Tài nguyên nước ở Việt Nam: Nguyên nhân suy giảm và hệ lụy

Bài viết trình bày nguồn tài nguyên nước ở Việt Nam; nguyên nhân suy giảm và hệ lụy của việc suy giảm tài nguyên nước; tác động của biến đổi khí hậu, khai thác và sử dụng tài nguyên nước thiếu bền vững...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài nguyên nước ở Việt Nam: Nguyên nhân suy giảm và hệ lụyTµI NGUY£N N¦íC ë VIÖT NAM: Nguyªn nh©n suy gi¶m vµ hÖ lôy TrÇn Thanh L©m(*)I. VÒ nguån tµi nguyªn n−íc ë ViÖt Nam ®iÓm g©y ra mét sè th¸ch thøc trong qu¶n lý, khai th¸c vµ sö dông. §ã lµ: (*) 1. Kh¸i qu¸t chung - L−îng m−a trung b×nh mét n¨m ë N−íc lµ mét trong nh÷ng tµi nguyªn ViÖt Nam kho¶ng 650km3 (1.960quan träng nhÊt trªn Tr¸i ®Êt, v× nã ®¸p mm/n¨m) gÊp 2,6 lÇn l−îng m−a trungøng nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ng−êi vµ b×nh cña vïng lôc ®Þa trªn Tr¸i ®Êt (800sinh vËt vÒ mÆt sinh vËt häc. mm). Tuy nhiªn, l−îng m−a ph©n bè ViÖt Nam cã kho¶ng 835 tû m3/n¨m kh«ng ®Òu theo kh«ng gian vµ thêi gian.n−íc mÆt, trong ®ã 522 tû m3 lµ dßng Mïa m−a víi 65 - 90% l−îng m−a tËpch¶y tõ n−íc ngoµi, chiÕm 62,5%, chØ cã trung trong 3 - 6 th¸ng, tuy thêi gian313 tû m3/n¨m ®−îc t¹o ra do m−a r¬i ng¾n nh−ng l−îng m−a lín víi nhiÒutrong l·nh thæ, chiÕm 37,5%. Tæng tr÷ t©m m−a nh− B¹ch M· (HuÕ) l−îngl−îng tiÒm tµng n−íc d−íi ®Êt (n−íc m−a b×nh qu©n 8.000mm/n¨m, Bµ NµngÇm) cã kh¶ n¨ng khai th¸c, ch−a tÝnh (§µ N½ng) 5.000mm/n¨m, B¾c QuangphÇn c¸c h¶i ®¶o lµ 60 tû m3/n¨m. NÕu (s«ng L«) 4.900 mm/n¨m, Trµ My (ThuchØ tÝnh riªng n−íc néi ®Þa víi sè d©n Bån) lµ 3.500 mm/n¨m, A L−íi (HuÕ) lµhiÖn nay th× b×nh qu©n ®Çu ng−êi chØ lµ 3.500 mm/n¨m, Nam §«ng (HuÕ) lµ3.840 m3/ng−êi/n¨m, thÊp h¬n 160 m3 so 3.575 mm/n¨m, §Ìo C¶, B¶o Léc, Phóvíi thÕ giíi (trªn 4.000 m3/ng−êi/n¨m). Quèc 3.000 - 4.000 mm/n¨m. Mïa kh«Theo ®ã, ViÖt Nam lµ quèc gia cã l−îng kÐo dµi 6 - 9 th¸ng, mét sè n¬i l−îngn−íc tÝnh theo ®Çu ng−êi chØ vµo lo¹i m−a < 1.200 mm/n¨m, Ninh ThuËn,trung b×nh trªn thÕ giíi. B×nh ThuËn chØ ®¹t 400 - 700 mm/n¨m. L−îng bèc h¬i kh¸ lín tõ mÆt n−íc s«ng, S«ng ngßi lµ s¶n phÈm cña khÝ hËu, hå, ao, ®Çm lÇy, bèc h¬i t¸n ph¸t...m−a lµ nguån cung cÊp n−íc chñ yÕu L−îng bèc h¬i b×nh qu©n kho¶ng trªncho dßng ch¶y s«ng ngßi, hå vµ hå chøa. d−íi 1.000 mm/n¨m.Víi hÖ thèng s«ng ngßi