Tăng cường liên hệ với thực tiễn nghề nghiệp trong dạy học toán cơ bản cho sinh viên trường Đại học Công nghiệp

Trong bài báo này, tác giả làm rõ quan niệm dạy học toán theo hướng tăng cường liên hệ với thực tiễn; và xây dựng quy trình vận dụng công cụ toán học để giải quyết những bài toán có nội dung thực tiễn gắn với nghề nghiệp cho sinh viên trường Đại học Công nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tăng cường liên hệ với thực tiễn nghề nghiệp trong dạy học toán cơ bản cho sinh viên trường Đại học Công nghiệp JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Interdisciplinary Sci., 2014, Vol. 59, No. 1, pp. 3-11TĂNG CƯỜNG LIÊN HỆ VỚI THỰC TIỄN NGHỀ NGHIỆP TRONG DẠY HỌC TOÁN CƠ BẢN CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP Nguyễn Anh Tuấn1 , Lê Bá Phương2 1 Khoa Toán - Tin, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, 2 Khoa Khoa học cơ bản, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội. Tóm tắt. Tác giả đặt ra và giải quyết vấn đề xây dựng định hướng, quy trình và biện pháp dạy học Toán cơ bản cho sinh viên nhằm tăng cường liên hệ với thực tiễn nghề nghiệp ở trường Đại học Công nghiệp. Từ khóa: Dạy học Toán cơ bản cho sinh viên trường Đại học Công nghiệp, tăng cường liên hệ với thực tiễn nghề nghiệp.1. Mở đầu Toán học phát sinh và phát triển từ nhu cầu thực tiễn. Toán học có đặc điểm làtính trừu tượng hóa cao nên phản ánh và phục vụ thực tiễn một cách khái quát, đa dạng.Uspenski V. đã chỉ rõ: Toán học nêu ra những mô hình khá tổng quát và đủ rõ ràng đểnghiên cứu thực tiễn xung quanh [6]. Có thể thấy, toán học lấy thực tiễn làm động lực mạnh mẽ và là mục tiêu phục vụcuối cùng. Toán học có ứng dụng rộng rãi trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau của khoahọc, công nghệ, sản xuất và đời sống xã hội. Quan niệm Học để làm, một trong bốn “cột trụ” của giáo dục (UNESCO, 1985)là sự khẳng định chắc chắn của thế giới về mục tiêu tăng cường ứng dụng trong giảngdạy. Bước sang thế kỷ XXI, Hội nghị quốc tế UNESCO về giáo dục Đại học (Paris, 5-8/7/2009) với chủ đề “Sự năng động mới của giáo dục Đại học và nghiên cứu để cho tiếnbộ và phát triển của xã hội” đã làm rõ hơn vai trò của giáo dục cũng như triết lí của Đạihọc: Không những đào tạo cho sinh viên có kiến thức vững chắc và biết vận dụng sángtạo trong hoàn cảnh hiện thời và cả cho tương lai ([10]). Ngày 29/11/2013, Ngân hàng Thế giới (WB) đã công bố báo cáo Phát triển ViệtNam 2014 với tựa đề “Phát triển kĩ năng: Xây dựng lực lượng lao động cho một nền kinhNgày nhận bài: 12/10/2013 Ngày nhận đăng: 28/12/2013Liên hệ: Nguyễn Anh Tuấn, e-mail: tuandhsphn@gmail.com 3 Nguyễn Anh Tuấn, Lê Bá Phươngtế thị trường hiện đại ở Việt Nam”, trong đó đưa ra kế hoạch thực hiện “phát triển kĩ năngkĩ thuật phù hợp với công việc thông qua một hệ thống được kết nối tốt hơn giữa người sửdụng lao động với sinh viên, các trường đại học và các trường dạy nghề” [9]. Trong các trường đại học, việc dạy học toán cho sinh viên cần phải gắn bó mật thiếtvới thực tiễn, trực tiếp là thực tiễn nghề nghiệp được đào tạo của họ. Điều đó được xemnhư mục đích quan trọng của việc dạy học toán như môn học công cụ, giúp cho sinh viênphát triển năng lực nghề nghiệp, vận dụng được kiến thức và phương pháp toán học vàothực tiễn ngành nghề của mình. Trong bài báo này, chúng tôi làm rõ quan niệm dạy học toán theo hướng tăng cườngliên hệ với thực tiễn; và xây dựng quy trình vận dụng công cụ toán học để giải quyết nhữngbài toán có nội dung thực tiễn gắn với nghề nghiệp cho sinh viên trường Đại học Côngnghiệp.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Sự cần thiết tăng cường tính thực tiễn trong dạy học Toán Sức mạnh và giá trị của lí thuyết toán học là ở các ứng dụng của nó. Về vấn đề này,nhà toán học nổi tiếng người Đức Klein F. đã viết: “Các quan niệm thuần tuý lôgíc cầntạo nên, như ngưòi ta nói, cái bộ xương cứng rắn của cơ thể toán học, truyền cho nó sựvững chắc và sự đáng tin. Nhưng bản thân đời sống toán học, mục tiêu và năng suất quantrọng nhất của nó lại liên quan chủ yếu tới các ứng dụng của nó, tức là tới quan hệ qua lạigiữa các đối tượng trừu tượng của nó với tất cả những lĩnh vực khác. Loại bỏ ứng dụngra khỏi toán học cũng có nghĩa là đi tìm một thực thể sống chỉ còn bộ xương, không có títhịt, dây thần kinh hoặc mạch máu nào” [1]. Về mặt lí luận dạy học: Tăng cường tính thực tiễn và ứng dụng của Toán học được thể hiện đầy đủ trongnguyên lí giáo dục “học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lí luậngắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và xã hội”. Tham khảo Nguyễn Bá Kim [3], theo chúng tôi, nguyên lí giáo dục trong dạy Toánở trường đào tạo nghề thể hiện ở việc: GV làm rõ mối liên hệ giữa Toán học và thực tiễnthông qua việc chỉ ra: nguồn gốc thực tiễn của Toán học; Sự phản ánh thực tiễn của Toánhọc; Những ứng dụng thực tiễn của Toán học. Từ đó dạy cho người học kiến tạo tri thức,rèn luyện kĩ năng theo để có thể sẵn sàng vận dụng và thực hành Toán học, thông qua:Vận dụng toán học trong nội bộ môn Toán, vào những môn học khác trong quá trình đàotạo nghề nghiệp. Tuy nhiên, việc thực hiện nguy ...