Tăng cường hợp tác, tận dụng khả năng tư vấn và hỗ trợ tri thức, công nghệ của cộng đồng quốc tế để nâng cao hiệu quả hoạt động điều tra, nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển và bảo vệ biển Đông

Bài viết tập trung phân tích, đánh giá những hoạt động hợp tác quốc tế về nghiên cứu biển Đông của Việt Nam trong thời gian qua và mạnh dạn đề xuất, trao đổi một số vấn đề liên quan đến giải pháp hợp tác, lồng ghép các nhiệm vụ nghiên cứu, triển khai, điều tra trên biển Đông của Việt Nam vào các Chương trình nghiên cứu Hải dương học của khu vực Đông Nam Á, Tây Thái Bình Dương và trên toàn thế giới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tăng cường hợp tác, tận dụng khả năng tư vấn và hỗ trợ tri thức, công nghệ của cộng đồng quốc tế để nâng cao hiệu quả hoạt động điều tra, nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển và bảo vệ biển ĐôngTAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 17, SOÁ X1-2014Tăng cường hợp tác, tận dụng khả năngtư vấn và hỗ trợ tri thức, công nghệ củacộng ñồng quốc tế ñể nâng cao hiệu quảhoạt ñộng ñiều tra, nghiên cứu, ñào tạonguồn nhân lực phục vụ phát triển và bảovệ biển ðông•Nguyễn Tác AnHội Khoa học Kỹ thuật Biển Việt Nam•Trần Công HuấnViện Sinh thái Nhiệt ñớiTÓM TẮT:Báo cáo tập trung phân tích, ñánh giárất cấp thiết không chỉ xuất phát từ các yêunhững hoạt ñộng hợp tác quốc tế về nghiêncầu thực tiễn, mà còn ñể tạo ra vị thế, nângcứu biển ðông của Việt Nam trong thời giancao tầm vóc, uy tín của Việt Nam trong ñiềuqua và mạnh dạn ñề xuất, trao ñổi một sốtra, nghiên cứu và ñào tạo về hải dương họcvấn ñề liên quan ñến giải pháp hợp tác, lồngở khu vực và quốc tế. ðặc biệt ñó là nhu cầughép các nhiệm vụ nghiên cứu, triển khai,cấp thiết trong công tác chuẩn bị cơ sở khoahọc, kinh tế, xã hội và nguồn nhân lực phụcñiều tra trên biển ðông của Việt Nam vàocác Chương trình nghiên cứu Hải dương họcvụ phát triển và bảo vệ Biển ðông trong bốicủa khu vực ðông Nam Á, Tây Thái Bìnhcảnh quốc tế phức tạp hiện nay.Dương và trên toàn thế giới. ðây là vấn ñềT khóa: hợp tác, tư vấn, hỗ trợ tri thức, nguồn nhân lực, Biển ðôngBiển và ðại dương càng ngày càng ñóng vaitrò quan trọng trong sự phát triển, không chỉ ñốivới Việt Nam hay các nước trong khu vực màcòn mang tính toàn cầu. Các cường quốc, cácnước có biển ñều tập trung xây dựng chiến lược,chính sách nhằm khai thác tối ña vùng biển vàñại dương với quan ñiểm phải chủ ñộng, tiếp thunhững thành quả văn minh của các nước trên thếgiới về ñại dương, kết hợp mục tiêu phát triển vớinhu cầu thực tiễn của quốc gia, có tính ñếnnhững ñặc ñiểm cơ bản của khu vực và thế giới,trên cơ sở xác ñịnh rõ những lợi thế, những tháchthức ở tầm chiến lược và theo các nguyên tắc cơbản là thịnh vượng, nhân ái, hòa bình, tránhxung