Tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội ở Việt Nam hiện nay – lý luận và thực tiễn

Bài viết tập trung phân tích cơ sở lý luận, thực trạng tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội Việt Nam hiện nay, qua đó đưa ra những giải pháp mang tính định hướng về việc thực hiện tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội ở Việt Nam trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội ở Việt Nam hiện nay – lý luận và thực tiễnTẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI số 8 (252) 2019 15 TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ TIẾN BỘ XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY – LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ĐOÀN THỊ NHẸ*Trong thời gian qua, Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng trongthực hiện tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội. Tuy nhiên, cũng không nằmngoài quy luật chung, mâu thuẫn giữa tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội ởViệt Nam luôn tồn tại. Bài viết tập trung phân tích cơ sở lý luận, thực trạng tăngtrưởng kinh tế và tiến bộ xã hội Việt Nam hiện nay, qua đó đưa ra những giảipháp mang tính định hướng về việc thực hiện tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xãhội ở Việt Nam trong thời gian tới.Từ khóa: tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội, Việt NamNhận bài ngày: 2/7/2019; đưa vào biên tập: 3/7/2019; phản biện: 17/7/2019; duyệtđăng: 12/8/20191. DẪN NHẬP 2. LÝ LUẬN VỀ QUAN HỆ GIỮATrong hơn 30 năm đổi mới, Việt Nam TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ TIẾNthoát khỏi nhóm quốc gia nghèo, lạc BỘ XÃ HỘIhậu và bước vào ngưỡng quốc gia có Trong kinh tế học, tăng trưởng kinh tếthu nhập trung bình, đời sống nhân là sự gia tăng tổng sản phẩm quốcdân được cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, dân hoặc sự gia tăng tổng sản phẩmtình trạng phân hóa giàu nghèo, bất quốc dân bình quân đầu người trongbình đẳng trong thu nhập và mức một thời kỳ nhất định (thường là mộtsống ngày càng rõ rệt đã và đang tác năm). Nội hàm của tăng trưởng thểđộng tiêu cực đến mục tiêu phát triển hiện ở quy mô và tốc độ tăng trưởng.kinh tế - xã hội cũng như quá trình Quy mô tăng trưởng phản ánh sự giathực hiện tăng trưởng kinh tế và tiến tăng nhiều hay ít, còn tốc độ tăngbộ xã hội ở Việt Nam hiện nay. Do trưởng được sử dụng với ý nghĩa sovậy, việc nghiên cứu cơ sở lý luận và sánh tương đối và phản ánh sự giathực trạng, từ đó đề ra những giải tăng nhanh hay chậm của các thời kỳ.pháp chủ yếu để phát huy việc thực Xét theo tổng thể nền kinh tế, thu nhập thường được biểu hiện dướihiện tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã dạng giá trị, được đo bằng các chỉ tiêuhội là vấn đề có ý nghĩa lý luận và như: tổng sản phẩm quốc nội (GDP);thực tiễn. tổng thu nhập quốc dân (GNI); tổng giá trị sản xuất (GO); thu nhập bình* Trường Đại học Văn Hiến. quân đầu người (GDP/người/năm)…16 ĐOÀN THỊ NHẸ – TĂNG TRƯỞNG KNH TẾ VÀ TIẾN BỘ XÃ HỘI…Nếu quy mô và tốc độ tăng trưởng kinh tế là yếu tố quyết định sự sốngcủa các chỉ tiêu phản ánh tổng thu còn của quốc gia dân tộc, vì vậy cầnnhập và thu nhập bình quân đầu tập trung mọi nguồn lực cho tăngngười cao, thì đó là biểu hiện tích cực trưởng kinh tế. Việc phân phối lợivề mặt lượng của tăng trưởng kinh tế nhuận từ tăng trưởng kinh tế có lợi(Trần Thọ Đạt, 2010: 2-3). cho nhà đầu tư là yếu tố bảo đảmTiến bộ xã hội xuất hiện khá sớm tích lũy tư bản để tăng trưởng kinh tế.trong lịch sử tư tưởng nhân loại, tùy Mọi cố gắng giải quyết vấn đề xã hộivào đặc điểm của thời đại, cũng như cho người dân có thể làm ảnh hưởngcách tiếp cận nên có nhiều quan điểm đến tốc độ tăng trưởng kinh tế. Quankhác nhau, song có thể hiểu: tiến bộ điểm này được áp dụng chủ yếuxã hội là phạm trù triết học phản ánh trong giai đoạn đầu của các nước tưcon đường tiến lên của xã hội từ trình bản chủ nghĩa, sau đó được phần lớnđộ thấp đến trình độ cao hơn, mang các nước khu vực Nam Mỹ lựa chọnlại những giá trị thiết thực về vật chất và một số nước ở vùng lãnh thổvà tinh thần cho mọi người dân. Bản Đông Nam Á cũng đi theo mô hìnhchất của tiến bộ xã hội là giải phóng này (Hà Văn Hiền - Phạm Hồngcon người, làm cho con người phát Chương, 2013: 60). Thực tế cho thấy,triển ngày càng toàn diện. Theo đó, xã các quốc gia lựa chọn con đườnghội nào có khả năng phát huy sức này đã đạt được thành tựu tăngmạnh và năng lực sáng tạo của con trưởng kinh tế nhanh, nhưng phải trảngười, hoàn thiện bản chất con người giá bằng những méo mó về mặt xãthì xã hội đó được coi là tiến bộ xã hội. hội, như thất nghiệp, đói nghèo, bấtTrình độ tiến bộ của xã hội thường bình đẳng gia tăng…được đo bằng các chỉ số như: chỉ số Hai là, quan điểm nhấn mạnh côngphát triển con người (HDI), chỉ số bằng, tiến bộ xã hội. Quan điểm nàynghèo của con người (HPI), chỉ số bất cho rằng, ưu tiên thực hiện tiến bộ xãbình đ ...