Tài liệu: Tương tác gen

Tương tác gen : Sự tương tác giữa các gen không alen
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu: Tương tác gen Tương tác gen : Sự tương tác giữa các gen không alen1. Tương tác át chế- Tỉ lệ 13:3Ở gà 2 kiểu gen CCII và ccii đều xácđịnh màu lông trắng. Màu trắng ở kiểu genCCII là do gen C tạo màu bị gen I át đi, còn kiểugen ccii cho kiểu hình trắng là do gen tạo màu ởtrạng thái đồng hợp lặnP: gà trắng x gà trắngCCII cciiF1 CcIi (gà trắng)F2 9 C-I- : 3 C-ii : 3ccI- : 1 ccii13 trắng: 3 màu- Tỉ lệ 12:3:1Alen trội A kìm hãm sự biểu hiện của B ở locuskhác. B chỉ biểu hiện ở aa. Aabb có kiểu hìnhkhácThi nghiệm: Lai bi qua mau xanh co kiêu genAABB với bi qua trăng co kiêu gen aabb thi biF1 AaBb co mau trăng. Lai F1 với nhau choF2 tỷ lệ 12 trăng : 3 vang : 1 xanhP Bi qua trăng ´ Bi qua trăngF1: AaBb (qua trăng)F2: 9 A-B- : 3A-bb : 3 aaB- : 1 aabb12 qua trăng : 3 qua vang : 1 qua xanhỨc chế trội tạo ra tỷ lệ KH 12:3:1 (a) và tỷ lệ13:3 (b)- Tỷ lệ 9 : 3 : 4Kiểu gen aa cản trở sự biểu hiện của các alenlocus B, gọi là át chế lặn đối với locus BThí nghiệm:P: Chuột đen ´ Chuột trắngAAbb aaBBF1: AaBb (xám nâu)F2: 9 A-B- : 3 A-bb : 3 aaB : 1aabb9 xám nâu : 3 đen : 4 trắng2. Tương tác bổ sung- Tỉ lệ 9 : 3 : 3 : 1Ví dụ sự di truyền hình dạng mào gàP: gà mào hoa hồng x hạt đậuAAbb aaBBF1: AaBb (mào quả óc chó)F2: 9 A-B- : 3 A-bb : 3 aaB- : 1 aabb9 mào quả óc chó : 3 hoa hồng : 3 hạt đậu : 1mào đơnHình dạng mào gà- Tỉ lệ 9 : 6 : 1Ở bí đỏ, 2 cặp alen xác định hình dạng quả:tròn, dẹt và dàiP: tròn ´ trònAAbb aaBBF1 AaBb (dẹt)F2 9 A-B- : 3 A-bb : 3 aaB- : 1 aabb9 dẹt : 6 tròn : 1 dài- Tỉ lê 9 : 7Thí nghiệm ở đậu thơm Lathyrus odoratusA-B-: hoa đỏA-bb, aaB- : hoa trắngP Đậu thơm hoa trắng x hoa trắngAAbb aaBBF1: AaBb (hoa đỏ)F2: 9 A-B- : 3A-bb : 3 aaB- : 1aabb9 đỏ : 7 trắng3. Tương tác đa gena. Tương tác cộng gộpCác tính trạng chịu sự chi phối của nhiềugen được gọi là sự di truyền đa gen. Mỗi genđều có kiểu hình ở mức độ nhất định, nhiều genđơn này có tác dụng cộng gộp theo một hướng.Các cá thể có biểu hiện kiểu hình dao động khácnhau do nhận nhiều hay ít gen, có thể xếp chúngtheo mức độ biểu hiện thành một dãy liên tụcgọi là số lượng.Tính trạng do nhiều gen xác định, nên biểu hiệnkiểu hình của chúng dễ bị biến đổi do tác độngcủa môi trường.b. Tỷ lệ phân ly ở F2Năm 1908 nhà di truyền học Thụy Điển Nilson -Ehler khi nghiên cứu ở lúa mì:Thế hệ F1 A1a1A2a2 có màu đỏ hồng domang 2 alen trội A1 và A2,ở F2: A1A1A2A2 -----------> a1a1a2a2Đỏ đậm trắngỞ F2 giữa màu đỏ đậm và màu trắng có cácmức màu trung gian: đỏ (3A), đỏ hồng (2A) vàhồng (A)Chiều dài trái bắp và màu lông xám ở chuộtcũng là những ví dụ về sự di truyền đa gen.Ở người nhiều tính trạng có sự di truyềnsố lượng như tính trạng màu da, chiều cao...Sự di truyền màu da có thể liên quan đến 3 cặpgen, giữa dạng đen sậm A1A1A2A2A3A3 vàdạng trắng a1a1a2a2a3a3 có các màu da đentrung gian. Tỷ lệ phân ly giữa da màu và datrắng là 63 : 14. Tính đa hiệu của gen:Ngay từ thời Mendel, ông đã nhận thấy 1 gen cóthể tác động đến nhiều tính trạng. Ví dụ: ở đậuHà lan, gen ảnh hưởng đến màu hoa đồng thờiảnh hưởng cả màu vỏ hạt, như hoa đỏ hạt xám,còn hoa trắng hạt trắng.Hiện tượng 1 gen ảnh hưởng đến nhiều tínhtrạng gọi là tính đa hiệu của gen.Hội chứng Marfan: bệnh di truyền gen trội trênNST thường với biểu hiện ở mắt, xương vàhệ tim mạch. Gen gây ra hội chứngMarfan ở trên nhánh dài của NST 15, mã hóacho fibrilin (thành phần mô liên kết). Bệnh xuấtphát từ tình trạng tổ chức mô liên kết bị kéo dãnkhông bình thường gây nhiều hậu quả khácnhau. Người bệnh có tay chân dài, khuôn mặthẹp.Ở người, sai hỏng gen của bệnh thiếu máu hồngcầu hình liềm gây ra hàng loạt chứng bệnh khác.Khoảng 25% các bệnh di truyền sai hỏng cấutrúc tim bẩm sinh có thể dẫn đến biến dạng cơxương (9%), hệ thần kinh trung ương bấtthường (4%), sai hỏng đường tiết niệu hay thận(5%) và tiêu hóa (4%).Thực tế bất kỳ gen nào cũng có tính đa hiệu vìmột gen không ít thì nhiều đều có ảnh hưởngđến gen khác. Những gen có hoạt động sớmtrong quá trình phát triển cá thể sẽ có tác độngnhiều hơn và lâu hơn ...