Tháo gỡ những rào cản của quá trình chuyển đổi số trong giáo dục đại học ở Việt Nam hiện nay

Bài viết tập trung luận giải những rào cản khi thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục đại học, từ hệ thống hạ tầng viễn thông, đội ngũ giảng viên, sinh viên cho đến hệ thống pháp lý từ phía Nhà nước. Trên cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp trọng tâm tháo gỡ những rào cản, góp phần đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục đại học ở Việt Nam hiện nay. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tháo gỡ những rào cản của quá trình chuyển đổi số trong giáo dục đại học ở Việt Nam hiện nay Nguyễn Thị Ngọc Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia khu vực Tây Nguyên Tóm tắt: Một quốc gia có các trường đại học xuất sắc sẽ là nền tảng quantrọng giúp cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cao cho xã hội, góp phần đưa đấtnước bứt phá, vươn đến sự hùng cường và thịnh vượng. Trong bối cảnh cuộccách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra mạnh mẽ, dịch bệnh Covid-19 vẫn đang diễnbiến phức tạp, nhiều trường đại học đã bắt đầu quan tâm đến vấn đề chuyển đổisố trong đào tạo. Chuyển đổi số trong giáo dục đại học đang đứng trước nhiều cơhội thuận lợi nhưng cũng không ít rào cản. Bài viết tập trung luận giải những ràocản khi thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục đại học, từ hệ thống hạ tầng viễnthông, đội ngũ giảng viên, sinh viên cho đến hệ thống pháp lý từ phía Nhà nước.Trên cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp trọng tâm tháo gỡ những rào cản, gópphần đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục đại học ở Việt Nam hiện nay. Từ khóa: Tháo gỡ, rào cản, chuyển đổi số, giáo dục đại học.1. Đặt vấn đề Phương thức giáo dục truyền thống vốn đã được áp dụng ở tất cả các quốcgia và hầu hết các trường đại học trên thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng tỏra không mấy hữu hiệu khi dịch bệnh Covid-19 bùng nổ và diễn biến phức tạp.Trước đó, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 bắt đầu len lỏi vào nhiều lĩnh vực,trong đó có giáo dục, nhiều trường đại học ở Việt Nam đã bắt đầu nghiên cứu đểthực hiện chuyển đổi số. Tuy nhiên, các trường đại học mới chỉ thực sự quan tâmđến chuyển đổi số khi đại dịch Covid-19 bùng phát và kéo dài. Đầu năm 2020,lịch sử thế giới hiện đại chứng kiến những thay đổi chưa từng có trên nhiều lĩnhvực kinh tế, xã hội. Nhiều hoạt động xã hội bị đình trệ trên phạm vi cục bộ địaphương, quốc gia và toàn cầu do đại dịch Covid-19. Khi giáo dục vốn là nhu cầutất yếu của người dân, được đáp ứng hàng ngày, con người bỗng dưng phải đốimặt với tình trạng làm thế nào để được giáo dục. Khi giáo dục trực tiếp tại trườnghọc là không thể, vấn đề chuyển đổi số trở thành giải pháp cứu cánh ở nhiều cấptừ vi mô đến vĩ mô. Nhiều trường đại học và chính bản thân người học cũng đượcđáp ứng nhu cầu học tập. Có nhiều cách tiếp cận về chuyển đổi số, nhưng nội hàm chung là chuyểntải các hoạt động của con người từ thế giới thực sang thế giới ảo, trên môi trườngmạng internet; thay đổi tổng thể của cá nhân, tổ chức và xã hội về cách sống, 5cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên nền tảng công nghệ số. Sự pháttriển nhanh chóng của khoa học công nghệ đã và đang làm thay đổi cách conngười sống, làm việc và sản xuất, trong đó cách thức học tập, giảng dạy của conngười cũng đang có sự thay đổi mạnh mẽ. Chuyển đổi số trong giáo dục đại học không giống nhau đối với tất cả cáctrường đại học hay cá nhân những người tham gia giáo dục đại học, và ngay cảđối với cấp độ quốc gia. Bởi xuất phát điểm của chuyển đổi số là rất khác nhau.Tuy nhiên, chuyển đổi số phải dựa trên cơ sở chung là thay đổi phương thứcchuyển tải giáo dục, giáo dục đại học được thực hiện toàn diện và đầy đủ màkhông gặp mặt, giao tiếp trực tiếp. Để chuyển tải giáo dục được triển khai trongthực tế, cần chuyển đổi bốn yếu tố cơ bản gồm các yếu tố đầu vào, quá trình giáodục, các yếu tố đầu ra và môi trường giáo dục. Chuyển đổi các yếu tố đầu vào là thực hiện số hóa toàn bộ đầu vào của quátrình giáo dục đại học như học liệu, tài liệu, giáo trình, dữ liệu về người học,trang thiết bị dạy và học, cơ sở vật chất phục vụ đào tạo. Điều này có nghĩa,chuyển đổi số không chỉ là số hóa các nguồn học liệu mà còn phải chuyển đổiphần cứng. Chuyển đổi quá trình giáo dục không chỉ là số hóa bài giảng, ứng dụng phầnmềm vào soạn bài dạy mà còn là sự chuyển đổi toàn bộ cách thức, phương thứcgiảng dạy, kỹ thuật quản lý lớp học, tương tác với người học sang không gian số;toàn bộ dữ liệu về quá trình học tập của học sinh cũng được theo dõi và lưu trữbằng công nghệ, số hóa thông tin quản lý, tạo ra những hệ thống cơ sở dữ liệulớn liên thông, triển khai các dịch vụ công trực tuyến, ứng dụng các Công nghệ4.0 để quản lý, điều hành, dự báo, hỗ trợ các cấp lãnh đạo, quản lý ra quyết địnhtrong lãnh đạo, điều hành. Chuyển đổi số về kết quả đầu ra có nghĩa là không chỉ kết quả đánh giáđược số hóa mà quá trình đánh giá cũng phải được triển khai, thực hiện bằng ứngdụng công nghệ trên máy tính. Giáo viên cần tập trung vào công việc giảng dạyvà cần được giải phóng khỏi các công việc hành chính, giấy tờ như làm sổ sách,sổ điểm, học bạ, quản lý hồ sơ học tập của người học. Chuyển đổi về môi trường giáo dục có nghĩa là thực hiện số hóa cách thứcthực hiện, từ khâu lấy dữ liệu đầu vào cho đến khâu trích xuất dữ liệu đầu ra. Như vậy, chuyển đổi số trong giáo dục đại học không đơn giản c ...