Thành phần loài bọ trĩ hại rau gia vị tại Hà Nội và đặc điểm hình thái, sinh vật học của loài frankliniella intonsa (trybom)

Bài báo này cung cấp một số thông tin về thành phần loài bọ trĩ và đặc điểm hình thái của loài bọ trĩ hại chính trên rau gia vị tại Hà Nội, giúp người sản xuất nhận biết chúng trên đồng ruộng và sau thu hoạch. Đây là cơ sở khoa học góp phần quản lý kiểm dịch thực vật trên sản phẩm rau gia vị, tạo điều kiện cho mặt hàng rau gia vị của Việt Nam xuất khẩu sang nhiều thị trường trên thế giới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thành phần loài bọ trĩ hại rau gia vị tại Hà Nội và đặc điểm hình thái, sinh vật học của loài frankliniella intonsa (trybom)HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 5THÀNH PHẦN LOÀI BỌ TRĨ HẠI RAU GIA VỊ TẠI HÀ NỘIVÀ Đ C ĐIỂM HÌNH THÁI, SINH VẬT HỌCCỦA LOÀI Frankliniella intonsa (Trybom)VŨ NGỌC ANH, HÀ THANH HƯƠNGCv h vậng nghi v PT TThời gian gần đây, nhiều lô hàng rau gia vị của Việt Nam như rau húng quế, rau kinh giới,rau mùi tàu,... xuất khẩu sang thị trường Liên minh Châu Âu (EU) bị thông báo vi phạm các quyđịnh về an toàn thực phẩm và kiểm dịch thực vật, lí do bị nhiễm một số dịch hại kiểm dịch thựcvật của EU, đặc biệt các loài bọ trĩ.Trong những năm gần đây, bọ trĩ đã trở thành loài sâu hại nghiêm trọng trên nhiều loài câytrồng từ giai đoạn cây giống cho đến khi thu hoạch trên toàn thế giới. Đặc biệt, các loại rau giavị là ký chủ của bọ trĩ.Bài báo này cung cấp một số thông tin về thành phần loài bọ trĩ và đặc điểm hình thái củaloài bọ trĩ hại chính trên rau gia vị tại Hà Nội, giúp người sản xuất nhận biết chúng trên đồngruộng và sau thu hoạch. Đây là cơ sở khoa học góp phần quản lý kiểm dịch thực vật trên sảnphẩm rau gia vị, tạo điều kiện cho mặt hàng rau gia vị của Việt Nam xuất khẩu sang nhiều thịtrường trên thế giới.I. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUĐiều tra thu thập thành phần bọ trĩ ngoài đồng ruộng trồng 3 loại rau gia vị như rau húngquế, rau kinh giới và rau tía tô ở huyện Thường Tín, Gia Lâm, Hà Nội được tiến hành theoQuy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phương pháp điều tra phát hiện dịch hại cây trồng-QCVN 0138: 2010/BNNPTNT và phương pháp thu thập bọ trĩ ngoài đồng ruộng của Hà Quang Hùng(2005), Mound (2007). Mức độ phổ biến của sâu hại được xác định theo kinh nghiệm điều tratrên đồng ruộng.Mẫu vật bọ trĩ sau khi thu thập được mang về phòng thí nghiệm tại Bộ môn Côn trùng,Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội để làm tiêu bản theo phương pháp của Mound (2007).Mẫu vật bọ trĩ sau khi làm tiêu bản được tiến hành giám định theo khóa phân loại của Mound(2007) để xác định tên loài.Đặc điểm hình thái của trưởng thành cái các loài bọ trĩ gây hại chủ yếu trên 3 loại rau gia vịgồm rau húng quế, rau kinh giới và rau tía tô được quan sát kỹ và mô tả dưới kính lúp soi nổi vàkính hiển vi huỳnh quang. Đặc điểm sinh học cơ bản của bọ trĩ Frankliniella intonsa được phântích bằng cách nuôi cá thể trên ba loại rau gia vị kể trên, tại phòng thí nghiệm của Bộ môn Côntrùng, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội theo phương pháp của Hà Quang Hùng (2005),Mound (2007).II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU1. Thành phần bọ trĩ hại rau gia vị tại Hà NộiKết quả điều tra thu thập thành phần bọ trĩ hại từ tháng 1 đến tháng 5 năm 2012, trên 3 loạirau gia vị gồm: Húng quế, tía tô và kinh giới tại Hà Nội được trình bày ở bảng 1.1276HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC VỀ SINH THÁI VÀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT LẦN THỨ 5ng 1Thành phần bọ trĩ hại trên rau gia vị tại một số địa điểmở Thường Tín, Gia Lâm (Hà Nội) năm 2012Tên khoa họcTTHọức độ phổ biến1Frankliniella intonsa (Trybom)Thripidae+++2Frankliniella occidentalis PergandeThripidae+3Scirtothrips dorsalis HoodThripidae+++4Thrips hawaiiensis MorganThripidae+5Haplothrips gowdeyi FranklinPhlaeothripidae+++6Haplothrips sp.Phlaeothripidae++Ghi chú: +: Ít phổ biến (với độ bắt gặp 5-25%); ++: Phổ biến (với độ bắt gặp 26-50%); +++: Rất phổ biến(với độ bắt gặp > 50%).Chúng tôi đã xác định được 6 loài bọ trĩ, trong đó có 4 loài thuộc họ Thripidae, phân bộTerebrantia và 2 loài thuộc họ Phlaeothripidae, phân bộ Tubulifera, bộ Thysanoptera. Các loàibọ trĩ nói trên đều được phát hiện trên các bộ phận của cây rau gia vị như: Mặt trên của lá, mặtdưới của lá, ngọn và chủ yếu tập trung ở các chùm hoa. Ba loài Frankliniella intonsa,Scirtothrips dorsalis Hood và Haplothrips gowdeyi Franklin xuất hiện phổ biến trên các cây raugia vị tại một số điểm điều tra tại Hà Nội. Loài Frankliniella occidentalis Pergande và loàiThrips hawaiiensis Morgan xuất hiện rất ít (chỉ khoảng 10-12%) và mới chỉ phát hiện được ở xãĐa Tốn, Gia Lâm và Đại học Nông nghiệp Hà Nội, Gia Lâm. Loài Haplothrips sp. xuất hiệnphổ biến và chỉ được tìm thấy ở xã Tân Minh-Thường Tín, Hà Nội.1.1. Thành phần loài bọ trĩ trên rau húng quế tại một số địa điểm ở Hà NộiTrên cây rau húng quế, chúng tôi đã thu thập được 6 loài bọ trĩ (bảng 2).ng 2Thành phần loài bọ trĩ trên rau húng quế tại một số địa điểm điều traở Hà Nội năm 2012TTTên khoa họcức độ phổ biếnBộ ph n bị hạiĐa TốnĐHNNHNTân Minh++++++++Lá non, ngọn, hoa1Frankliniella intonsa (Trybom)2Frankliniella occidentalis Pergande++-Lá non, ngọn3Scirtothrips dorsalis Hood+++++++Lá non, hoa4Thrips hawaiiensis Morgan+--5Haplothrips gowdeyi Franklin+++++++Lá non, ngọn, hoa6Haplothrips sp.--+Lá non, ngọnNgọnGhi chú: -: Không xuất hiện; +: Ít phổ biến (với độ bắt gặ ...