Táo Bón ở Người Cao Niên (Constipation IN ELDERS)

Những chức năng xảy ra hàng ngày ở con người như: Ăn uống, Ngủ, Tiểu tiện, và Đại tiện. Nếu chúng ta không đi đại tiện 3 lần trong mỗi tuần, chúng ta bị táo bón. Táo bón là một bệnh rất thông thường ở mọi người, nhất là người cao niên (trên 65 tuổi). Đa số các bác sĩ ít chú ý đến vấn đề này, nhưng người cao niên lại rất chú ý nhiều. 1/ Thế nào mới gọi là táo bón và ai thường bị táo bón? Trước hết, ta phải tìm hiểu về vấn đề...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Táo Bón ở Người Cao Niên (Constipation IN ELDERS) Táo Bón ở Người Cao Niên (Constipation IN ELDERS) Những chức năng xảy ra hàng ngày ở con người như: Ăn uống, Ngủ,Tiểu tiện, và Đại tiện. Nếu chúng ta không đi đại tiện 3 lần trong mỗi tuần,chúng ta bị táo bón. Táo bón là một bệnh rất thông thường ở mọi người, nhấtlà người cao niên (trên 65 tuổi). Đa số các bác sĩ ít chú ý đến vấn đề này,nhưng người cao niên lại rất chú ý nhiều. 1/ Thế nào mới gọi là táo bón và ai thường bị táo bón? Trước hết, ta phải tìm hiểu về vấn đề tiêu hóa. Vì táo bón là một bệnhcủa đường tiêu hóa. Nó liên quan đến vấn đề vận chuyển của hệ thống tiêuhóa. Khởi đầu hệ thống tiêu hóa ở miệng. Khi ăn uống, chúng ta nhai thựcphẩm cho đến khi các loại thực phẩm nhỏ hơn hay bằng 1 ly (millimètre),chúng ta mới nuốt vào. Thực phẩm trong dạ dày (stomach) được nắn bópcho nhuyễn trước khi đi xuống hành tá tràng (thập nhị chỉ tràng -duodenum). Ở dạ dày, thực phẩm được tiêu hóa bởi chất bài tiết của dạ dày,được gọi là dịch vị. Dịch chứa phần lớn là acid cho nên có vị chua. Sự dichuyển thực phẩm từ dạ dày xuống hành tá tràng (duodenum) mất 15 phútcho chất lỏng và 45-90 phút cho thức ăn cứng. Khi thực phẩm xuống đến hành tá tràng, chúng được tiêu hóa hơn nữabởi những chất bài tiết từ lá mía (pancreas) và mật (bile) tiết ra bởi gan. Khithực phẩm đi qua tiểu tràng (duodenum, jejunum & ileum) những chất dinhdưỡng được hấp thụ vào máu. Số còn lại được đưa đến đại tràng (colon).Thời gian mất từ 40 phút cho đến 3 giờ (180 phút). Đại tràng chia làm 3 phần. Bắt đầu từ vùng bụng dưới bên phải còngọi là đại tràng đi lên (ascending colon). Phần thứ 2 đi từ ba sườn bên phảiqua đến ba sườn bên trái, vắt ngang qua dạ dày được gọi là đại tràng ngang(transverse colon). Đoạn thứ 3 đi từ ba sườn bên trái xuống đến bụng dướicó 3 phần: đại tràng đi xuống (descending colon), đại tràng có hình chử Z(sigmoid colon), và trực tràng (rectum). Trực tràng nối liền hậu môn (anus).Thời gian để chất cặn bã đi từ cuối tiểu tràng, qua đại tràng cho đến hậu mônmất từ 40-60 giờ. Trong thời gian này, chất phế thải lại được đại tràng lấybớt một số muối khoáng (minerals) và nước. Một người ăn uống bình thường có thể đi tiêu từ 3 lần mỗi ngày chođến 3 lần mỗi tuần (2 ngày đi tiêu một lần). Cục phân cũng không cứng vàcũng không mềm quá. Khi cục phân bình thường rớt xuống cầu tiêu, nó xoaytrong nước 2 vòng. Khi đi cầu chúng ta không cần phải rặn (straining). Táo bón xảy ra ở người cao niên nhiều hơn người dưới 65 tuổi. Người cao niên ở trong bệnh viện hoặc nhà dưỡng lão (nursing home)bị táo bón nhiều hơn. Táo bón xảy ra ở những người này đến 60-70%. • Táo bón ở người phụ nữ nhiều hơn nam giới. • Táo bón ở người da màu nhiều hơn da trắng. • Táo bón ở những người nghèo nhiều hơn người giàu. • Táo bón ít xảy ra ở những người có trình độ học thức cao. Người cao niên thường than phiền về táo bón một phần là họ chú ýđến vấn đề đi tiêu của họ nhiều hơn người trẻ. Có những cao niên sống lẻ loimột mình và ít tiếp xúc với những người khác nên họ có kiến thức về sự tiêuhóa của họ ít hơn. Nói chung, dù ít tuổi hay nhiều tuổi, những yếu tố chính ảnh hưởngđến táo bón là: Thực phẩm thiếu chất sợi (low fiber diet) nên có ít phân. Không uống đủ nước: trung bình một người uống 2 lít nước (litres) kểcả nước ngọt, bia rượu, canh…. Khi thiếu nước, phân bị khô nên khó đi cầu. Thiếu hoạt động: khi cơ thể ta vận chuyển như đi bộ, các bắp thịtbụng co thắt và ép phân trong đại tràng chuyển động. Không có thói quen đi tiêu mỗi ngày: khi phân tụ tập trong trực tràng(rectum) gần hậu môn tạo áp lực làm cơ vòng bên trong tự động mở ra vàlàm cho ta muốn đi tiêu. Nhưng cơ vòng bên ngoài điều khiển bởi não bộ,theo ý muốn của ta. Khi ta ngồi vào bàn cầu, chúng ta mở hậu môn ra(relax), phân mới đi ra ngoài được. Cho nên, ta nên ngồi trên cầu tiêu và mởhậu môn ra khoảng nửa giờ (1/2 hour) mỗi ngày dù không đi tiêu được. 2/ Những nguyên nhân nào đưa đến táo bón? Táo bón đơn thuần: Thường không biết rõ nguyên do. Có thể do 4 yếu tố vừa đề cập trên:ăn thiếu chất sợi, uống không đủ nước, ít hoạt động, và không có thói quenđi tiêu. Hay mắc đi tiêu mà ráng nhịn thường xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn. Táo bón do hệ thống thần kinh trung ương (Central nervous system): Ở người cao niên, tai biến mạch máu não xảy ra ở những nơi trên nãodùng để điều khiển đại tràng và hậu môn làm mất đi sự co thắt và dãn nở củacác cơ trơn trong đại tràng và cơ vòng (sphincters) của hậu môn. Ngoài ra sựyếu đuối của bắp thịt bụng và vùng xương chậu làm sự di chuyển của phântrong đại tràng cũng khó khăn. Bệnh Parkinson hầu hết xảy ra ở người cao niên làm cho sự di chuyểnthực phẩm trong hệ thống tiêu hóa chậm chạp đưa đến táo bón. Ngoài ra,t ...