kh¸ dµy ®Æc, - Do l−îng m−a tËp trung vµo mïanhiÒu hå tù nhiªn vµ hå chøa nh©n t¹o m−a nªn th−êng x¶y ra lò lôt. ë B¾c bé,lín nhá ®· t¹o cho ViÖt Nam nguån tµi lò lín nhÊt trong n¨m th−êng xuÊt hiÖnnguyªn n−íc kh¸ phong phó. Tµi nguyªn n−íc cña ViÖt Nam (*) TS., ViÖn Tµi nguyªn n−íc vµ m«i tr−êng §«ngphong phó, nh−ng còng cã nh÷ng ®Æc Nam ¸.8 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 5.2011vµo c¸c th¸ng 7, 8, l−îng m−a lín nhÊt víi sù biÕn ®æi khÝ hËu ®ang diÔn ra gay®¹t trªn 1.500mm/ngµy. Trªn l−u vùc g¾t, khã l−êng nªn chÊt l−îng n−íc cã xus«ng Hång, s«ng Th¸i B×nh chiÕm tíi 50 h−íng ngµy cµng xÊu ®i.- 80% tr−êng hîp lò lín xuÊt hiÖn vµo HiÖn cã trªn 240 nhµ m¸y cÊp n−ícnh÷ng th¸ng nµy vµ nh÷ng trËn lò ®Æc ®« thÞ víi tæng c«ng suÊt thiÕt kÕ lµ 3,42biÖt lín th−êng xuÊt hiÖn vµo trung vµ triÖu m3/ngµy. Trong ®ã 92 nhµ m¸y söh¹ tuÇn th¸ng 8. ë Trung bé lò th−êng dông nguån n−íc mÆt víi tæng c«ng suÊtxuÊt hiÖn muén h¬n kho¶ng th¸ng 9, 1,95 triÖu m3/ngµy vµ 148 nhµ m¸y sö10, do ®Þa h×nh dèc nªn lò th−êng xuÊt dông nguån n−íc d−íi ®Êt víi tæng c«nghiÖn nhanh vµ xuèng nhanh. Cßn trªn suÊt kho¶ng 1,47 triÖu m3/ngµy. NhiÒul−u vùc s«ng Cöu Long, lò lín nhÊt ®Þa ph−¬ng sö dông c¶ 2 nguån n−ícth−êng xuÊt hiÖn vµo cuèi th¸ng 9, ®Çu mÆt vµ n−íc d−íi ®Êt. Tæng c«ng suÊtth¸ng 10, lò lªn tõ tõ vµ xuèng chËm, hiÖn cã cña c¸c nhµ m¸y cÊp n−íc ®¶mthêi gian duy tr× lò cã thÓ tõ 30 - 120 b¶o cho mçi ng−êi d©n ®« thÞ kho¶ngngµy víi tæng l−îng lò lªn tíi 380 - 550 150 lÝt n−íc s¹ch mçi ngµy. Tuy nhiªntû m3. do c¬ së h¹ tÇng, hÖ thèng cÊp n−íc t¹i 2. HiÖn tr¹ng tµi nguyªn n−íc ë ViÖt nhiÒu khu ®« thÞ l¹c hËu, thiÕu ®ång béNam nªn hÖ thèng cÊp n−íc khu ®« thÞ ch−a a. T×nh h×nh khai th¸c vµ sö dông ph¸t huy hÕt c«ng suÊt, tØ lÖ thÊt tho¸tn−íc n−íc s¹ch kh¸ cao (cã n¬i tØ lÖ thÊt tho¸t tíi 40%). ChÝnh v× vËy trªn thùc tÕ NhËn thøc râ vai trß cña tµi nguyªn nhiÒu ®« thÞ cung cÊp n−íc chØ ®¹tn−íc trong ®êi sèng sinh ho¹t vµ s¶n kho¶ng 40-50 lÝt/ng−êi/ngµy vµ míi chØxuÊt, ®Æc biÖt lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cÊp n−íc cho 60-70% ng−êi d©n sèng ënªn Nhµ n−íc vµ nh©n d©n ta rÊt coi ®« thÞ.träng c«ng t¸c thuû lîi. ViÖt Nam lµn−íc §«ng Nam ¸ cã chi phÝ cho thñy Khu vùc n«ng th«n ViÖt Nam cãlîi nhiÒu nhÊt. Nhu cÇu n−íc ...