Tài nguyên, môi trường lưu vực sông Đà và phương pháp tiếp cận xây dựng mô hình quản lý tổng hợp

Các nguồn tài nguyên, môi trường đất, nước mặt, lũ quét và lũ bùn đá trên lưu vực sông Đà, phương pháp tiếp cận xây dựng mô hình quản lý tổng hợp là những nội dung chính trong bài viết "Tài nguyên, môi trường lưu vực sông Đà và phương pháp tiếp cận xây dựng mô hình quản lý tổng hợp". Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài nguyên, môi trường lưu vực sông Đà và phương pháp tiếp cận xây dựng mô hình quản lý tổng hợpTµi nguyªn, m«i trêng lu vùc s«ng §µ vµ ph¬ng ph¸p tiÕp cËn x©y dùng m« h×nh qu¶n lý tæng hîp PGS.TS. NguyÔn TuÊn Anh TS. NguyÔn Quang Trung vµ c¸c céng sù ViÖn Khoa häc Thuû lîi Tãm t¾t : S«ng §µ lµ chi lu lín nhÊt cña s«ng Hång n»m trong vïng nói t©y b¾c thuéc h÷u ng¹n s«ng Hång. B¾t nguån tõ vïng nói Ngu S¬n tØnh V©n Nam - Trung Quèc cã ®é cao trªn 1500 m, lu vùc s«ng tr¶i dµi theo híng t©y b¾c - ®«ng nam kÐo dµi tõ 20040’ ®Õn 25000 vÜ ®é b¾c vµ tõ 100022’ ®Õn 105024’ kinh ®é ®«ng. Tæng chiÒu dµi s«ng chÝnh lµ 1010 km, trong ®ã cã 570 km trªn l·nh thæ ViÖt Nam. DiÖn tÝch toµn bé lu vùc lµ 52.900 km2, trong ®ã phÇn thuéc l·nh thæ ViÖt Nam lµ 26.800 km2, chiÕm 50,7% bao gåm 22 huyÖn thuéc c¸c tØnh Lai Ch©u, S¬n La, Hoµ B×nh, Lµo Cai, Yªn B¸i. Víi tiÒm n¨ng kinh tÕ quan träng nh tµi nguyªn níc mÆt phong phó, ®iÒu kiÖn tù nhiªn cho phÐp x©y dùng c¸c hå chøa lín ®a môc tiªu. C¸c hÖ sinh th¸i ®Æc trng bao gåm c¸c nguån tµi nguyªn sinh vËt víi møc ®a d¹ng sinh häc cao, cã nhiÒu loµi ®éng, thùc vËt cã gi¸ trÞ kinh tÕ ®Æc h÷u cña vïng T©y b¾c ViÖt Nam. Trong bµi viÕt nµy ®Ò cËp ®Õn mét sã nguån tµi nguyªn, m«i trêng c¬ b¶n trong lu vùc vµ ®a ra nh÷ng nguyªn t¾c tiÕp cËn ®Ó x©y dùng m« h×nh qu¶n lý tæng hîp lu vùc.I. C¸c nguån tµi nguyªn, m«i trêng chÝnh1. Tµi nguyªn, m«i trêng ®Êt Quü tµi nguyªn ®Êt lu vùc s«ng §µ lµ 3,56 triÖu ha (~10% diÖn tÝch c¶ níc),trong ®ã ®Êt ®îc sö dông lµ 1,52 triÖu ha, ®Êt cha sö dông lµ 2,04 triÖu ha. 80,3% ®Êt tùnhiªn n»m ë ®é dèc 250. Trong lu vùc cã nh÷ng nhãm ®Êt chÝnh nh sau:- Nhãm ®Êt phï sa: cã diÖn tÝch 20.302 ha, chiÕm 0,57% diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn, ph©n bè tËp trung hai bªn s«ng §µ vµ nh÷ng s«ng suèi lín.