuoâi troàng thuûy saûn (3,8%). Ñaát ñai Vieät Nam naèm ôû vuøng nhieät ñôùi, möa nhieàu, nhieät ñoä khoâng khí cao,khoaùng hoùa maïnh, deã bò röûa troâi, xoùi moøn, maøu môõ ruoäng ñaát deã bò thoaùi hoùa, moâitröôøng ñaát ph ...