Tây Nguyên: Quá nhiều rủi ro với cây chanh dây

Sau khi một số nông dân trồng chanh dây thu được lợi nhuận 700 - 800 triệu đồng/ha, phong trào trồng chanh dây đã phát triển rầm rộ từ Lâm Đồng sang Đắc Nông. Tuy nhiên, giá mua chanh dây hiện đang nhảy múa liên tục, dịch bệnh lại bắt đầu hoành hành, gây thiệt hại lớn cho nông dân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tây Nguyên: Quá nhiều rủi ro với cây chanh dâyTây Nguyên: Quá nhiều rủi ro với cây chanh dâySau khi một số nông dân trồng chanh dây thu được lợi nhuận 700 - 800 triệuđồng/ha, phong trào trồng chanh dây đã phát triển rầm rộ từ Lâm Đồng sangĐắc Nông. Tuy nhiên, giá mua chanh dây hiện đang nhảy múa liên tục, dịchbệnh lại bắt đầu hoành hành, gây thiệt hại lớn cho nông dân.“Sốt” vì lợi nhuận caoTại Đắc Nông, tính đến thời điểm này, riêng HTX Tia Sáng đã đầu tư chonông dân các huyện Krông Nô, Cư Jút, Đắc R’lấp trồng khoảng 150ha chanhdây. Theo hợp đồng ký kết, nông dân được đầu tư 50% vốn, được bao tiêusản phẩm với giá 4.200 đồng/kg loại 1 và 2.800 đồng/kg loại 2.Mức giá này thấp hơn nhiều so với giá thị trường, nhưng vì HTX có hợpđồng bao tiêu với các doanh nghiệp, có bảo hiểm giá nên độ an toàn khá cao.Mặt khác, chỉ với giá bình quân 3.000 đồng/kg, mỗi hécta chanh dây cũngđã cho doanh thu 300 triệu đồng (100 tấn quả) và nông dân có lãi khoảng250 triệu đồng. Vườn chanh dây đang trĩu quả, nhưng nông dân rất hồi hộp.Có thời điểm, giá chanh dây lên tới 15.000 đồng/kg, người trồng lãi được700 - 800 triệu đồng/ha, gần bằng 20 năm trồng càphê trên cùng đơn vị diệntích. Vậy là phong trào trồng chanh dây phát triển rầm rộ mà không cần hợpđồng bao tiêu, nông dân nhiều nơi đã chặt bỏ cây công nghiệp để trồngchanh dây như tại xã Đắc Nia (thị xã Gia Nghĩa), xã Đắc Sin (huyện ĐắcR’lấp) ...Chỉ trong vòng 2 năm, diện tích chanh dây ở Đắc Nông đã lên tới 400ha, vớisản lượng khoảng 40.000 - 50.000 tấn/năm. Ông Nguyễn Văn Hai - ở xã ĐắcSin, vừa đốn sạch 3ha điều, đầu tư 150 triệu đồng trồng chanh dây - cho biết:“Trồng cây này cũng hồi hộp lắm. Nhưng thấy người ta trúng dữ quá, mìnhkhông là m thì không chịu được. Thôi thì được ăn cả, ngã mất vốn”.Thật ra, phong trào trồng chanh dây rầ m rộ ở Đắc Nông có nguồn gốc từviệc bắt chước tỉnh Lâm Đồng, giống như cây khoai lang Nhật Bản trướcđây. Tại Lâm Đồng, chanh dây được trồng từ năm 2005, hiện toàn tỉnh cókhoảng 500ha.Quá nhiều rủi roSự bấp bênh dễ thấy nhất là dù được trồng ồ ạt, nhưng ở Tây Nguyên vẫnchưa có nhà máy nào chế biến, xuất khẩu sản phẩm từ chanh dây. Cácthương lái chỉ xây kho lạnh, móc ruột trái chanh dây bỏ vào thùng xốp, chờđủ hàng là chở đi tỉnh khác. Giá mua thì nhảy múa liên tục, có thời điểm lêntới 15.000 đồng/kg, có khi tụt xuống 2.000 đồng chỉ trong thời gian rất ngắn.Thực tế, đã có nhiều người điêu đứng vì không bán được sản phẩm, như hợpđồng bao tiêu bị đổ vỡ giữa HTX nông nghiệp Hoà Ninh và hội cựu chiếnbinh các xã ở Lâm Đồng.Cũng tại Lâm Đồng, ít nhất 2/3 diện tích chanh dây đã bị nhiều loại sâu bệnhnhư nhện đỏ, bọ xít, rệp sáp, phấn trắng tấn công khiến năng suất giả m tới80%. Mới đây, Sở NNPTNT Đắc Nông phải thành lập 2 trạm kiể m dịch thựcvật, xử phạt một số doanh nghiệp Lâm Đồng đưa giống chanh dây khôngqua kiểm dịch vào Đắc Nông. Tuy vậy, lãnh đạo các trạm này thừa nhậnkhông thể kiểm soát hết lượng giống trôi nổi nhập về ngày càng nhiều, nhấtlà từ Lâm Đồng.Ông Nguyễn Đức Luyện - Giám đốc Sở NNPTNT Đắc Nông - cho biết:“Chanh dây là cây trồng mới, cần theo dõi khả năng thích ứng, tình hình sâubệnh và thị trường trong vài năm. Chúng tôi có khuyến cáo chưa nên trồngđại trà, một số huyện cũng đã quy hoạch khống chế diện tích, nhưng nhiềunông dân vẫn bất chấp do chạy theo lợi nhuận”. Thực trạng trên cho thấy,việc trồng chanh dây ở Lâm Đồng, Đắc Nông đang tiề m ẩn quá nhiều rủi ro.