Thành lập và sử dụng xêri bản đồ địa lý dân cư Việt Nam giảng dạy ở trường sư phạm

Bài viết vận dụng quan điểm dạy học tích cực, xác định rõ nội dung, nguyên tắc để xây dựng xêri bản đồ giáo khoa theo trường địa lý dân cư Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm chi tiết hơn nội dung nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thành lập và sử dụng xêri bản đồ địa lý dân cư Việt Nam giảng dạy ở trường sư phạmKû yÕu Héi th¶o khoa häc Khoa §Þa lÝ – Tr−êng §HSP Hµ Néi, 5/2005 thµnh lËp vµ sö dông xªri b¶n ®å ®Þa lý d©n c− viÖt nam gi¶ng d¹y ë tr−êng S− ph¹m Th.S KiÒu V¨n Hoan Khoa §Þa lÝ - Tr−êng §HSP Hµ NéiI. §Æt vÊn ®Ò ë n−íc ta hiÖn nay, vÊn ®Ò chÊt l−îng d¹y häc nãi chung, d¹y häc ®Þa lýnãi riªng ngµy cµng trë thµnh mèi quan t©m chung cña c¸c nhµ s− ph¹m còngnh− c¸c nhµ qu¶n lý gi¸o dôc vµ toµn x· héi. V× vËy §¶ng, Nhµ n−íc ®· kh¼ng®Þnh:Gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, ®Çu t− cho gi¸o dôc lµ ®Çu t− cho ph¸ttriÓn , ®iÒu ®ã ®−îc thÓ hiÖn trong NghÞ quyÕt cña Trung −¬ng: NghÞ quyÕt Trung −¬ng II kho¸ VIII ®· nªu: Ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc ph¶iph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng, t− duy s¸ng t¹o cña ng−êi häc, båid−ìng n¨ng lùc tù häc, lßng say mª häc tËp vµ ý chÝ v−¬n lªn.... §æi míim¹nh mÏ ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, kh¾c phôc lèi truyÒn thô métchiÒu, rÌn luyÖn nÕp t− duy, s¸ng t¹o cña ng−êi häc, tõng b−íc ¸p dông c¸cph−¬ng ph¸p tiªn tiÕn vµ ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i vµo qu¸ tr×nh d¹y häc, tù nghiªncøu cña häc sinh... Trong nh÷ng gÇn ®©y víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt vµ ®Æc biÖtc«ng nghÖ th«ng tin lu«n ®ßi hái ng−êi häc ph¶i n¾m b¾t th«ng tin kÞp thêi,tù häc, tù nghiªn cøu t×m tßi s¸ng t¹o. §ång thêi ®ßi hái ng−êi thÇy ph¶i t×mra nh÷ng ph−¬ng ph¸p míi, ¸p dông c¸c ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i trong qu¸tr×nh d¹y häc. ViÖc gi¶ng d¹y c¸c bé m«n khoa häc ë khoa §Þa lý c¸c tr−êng S− ph¹mcÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ gi¸o tr×nh vµ c¸c ph−¬ng tiÖn d¹y häc. Trong nh÷ng n¨mgÇn ®©y, víi sù nç lùc kh«ng ngõng cña thÇy c« ®· biªn so¹n kh¸ nhiÒu tµi liÖudïng ®Ó gi¶ng d¹y, nhÊt lµ ch−¬ng ®Þa lý d©n c− ViÖt Nam. §©y lµ mét thµnhc«ng lín. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh d¹y häc cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c ph−¬ng tiÖnd¹y häc, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng b¶n ®å gi¸o khoa. B¶n ®å lµ ph−¬ng tiÖn,nguån t− liÖu quan träng gióp cho qu¸ tr×nh d¹y häc ®¹t ®−îc kÕt qu¶ cao,ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, sù liªn hÖ, ph©n tÝch vµ tæng hîp trong qu¸ tr×nh lÜnhhéi kiÕn thøc.148II. Néi dung cña xªri b¶n ®å ®Þa lÝ d©n c−1. Néi dung ch−¬ng ®Þa lÝ d©n c− Ch−¬ng ®Þa lý d©n