Thảm hoạ cây mai dương ở vườn quốc gia Tràm Chim

Thảm hoạ cây mai dương ở vườn quốc gia Tràm Chim (Nông nghiệp Việt Nam, 19/2/2004, tr. 12) Vườn quốc gia Tràm Chim (Tam Nông - Đồng Tháp) là vùng đất ngập nước còn sót lại ỏ hạ lưu sông Mekong, có hệ sinh thái đa dạng với hơn 130 loài thực vật bản địa, 120 loài cá nước ngọt, gần 40 loài lưỡng cư, bò sát và hơn 200 loài chim đang sinh sống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thảm hoạ cây mai dương ở vườn quốc gia Tràm Chim Thảm hoạ cây mai dương ở vườnquốc gia Tràm Chim(Nông nghiệp Việt Nam, 19/2/2004,tr. 12)Vườn quốc gia Tràm Chim (TamNông - Đồng Tháp) là vùng đất ngậpnước còn sót lại ỏ hạ lưu sôngMekong, có hệ sinh thái đa dạng vớihơn 130 loài thực vật bản địa, 120loài cá nước ngọt, gần 40 loài lưỡngcư, bò sát và hơn 200 loài chim đangsinh sống. Trong đó, có 16 loài chimquý hiếm, đặc biệt là sếu đầu đỏ(trong sách đỏ). Các tổ chức bảo tồnthiên nhiên thế giới xem vùng đấtngập nước như lá phổi xanh củahành tinh, họ đang có chế độ bảotồn, gìn giữ hết sức nghiêm ngặt.Thế nhưng, diện tích VQG TràmChim đang ngày một bị thu hẹp, cáchệ động thực vật bản địa cũng đangbiến mất dần bởi một số sinh vậtngoại lai xâm lấn: Cây mai dương đãxâm lấn hơn 2.000 ha trong diện tíchvùng lõi 7.588 ha của vườn quốcgia, mức độ xâm lấn đã lan rộngkhắp cả vườn. Các chuyên gia Trungtâm Nghiên cứu đất ngập nước nhiệtđới - Đại học Northem Teritorry (úc)cảnh báo: Trong vài năm tới, Vườnquốc gia Tràm Chim sẽ bị xoá sổ,nếu như không diệt trừ tận gốc câymai dương.Cây mai dương nay gọi là Trinh nữnâu, tên khoa học là Mimosa Pigra,thuộc họ Mimosaceae, có nguồn gốcvùng nhiệt đới châu Mỹ, thuộc loạicây butk thân có nhiều gai cứng,mọc dày đặc ở vùng đất ẩm ướt.Cây mai dưong mọc ở đâu thì hệthực vật ở đó sẽ bị tiêu diệt, sâu bọkhông ăn được, chim chóc khôngdám đậu, động vật không dám tớigần. Chúng sinh sôi nẩy nở mạnh ởnhững vùng đất thường xuyên bị xáotrộn như cháy rừng. Đặc tính sinhtrưởng nhanh, sau 6 - tháng tuổi sẽra hoa, kết trái. Một cây sản sinh tới9.000 hạt và đẻ nhánh tua tủa ở gốc.Ở vùng đất ẩm ướt, cây ra hoa 4mùa, hạt mai dương giữ sức nẩymầm đền 23 năm.Theo Thạc sĩ Nguyễn Thị Lan Thi,Khoa Sinh học - ĐH Khoa học tựnhiên (ĐH Quốc gia TP HCM),cây mai dương xuất hiện ở vườnquốc gia Tràm chim khoảng năm1984-1985, chúng phân tán theodòng chảy từ sông Mekongđến. Mật độ phát triển theo cấp sốnhân, năm 1995 chúng chiếm cứ đến150 ha, năm 2000 là 800 ha và đếnnăm 2004 hơn 2.000 ha. Lan Thi chỉtay về hướng khu A4 (có diện tích490 ha) nói: Khi con kênh số 3 mớiđào, chỉ vài cây mọc lác đác, nay làcả rừng mai dương, mật độ dày đặcđến nỗi không thể dày hơn đượcnữa. Không riêng gì khu A4, cáckhu từ A1 đến A5, nơi nào cũng dàyđặc mai dương. Trước kia, hai bênbờ kênh toàn đế, lau, sâu, điênđiển... mọc um tùm. Bây giờ maidương đã chiếm hết chỗ. Chúng lấnsâu vào đồng cỏ, len lỏi vào cả rừngtràm. Còn Tiến sĩ Dương Văn Ni,Viện Hệ thống canh tác bộ môn Môitrường - Dự án Đac Uyn (Đại họcCần thơ) cho biết: Chúng tôi đãcảnh báo thảm hoạ cây mai dương từnăm 1990. Trường ĐH Cần Thơ kếthợp với Trường ĐH Khoa học tựnhiên mởi các tổ chức quốc tế hộithảo, tập huấn kỹ thuật diệt trừ câymai dương.Theo Kỹ sư Nguyễn Văn Lũ, Giámđốc vườn quốc gia Tràm Chim, đểkhống chế sự hát triển của cây maidương, phải mất thời gian đến 3 nămvà kinh phí từ 1,5 - 2 tỷ đồng. Thếgiới có nhiều biện pháp diệt trừ câymai dương. Úc là nước có nhiềukinh nghiệm sử dụng hoá chất ít độchại đến môi trường để diệt cây maidương. Chúng ta sẽ dùng biện phápchặt kết hợp với ngập nước ngâmgốc hoặc phun thuốc trừ cỏ diệtmầm tái sinh. Còn muốn diệt tậngốc, theo các chuyên gia Úc phảitiêu tốn đến 3 - 4 tỷ đồng. TrườngĐH khoa học tự nhiên và ĐH CầnThơ đã có dự án diệt trừ cây maidương kết hợp cộng đồng lâu dài.Dùng than cây mai dương để trồngnấm mèo, là và đọt non nuôi dê. Tuynhiên, theo tiến sĩ Ni, cây mai dươngcó chứa chất acid Mimosine (Hiệnđã gửi mẫu sang Anh để xétnghiệm). Nếu acid Mimosine vô hại,dự án diệt trừ cây mai dương sẽ thuđược nguồn lợi lớn cho cộng đồngsống quanh vùng đệm. Tổ chức bảotồn thiên nhiên thế giới (IUCN) sẽhỗ trợ kinh phí cho 4 nước tiểu vùngsông Mekong Dự án ở Việt Namthành công sẽ nhân rộng ra 3 nước,Lào, Thái Lan và Campuchia.bởinước ta nằm ở hạ nguồn, thành côngphụ thuộc vào nước bạn - Thạc sĩNguyễn Hữu Thiện, cán bộ Dự ánbảo tồn đa dạng sinh học đất ngậpnước Mekong nói. ...