Tâm lý học và bệnh lý

Tài liệu "Tâm lý học và bệnh lý" trình bày khái niệm về tâm lý học và bệnh lý, mối quan hệ tâm và thể, môi trường xã hội và bệnh lý. Tài liệu cung cấp các kiến thức nhằm giúp cho người đọc xác định được mối quan hệ giữa tâm lý và bệnh lý cũng như trình bày được mối quan hệ giữa tâm lý và bệnh lý.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tâm lý học và bệnh lýTÂM LÝ HỌC VÀ BỆNH LÝ Mục tiêu học tập 1.Xác định được mối quan hệ giữa tâm lý và bệnh lý 2.Trình bày được mối quan hệ giữa tâm lý và bệnh lý I.KHÁI NIỆM 1.Tâm lý học và y học có mối liên hệ mật thiết với nhau. Phải chăng sự phát hiện vi khuẩn gây loét và dùng thuốc hợp lý sẽ miễn cho Bác sĩ quan tâm đến tâm lý của bệnh nhân. Cắt hết cơn đau dạ dày là thầy thuốc đã làm hết nhiệm vụ hay chưa? Có thể nói rằng nếu thầy thuốc chỉ biết nắm vững các yếu tố sinh bệnh lý, dược lý mà không hề nghĩ đến những yếu tố tâm lý xã hội cũng là lạc hậu vì đã bỏ qua những yếu tố quan trọng giúp việc chữa trị một cách tối ưu. Y học ngày nay rất phát triển : +Sự phát triển về kỹ thuật y học để tìm ra yếu tố sinh bệnh lý +Hướng tiến bộ thứ hai là chăm sóc và phòng ngừa ngoài phạm vi cơ thể bằng cách tìm hiểu những tác động nhiều mặt trong cuộc sống con người. Đi sâu vào sinh lý đồng thời cũng phải điều tra kỷ về tâm lý xã hội giúp cho việc chữa trị tốt nhất cho người bệnh. 2.Các mặt cần tìm hiểu ở một con người Tìm hiểu một con người cần nhìn về 3 mặt: - Sinh lý (S): Con người là một sinh vật cần tìm hiểu về sinh lý : ăn uống, không khí, vận động, tính dục và giao tiếp với người khác. Tuổi tác và giới tính, quá trình trưởng thành qua các lứa tuổi - Xã hội(X): Con người là mối tổng hòa các quan hệ xã hội, thành phần vị trí , vai trò trong xã hội quyết định nhiều đặc điểm. Cần tìm hiểu nhiều mặt như những hoạt động cơ bản: Lao động, học tập, vui chơi... - Xuất xứ và sinh sống trong môi trường tự nhiên nào, môi trường xã hội nào, Giai cấp, dân tộc, tôn giáo, quan hệ quốc tế, những sự di chuyển môi trường. Gia đình nơi cư trú, nơi làm việc... -Tâm lý(T):Ở mỗi người đều có một cái tâm với cơ cấu và cơ chế hoạt động nhất định. Những cơ cấu và cơ chế tâm lý cơ bản: +Cảm giác, tri giác, nhận thức +Tập luyện, học tập, trí nhớ, thói quen, nếp sống +Trí lực, biểu tượng, suy luận, học vấn. +Tín ngưỡng, tôn giáo, đạo lý. +Khả năng thích nghi với biến động môi trường, biến cố cuộc sống +Động cơ, cảm xúc, tình cảm +Những rối nhiễu tâm lý và cơ chế rối nhiễu ấy. Và dĩ nhiên trước đó thầy thuốc đã đánh giá sức khỏe chung, thể tạng con người rồi kết hợp với mọi thông tin và tổng hợp lại để đánh giá nhân cách tình trạng của đương sự Về xã hội thì hiểu được những cơ cấu và biến động lớn, nhận ra những nhóm dân cư có nguy cơ cao. Hiểu rõ những nét lớn về các môi trường lao động khác nhau nhất là trong các ngành mà kỹ thuật công nghiệp thường xuyên bị thay đổi Ba yếu tố này tác động lẫn nhau , khó để phân biệt mặt nào là quyết định và quan trọng nhất. Ví dụ: Một em bé chưa biết đi thì trăm sự đều phải nhờ vào người lớn, khi biết đi đã tự mình làm một số việc tức là quan hệ xã hội đã thay đổi, và từ đó nảy sinh ra ý muốn tự lập, tức là tâm lý đã thay đổi. Nên tìm hiểu cả 3 mặt S, X, T một cách toàn diện, không thể nói mặt nào là quan trọng hơn mặt nào. Trong một trường hợp cụ thể cần phân tích cả 3 mặt rồi từ đó xác định vai trò của từng mặt quan trọng đến mức nào và từ đó vận dụng những biện pháp. Chẳng hạn khi cần cấp cứu phải mỗ không cần nói gì đến tâm lý xã hội, khi mỗ xong rồi vào giai đoạn phục hồi sức khỏe, lại phải đặt vần đề trở lại với nghề nghiệp cũ hay phải thay đổi nghề nghiệp? đây là lĩnh vực tâm lý xã hội. Làm nghề thầy thuốc, cũng như dạy học, lãnh đạo, tổ chức, tôn giáo là tìm cách tác động trực tiếp lên con người, cần có một cách nhìn toàn diện, nếu không sẽ không tránh khỏi những sai lầm đáng tiếc. Có thể phát họa mối quan hệ S,X.T như sau: S X T Ba mặt có quan hệ tác động qua lại.Khi chữa bệnh nên nghĩ đến cả 3 mặt. Có khi chỉ tác động lên S là chủ yếu, chưa cần chú ý T và X, trong trường hợp khác phải chú ý cả 3 mặt. Ví dụ: - Một ca loét dạ dày thủng, phải mỗ cấp cứu, lúc ấy đảm bảo điều kiện S là chủ yếu ( gây mê, vô trùng...) nhưng sau đó cần X và T. Chẳng hạn bệnh nhân này vì hoàn cảnh làm việc không phù hợp, mâu thuẫn cơ quan, gia đình.. Cần được giúp đỡ để giải tỏa tâm lý ấy. -Khi đưa ra những chương trình tiêm chủng, sinh đẻ có kế hoạch... cần phải tìm hiểu đặc điểm tâm lý dân cư từng địa phương, nếu không kết quả sẽ rất hạn chế. Tóm lại thầy thuốc cần tìm hiểu không chỉ những ca bệnh mà phải tìm hiểu những người bệnh. +Tìm hiểu người bệnh đang mong ước gì, chờ đợi gì ở thầy thuốc và bệnh viện giúp đỡ họ, trong cuộc sống có vấp váp gì, khổ tâm gì? +Thầy thuốc và cán bộ y tế có nhiệm vụ góp phần với gia đình và xã hội để tạo điều kiện tối ưu cho cuộc sống của người bệnh chứ không đơn giản chỉ kê đơn hay làm phẫu thuật xong là hết bổn phận. +Đặc biệt trong những trường hợp bệnh mãn tính người bệnh không chỉ dựa vào thuốc men mà cần một chổ dựa tinh thần, vì vậy thầy thuốc không chỉ tác động bằng thuốc men, kỹ thuật mà bằng tấm lòng của người thầy thuốc: Lời nói, cử chỉ của thầy thuốc đều tác động sâu sắc tới tâm lý người bệnh. Ngược lại bệnh nhân cũng tác động lên tâm lý của thầy thuốc, nhiều khi gây ra những phản ứng bất lợi. Thầy thuốc và y tá phải hiểu để tránh ...