c− trong ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y ë khoa §Þa lý tr−êngS− ph¹m ®−îc cÊu tróc theo néi dung nh− sau: + Sè d©n, ®éng lùc t¨ng d©n sè, gia t¨ng tù nhiªn, gia t¨ng c¬ giíi. + KÕt cÊu d©n sè: kÕt cÊu d©n téc, kÕt cÊu sinh häc, kÕt cÊu x· héi. + ChÊt l−îng cuéc sèng: thu nhËp b×nh qu©n trªn ®Çu ng−êi, gi¸o dôc, ytÕ vµ ch¨m sãc søc khoÎ, c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c. + Ph©n bè d©n c− vµ lao ®éng: ph©n bè d©n c− ë ®ång b»ng, ph©n bè d©nc− ë trung du, miÒn nói, ph©n bè d©n c− ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n, vÊn ®Ò ph©nbè l¹i d©n c− vµ lao ®éng. + HÖ thèng quÇn c− vµ ®å thÞ ho¸2. T×nh h×nh gi¶ng d¹y HiÖn nay ë khoa §Þa lý c¸c tr−êng ®¹i häc S− ph¹m sè l−îng b¶n ®å rÊtnhiÒu, nh−ng chñ yÕu lµ nh÷ng b¶n ®å tù nhiªn, c¸c b¶n ®å kinh tÕ- x· héi rÊtÝt hÇu nh− kh«ng cã. §Æc biÖt lµ hÖ thèng b¶n ®å gi¸o khoa d¹y vµ häc ch−¬ng®Þa lý d©n c−, h¬n n÷a c¸c b¶n ®å nµy kh«ng phï hîp víi néi dung trong gi¸otr×nh vµ thiÕu sù cËp nhËt víi sù ph¸t triÓn cña c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ vµhiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt n−íc ta hiÖn nay. Qua t×m hiÓu tÊt c¶ c¸c gi¸o viªn ®Òu nhËn thÊy t¸c dông to lín cña viÖcsö dông b¶n ®å vµo viÖc d¹y vµ häc nh»m môc ®Ých ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ®éng lÜnh héi kiÕn thøc cña sinh viªn.3. CÊu tróc cña xªri b¶n ®å d©n c− Nghiªn cøu ®Þa lý d©n c− tr−íc hÕt nghiªn cøu hÖ thèng d©n c− vµ quÇnc−, nghiªn cøu t−¬ng quan gi÷a sè d©n so víi l·nh thæ, ph©n tÝch ®éng lùc t¨ngd©n sè tù nhiªn, gia t¨ng c¬ giíi, kÕt cÊu d©n sè, sù ph©n bè d©n c− vµ lao®éng, cho tíi c¸c lo¹i h×nh ®iÓm quÇn c−, c¸c vÊn ®Ò dù b¸o, ®iÒu khiÓn sè d©ntrong t−¬ng lai cho hîp lý. D©n c− cã ¶nh h−ëng quan träng ®Õn sù ph©n bè vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnhkinh tÕ. Nh− vËy, nghiªn cøu d©n c− gióp cho viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ph©nbè theo ngµnh vµ theo l·nh thæ, nh»m x¸c ®Þnh c¬ së phôc vô tèt cho viÖc tæ chøc 149lùc l−îng s¶n xuÊt trong tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, ®« thÞ ho¸, g¾nn«ng th«n víi thµnh thÞ trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸. Xªri b¶n ®å gi¸o khoa treo t−êng ®Þa lý d©n c− lµ mét tËp b¶n ®å ®−îctr×nh bµy phï hîp víi néi dung cña gi¸o tr×nh, mçi b¶n ®å trong xªri cã mèiquan hÖ t−¬ng hç, bæ sung cho nhau, cã sù phï hîp, sù so s¸nh gi÷a c¸c b¶n ®åtrong xªri. Môc ®Ých cña xªri b¶n ®å ph¶n ¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c mèi liªnhÖ t−¬ng hç vµ c¸c quy luËt cïng tån t¹i gi÷a c¸c hiÖn t−îng mµ hÖ thèng b¶n®å trong xªri cÇn ph¶n ¸nh, gióp cho viÖc sö dông xªri thuËn tiÖn vµ rót ra ®−îckÕt luËn chÝnh x¸c. Xªri b¶n ®å gi¸o khoa treo t−êng ®Þa lý d©n c− ViÖt Nam lµ mét khÝac¹nh nhá trong xªri b¶n ®å gi¸o khoa ®Þa ...