ñột, cướp bóc, lấn chiếm vùng biển, thiếtlập môi trường ổn ñịnh lâu dài [1,4,8]. ðó lànhững nhiệm vụ có nhiều thách thức nhưng cótính thời ñại, nhất là trong bối cảnh phức tạp củaBiển và ðại dương hiện nay. Riêng ñối với ViêtNam, quốc gia có nhiều tiềm năng và lợi thế vềðịa Chiến lược, ðịa Chính trị và ðịa Kinh tế liênquan ñến biển, việc làm hết sức cấp thiết trướcTrang 27SCIENCE & TECHNOLOGY DEVELOPMENT, Vol 17, No.X1-2014mắt là phải nâng cao nhận thức, không chỉ ở cấpchiến lược mà còn ñối với toàn thể cộng ñồngtrong nước cũng như quốc tế nhằm ñạt ñược sựHộp thông tín 1:“hiểu và thấu hiểu” [9] các vấn ñề ở Biển ðông(hộp thông tin 1).Các vấn ñề cần “thấu hiểu” ở Biển ðông [6].1.Biển ðông là một trong những con ñường hàng hải quan trọng nhất với hơn một nửatuyến ñường chở dầu của thế giới;2.Các bản ñồ mà các tàu lớn hay sử dụng hiện còn nhiều lỗi sai;3.Các quốc gia ven biển hoàn toàn thiếu khả năng ứng phó với ô nhiễm và tìm kiếm, cứuhộ;4.Có 500 triệu người phụ thuộc vào Biển ðông với 80% lượng protein họ cần hàng ngày;5.Việc ñánh bắt cá hầu như không ñược kiểm soát ở một số khu vực, việc sử dụng kỹ thuậtñánh bắt cá bất hợp pháp diễn ra ở khắp nơi;6.Các hệ thống ñá ngầm bị phá huỷ do ñánh cá bất hợp pháp và việc xây dựng các ñảo nhântạo;7.Sự ña dạng sinh học của biển có giá trị vô cùng to lớn: nó cung cấp ¼ lượng năng suấtsinh học sơ cấp toàn ñại dương;8.Tất cả các cuộc ñàm phán về trữ lượng dầu khổng lồ chỉ nhằm mục ñích ñầu cơ;9.Khủng hoảng môi trường, sinh thái và mất an ninh cho con người là những mối nguy cơtiềm ẩn.1. Nhu cầu và thách thức của hợp tác quốc tếtrong ñiều tra, nghiên cứu khoa học và ñào tạovề Hải Dương học biển ðôngChiến lược biển 2007 và Luật biển Việt Nam2012 ñã thể hiện ý chí của toàn dân tộc trongphát triển và bảo vệ biển ðông một cách toàndiện, bao gồm các mặt chính trị, kinh tế, ngoạigiao, quân sự và khoa học-công nghệ. ðó lànhững văn bản pháp lý, ñịnh hướng phát triểnbiển nhằm giải quyết hài hòa các mối quan hệbiện chứng giữa ñất liền và biển cả, giữa kinh tế,xã hội và quân sự, giữa trước mắt và lâu dài. Cácvăn bản trên là cẩm nang chỉ ñạo xây dựng các kếhoạch khai thác, sử dụng và quản lý không gian,tài nguyên, môi trường ven bờ, biển khơi và hảiñảo, là cơ sở ñể xây dựng chính sách biển và huyñộng tổng lực tất cả những khả năng thực hiện.ðó là phương châm chỉ ñạo giáo dục, nâng cao ýthức biển cho toàn dân, là ñộng lực khơi thôngTrang 28năng lực tổng thể trong công cuộc xây dựng ViệtNam thành một quốc gia biển hùng mạnh. ðể trởthành quốc gia biển hùng mạnh, Việt Nam khôngthể chỉ ñơn thuần dựa vào các ñiều kiện tự nhiênvà sản phẩm biển ưu thế một cách thụ ñộng nhưhiện nay, mà phải chủ ñộng xây dựng một nềnkinh tế biển tổng hợp, có hàm lượng trí tuệ cao,có tính cạnh tranh cao trên c ...