Thay đổi ở bà Bầu qua gây mê hồi sức

Trong mổ lấy thai, gây mê hồi sức (GMHS) đóng vai trò rất quan trọng cho thành công của phẫu thuật. Những năm trước, khi ngành GMHS chưa phát triển, mổ lấy thai là lỗi “kinh hoàng” cho chị em.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thay đổi ở bà Bầu qua gây mê hồi sức Thay đổi ở bà Bầu qua gây mê hồi sứcTrong mổ lấy thai, gây mê hồi sức (GMHS) đóng vai trò rấtquan trọng cho thành công của phẫu thuật. Những nămtrước, khi ngành GMHS chưa phát triển, mổ lấy thai là lỗi“kinh hoàng” cho chị em.Trong mổ lấy thai, gây mê hồi sức (GMHS) đóng vai trò rấtquan trọng (google image)Để an toàn cho con, người ta gây tê từng lớp, mổ như “mổsống”. Sau khi lấy thai ra, mới gây mê cho mẹ để bóc rau,đóng tử cung và bụng. Vì thế, tai biến cho sản phụ rấtnhiều. Ngày nay, sự tiến bộ vượt bậc của chuyên nghànhGMHS đã giúp thai phụ vượt qua những phút giây nguyhiểm để có được hạnh phúc vô bờ, đón bé yêu của mìnhchào đời một cách thoải mái và an toàn nhấtYêu cầu đặt ra của GMHS là đảm bảo sức khỏe, sự an toàncho người mẹ và tính mạng cũng như sự phát triển lâu dàicho con; đồng thời, đảm bảo thuận lợi tối đa cho phẫu thuậtviên. Để đạt được những yêu cầu đó, bác sĩ GMHS phảinắm vững và hiểu biết về những thay đổi sinh lý của sảnphụ có thể xảy ra, nhằm kết hợp với thầy thuốc tốt nhấttrong việc theo dõi và chăm sóc sức khỏe cho bà mẹ và embé.* Hệ tim mạch: Hệ thống tim mạch chịu sự thay đổi rất lớnnhằm đáp ứng những đòi hỏi tăng lên ở người mẹ và thainhi. Khối lượng máu tăng dần trong quá trình mang thai,tăng nhanh tối đa trong 3 tháng giữa, gây quá tải tuần hoàncho chị em bị mắc bệnh lý tim mạch. Vì thế, những sản phụmắc bệnh này, sau mỗi lần mang thai, bệnh tim sẽ diễn biếnnặng hơn. Cung lượng tim tăng từ 30 – 40% trong 3 thángđầu, 3 tháng tiếp theo tăng ít hơn. Trong thời gian chuyểndạ, cung lượng tim tăng do tăng nhịp tim và tăng thể tích cobóp. Cung lượng tim tăng cao nhất ngay sau khi sổ thai vàcó thể vượt trên 80% trước chuyển dạ. Do vậy, tai biến timmạch thường xảy ra trong giai đoạn này. Từ tuần thứ 28,cung lượng tim phụ thuộc cả vào tư thế sản phụ. Nếu sảnphụ nằm ngửa, tử cung chèn ép vào tĩnh mạch chủ dưới,cản trở máu về tim gây tụt huyết áp từ đó, làm giảm tướimáu rau thai, có thể gây suy thai. Nếu bị hạ huyết áp nhiềucó thể choáng, tụt huyết áp, tái nhợt, vã mồ hôi, nôn…Howard gọi là “hội chứng hạ huyết áp nằm ngửa”, có thểđề phòng hội chứng này bằng cách đẩy tử cung sang trái,nằm nghiêng trái hoặc kê gối dưới hông phải (cao 15 –20o). Phụ nữ có thai to hoặc đa thai ở những tháng cuối thaikỳ thường không nằm ngửa được.* Về hô hấp: Thể tích hô hấp thay đổi không đáng kể, chủyếu thay đổi dung lượng dự trữ chức năng. Do bụng to, cơhoành bị đẩy lên cao nên khi thở, ngực tăng. Trong thờigian có thai, các mao mạch ở khí phế quản bị phù nề xunghuyết, tăng tiết dịch, rất dễ bị viêm nhiễm, chảy máu.* Hệ tiêu hóa: Gastrin rau thai làm dạ dày tăng tiết axít.Bên cạnh đó, do môn vị bị chèn ép, áp lực trong dạ dàytăng, trương lực cơ vòng thực quản giảm do rau tiếtprogesteron, dạ dày lại nằm ngang nên bị ứ đọng nhiều hơnvà dễ nôn, trào ngược trong khi gây mê. Vì vậy, các sảnphụ khi có chỉ định mổ thường được dặn dò không được ănuống gì, đề phòng trường hợp khó gây tê, phải gây mê đểmổ lấy thai.* Đông cầm máu: Xu hướng tăng đông do tăng các yếu tốđông máu (fibrinogen, yếu tố VII, VIII, X…) và giảm cácyếu tố ức chế đông máu (antithrombin III, protein S, yếu tốhoạt hóa plasminogen…). Do đó, thai phụ dễ bị tắc mạch,đặc biệt là chị em béo phì. Vì thế, sau mổ sản phụ nên vậnđộng sớm để không những phòng tránh bế sản dịch mà còn cơ tắc mạch.phòng tránh nguy* Thay đổi ở gan: Các loại men gan như SGOT, SGPT,LDH… tăng nhẹ trong thời gian có thai. Albumin giảmmặc dù nồng độ protein toàn phần tăng. Do đó, nếu phảidùng thuốc thì nồng độ thuốc tự do trong huyết tương cao,dễ gây quá liều. Cholinesterase huyết tương giảm nhưngkhông làm kéo dài thời gian tác dụng của thuốc giãn cơ thuốc tê.succinylcholin và* Thay đổi ở thận: Progesteron gây giãn bể thận và niệuquản. Aldosteron tăng gây tăng khối lượng dịch ở nội mạchvà cung lượng tim dẫn đến tăng lọc ở cầu thận. Nội tiết tốlactogen rau (human placental lactogen) và cortisol tănggây tăng đường huyết dẫn đến mức lọc qua cầu thận tăng. thế, thai phụ dễ bị tăng đường niệu.Vì* Hệ thần kinh: Nguyên nhân thay đổi là do hoạt động củaprogesteron và endorphin. Ngưỡng chịu đau tăng do tănghoạt động của endorphin. Do vậy, nếu phải gây mê thì liềulượng thuốc mê cũng cần hạn chế, giảm xuống mức tốithiểu. Bởi áp lực trong ổ bụng tăng làm căng các tĩnh mạchkhoang ngoài màng cứng gây giảm dung tích khoang vàdịch não tủy. Vì thế, nếu phải gây tê để mổ liều lượngthuốc tê cũng giảm. Ngoài ra còn một số thay đổi ở các cơquan bộ phận khác nhưng ít liên quan tới GMHS.Nhờ những hiểu biết ngày càng đầy đủ về những thay đổisinh lý ở bà Bầu mà những can thiệp về GMHS nói riêngvà y học nói chung đối vớ ...