- Nhãm ®Êt Glay: cã diÖn tÝch 4414 ha, chiÕm 0,124% diÖn tÝch, ph©n bè ë nh÷ng n¬i cã ®Þa h×nh thÊp, gi÷a c¸c thung lòng dèc tô óng níc hay n¬i cã mùc níc ngÇm n«ng.- Nhãm ®Êt than bïn cã diÖn tÝch 260 ha, chiÕm 0,007% diÖn tÝch, ph©n bè ë mét sè khu vùc nhá cña huyÖn L¬ng S¬n - Hoµ B×nh.- Nhãm ®Êt ®en: cã diÖn tÝch 4162 ha, chiÕm 0,12%, ph©n bè r¶i r¸c ë hai tØnh S¬n La vµ Lai Ch©u.- Nhãm ®Êt tÝch v«i: cã diÖn tÝch 1942 ha, chiÕm 0,055%, ph©n bè cë c¸c vïng ®Þa h×nh tròng, b»ng ph¼ng cña tØnh Hoµ B×nh vµ S¬n La.- Nhãm ®Êt cã tÇng sÐt loang læ cã diÖn tÝch 10330 ha, chiÕm 0,29%, ph©n bè r¶i r¸c ë hai tØnh Hoµ B×nh vµ S¬n La. 1- Nhãm ®Êt x¸m cã diÖn tÝch 2.792.032 ha, chiÕm 78,4% tæng diÖn tÝch, lµ nhãm cã diÖn tÝch lín nhÊt vµ ph©n bè ®Òu kh¾p ë 3 tØnh chñ yÕu lµ ®Êt ®åi dèc.- Nhãm ®Êt ®á cã diÖn tÝch 487830 ha, chiÕm 13,7% diÖn tÝch, ®Êt ph¸t triÓn trªn ®¸ Macma Baz¬, ®¸ v«i, ph©n bè ë dé dèc >30 vµ ®é cao trªn 100 m thuéc c¸c tØnh trong lu vùc.- Nhãm ®Êt mïn Alit nói cao: cã diÖn tÝch 78671 ha, chiÕm 2,21% tæng diÖn tÝch, ph©n bè ë ®é cao trªn 200 m, cã nhiÖt ®é b×nh qu©n díi 150C.- Nhãm ®Êt tÇng n«ng: cã diÖn tÝch 16280 ha, chiÕm 0,46% tæng diÖn tÝch, ph©n bè chñ yÕu trªn nÒn dÊt dèc, xãi mßn m¹nh cña c¶ lu vùc.- Nhãm ®Êt kh¸c: cã diÖn tÝch 143.777ha chiÕm 4,06% tæng diÖn tÝch HÇu hÕt ®Êt trong lu vùc cã tÇng n«ng ®Õn trung b×nh, tÇng ®Êt dµy trªn 100 cmchiÕm 25%, tÇng ®Êt máng díi 50 cm chiÕm 20%, cßn l¹i lµ ®Êt cã tÇng dÇy trung b×nhtõ 50-100 cm. §Êt cã thµnh phÇn c¬ giíi tõ trung b×nh ®Õn nÆng, tho¸t níc kh¸. §a sè ®Êttrong lu vùc cã ph¶n øng chua ®Õn rÊt chua, ®é no bazo vµ dung tÝch hÊp phô thÊp, c¸cchÊt dinh dìng ë d¹ng dÔ tiªu nghÌo, hµm lîng l©n tæng sè, kali tæng sè kh¸ cao. Tr÷lîng mïn trong ®Êt thay ®æi tõ 55 ®Õn 200 tÊn/ha vµ tr÷ lîng ®¹m t¬ng ®¬ng lµ 3-8tÊn/ha. HiÖn tr¹ng sö dông ®Êt ®Õn n¨m 2000 nh trong b¶ng 1. B¶ng 1: HiÖn tr¹ng sö dông ®Êt n¨m 2000 (ha) Lo¹i ®Êt Tæng sè Trong ®ã Lai Ch©u S¬n La Hoµ B×nh1. §Êt n«ng nghiÖp 407.373 150.544 190.070 66.759- §Êt trång lóa 349.641 143.329 161.266 45.046- Vên t¹p 29.892 3.978 9.584 16.330- C©y l©u n¨m 22.994 2.517 16.424 4.053- Nu«i trång thuû s¶n 3.248 720 1.628 9002. §Êt l©m nghiÖp cã rõng 1.036.993 511.565 331.120 194.308- Rõng tù nhiªn 946.227 498.675 301.082 146.470- Rõng trång 90.744 12.889 30.024 47.831- Vên ¬m 12 1 4 73. ...