Tập bài viết Bản tin Thông tin Khoa học và Công nghệ của trường Đại học Tây Bắc

Nội dung của tập bài viết trình bày về hành động hứa với văn hóa ứng xử trong giao tiếp của người Việt, nghệ thuật nhân cách hóa trong thơ Haiku của Matsuo Baso, tìm hiểu động cơ học tập môn giáo dục thể chất của sinh viên trường Đại học Tây Bắc và rất hiều bài viết từ các nghiên cứu khoa học khác của trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tập bài viết Bản tin Thông tin Khoa học và Công nghệ của trường Đại học Tây BắcTrường Đại học Tây BắcBản tin Thông tin KH&CN số 1- 6.2013KHOA HỌC GIÁO DỤC---------------------------------HÀNH ĐỘNG HỨA VỚI VĂN HÓA ỨNG XỬTRONG GIAO TIẾP CỦA NGƯỜI VIỆTTS. Vũ Tiến DũngThS. Bùi Thị Phương Anh*Khoa Ngữ vănTóm tắt: Hứa là một hành động nói trong đó người nói ràng buộc mình phải thực hiện hành động trongtương lai mà bản thân người nói hay người nghe đang quan tâm, và phải chịu trách nhiệm với nội dung lời nóimà mình nói ra.Hành động hứa trong văn hóa trọng chữ tình, trọng chữ tín của người Việt, thông thường có chức năngbày tỏ sự cam kết, tạo dựng niềm tin ở phía người nghe; còn trong văn hóa giao tiếp mang tính xã giao, hứanhằm hướng việc xây dựng mối quan hệ xã hội giữa những người tham gia đối thoại, tạo lập hình ảnh cá nhân vàđôi khi đảm bảo cho mối quan hệ liên nhân bền vững hơn. Như vậy, hành động hứa có liên quan tới phép lịch sựtrong hoạt động giao tiếp.Ở Việt Nam đã có khá nhiều công trình nghiên cứu về các hành động nói và kết quảnghiên cứu đạt được cũng rất đáng tin cậy và có ý nghĩa về mặt khoa học. Đặc biệt, nghiêncứu hành động nói trong mối quan hệ với văn hóa giao tiếp, trong mối quan hệ với phép lịchsự đang thu hút được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu ngôn ngữ - xã hội học. Bài viếtnhỏ này cũng là một sự tiếp nối về một hướng tiếp cận nghiên cứu ngôn ngữ - xã hội học, có ýnghĩa về phương diện lí thuyết, đáp ứng được đòi hỏi của thực tiễn giao tiếp đang đặt ra – gópphần giúp cho mỗi cá nhân, nhất là các bạn nam nữ thanh niên đạt được mong muốn đặt ratrong mỗi cuộc tương tác.1. Khái niệm hành động hứaSearle sử dụng các tiêu chí: đích ở lời, hướng khớp ghép, trạng thái thái tâm lí, nộidung mệnh đề, đã phân lập được năm loại hành động tại lời (illocutionary act). Đó là các hànhđộng: tái hiện (representatives), điều khiển (directives), cam kết (commissives), biểu cảm(expressives), tuyên bố (declarations). Cam kết, theo Searle như hứa hẹn, tặng, biếu…có đíchở lời là trách nhiệm phải thực hiện hành động tương lai mà Sp1 bị ràng buộc; hướng khớp –ghép hiện thực - lời; trạng thái tâm lí là ý định của Sp1 và nội dung mệnh đề là hành độngtương lai của Sp1.Trong Từ điển tiếng Việt, tác giả Hoàng Phê đã định nghĩa: Cam kết là chính thứccam đoan làm đúng những điều đã hứa. Cam kết theo Austin thì những hành động này ràngbuộc người nói vào một chuỗi những hành động nhất định: hứa hẹn, bày tỏ lòng mong muốn,giao ước, thề nguyền, thông qua các quy ước, tham gia một phe nhóm... Như vậy, hứa là mộthành động nói thuộc nhóm hành động cam kết. Bên cạnh hành động hứa trong tiếng Việt cònbao gồm những hành động thề, cam đoan, đảm bảo cũng thuộc nhóm hành động cam kết. Đểhiểu được khái niệm hành động hứa, chúng ta cần tìm hiểu những khái niệm về các hành độngcùng nhóm hành động cam kết: Cam đoan là nói chắc và hứa chịu trách nhiệm về lời nói củamình để cho người khác tin. Đảm bảo là nói chắc và chịu trách nhiệm về lời nói của mình đểcho người khác yên lòng. Thề là nói chắc, hứa chắc một cách trịnh trọng, viện ra vật thiêngliêng hay cái quý báu nhất để đảm bảo. Hứa là nói với ai, với ý thức tự ràng buộc mình, là sẽlàm điều gì đó mà người ấy đang quan tâm [2].-----------------------------------------------------------------(*): Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.1Trường Đại học Tây BắcBản tin Thông tin KH&CN số 1- 6.2013Như đã chỉ ra sơ bộ, nhóm hành động cam kết có sự phân biệt giữa những hành độngnhỏ trong nhóm này. Cam kết bao hàm trong nó những hành động nói trực tiếp được nhắc đếnnhư: cam đoan, hứa, đảm bảo, thề. Theo định nghĩa chung nhất trong Từ điển tiếng Việt cóthể thấy trong bản thân mỗi hành động nói này có sự phân biệt với nhau. Cam đoan là hànhđộng nói mà người nói phải chịu trách nhiệm về lời nói của mình để tạo lòng tin của ngườinghe vào điểu mình nói. Hứa là một hành động nói mà người nói bị ràng buộc trách nhiệmvào điều mình nói ra như hành động cam đoan nhưng giữa chúng điểm khác nhau. Hứa làhành động nói mà người nói chịu trách nhiệm thực hiện một hành động trong tương lai gắnvới nội dung của phát ngôn được nói ra. Tuy nhiên, hành động hứa hướng vào vấn đề đangđược người nghe hay bản thân người nói đang quan tâm, chú ý đến. Còn hành động cam đoanlà việc người nói phải chịu trách nhiệm về hành động mình đưa ra, người nói chủ yếu hướngvào việc tạo dựng niềm tin ở người nghe. Hành động thề là hành động nói mà người nói cũngphải chịu trách nhiệm về lời nói của mình nói ra. Để cho lời nói của mình có sức nặng, ngườinói thường lấy những vật linh thiêng hay những vật quý giá đối với bản thân để đảm bảotrong quá trình thực hiện hành động này. Hành động đảm bảo được hiểu một cách chung nhấtlà người nói chịu trách nhiệm về việc mình nói ra để người khác yên lòng. Như vậy, chúng tacó thể hiểu một cách chung nhất về hành động hứa như sau:Hứa là một hành động nói trong đó người nói ràng buộ ...