THIÊN ĐẦU THỐNG (MIGRAINE HEADACHES)

CHỨNG THIÊN ĐẦU THỐNG (MIGRAINE) LÀ GÌ ? Mặc dầu bất cứ chứng đau đầu nghiêm trọng nào đều có thể được quy cho là chứng thiên đầu thống (migraine), nhưng chứng thiên đầu thống là một loại đau đầu đặc biệt. Chứng thiên đầu thống thật sự có tính chất gia đình và gây bệnh nơi phụ nữ hai lần nhiều hơn nam giới. Cơn đau đầu đầu tiên thường xảy ra nơi một người trong lứa tuổi thanh thiếu niên hay lứa tuổi đôi mươi. Những cơn đau đầu điển hình được mô tả định vị một...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
THIÊN ĐẦU THỐNG (MIGRAINE HEADACHES) THIÊN ĐẦU THỐNG (MIGRAINE HEADACHES) 1/ CHỨNG THIÊN ĐẦU THỐNG (MIGRAINE) LÀ GÌ ? Mặc dầu bất cứ chứng đau đầu nghiêm trọng nào đều có thể được quycho là chứng thiên đầu thống (migraine), nhưng chứng thiên đầu thống làmột loại đau đầu đặc biệt. Chứng thiên đầu thống thật sự có tính chất giađình và gây bệnh nơi phụ nữ hai lần nhiều hơn nam giới. Cơn đau đầu đầutiên thường xảy ra nơi một người trong lứa tuổi thanh thiếu niên hay lứa tuổiđôi mươi. Những cơn đau đầu điển hình được mô tả định vị một bên, nghiêmtrọng, và đập mạnh (throbbing) và thường được liên kết với sợ ánh sáng(photophobia) và nôn mửa.Tuy nhiên cơn đau đầu có thể không đập mạnh(nonthrobbing). Tất cả các triệu chứng có thể biến thiên, nhưng mỗi bệnhnhân đều có khuynh hướng cảm nhận một số tương tự các triệu chứng vớimỗi cơn đau đầu. 2/ CƠN ĐAU THIÊN ĐẦU THỐNG KHỞI ĐẦU Ở LỨA TUỔINÀO ? - Trong trường hợp điển hình, các cơn thiên đầu thống bắt đầu ở tuổitừ 13-19 và hiếm khi bắt đầu sau 40 tuổi. 3/ TẦN SỐ CƠN TRONG THIÊN ĐẦU THỐNG ? Các cơn thiên đầu thống rất thay đổi, nhưng thường xảy ra một đếnhai lần mỗi tháng. Một vài người có những cơn đau xảy ra lẻ tẻ, 3-4 lần mỗinăm. Vài phụ nữ ghi nhận một mối liên hệ rõ rệt với kinh nguyệt. 4/ CÁC TRIỆU CHỨNG THÔNG THƯỜNG CỦA THIÊN ĐẦUTHỐNG ? 1. Đau đầu một bên(60% các trường hợp). Cơn đau có thể bắt đầu âmỉ (dull ache) nhưng sau đó trở nên nhức nhối (throbbing) và có thể làm mấthết khả năng (incapacitating). 2. Mất thị giác và cảm giác. 3. Chán ăn, nôn, mửa 4. Sợ ánh sáng (photophobia), sợ tiếng động (phonophobia) 5.Thay đổi tính khí (mood changes) 5/ 5 GIAI ĐOẠN CỦA MỘT CƠN THIÊN ĐẦU THỐNG HOÀNTOÀN ? 1. Tiền chứng (prodrome) : Tiền chứng xảy ra nhiều giờ hoặc nhiềungày trước khi đau đầu và gồm đó những thay đổi tính khí, hành vi, sự thèmăn và khả năng nhận thức (cognition) 2. Tiền triệu (aura) : Tiền triệu xảy ra trong vòng một giờ trước khiđau đầu và thường là thị giác và cảm giác (visual or sensory aura) 3. Đau đầu : Đau đầu thường một bên và có thể có mạch đập(pulsatile) 4. Chấm dứt đau đầu 5. Hậu chứng (postdrome) : giai đoạn của dư vị còn lại (hangoverphase). 6/ TỶ LỆ THIÊN ĐẦU THỐNG CÓ KÈM THEO TIỀN TRIỆU(AURA) ? - Khoảng 35% thiên đầu thống được kèm theo bởi một tiền triệu(aura). Loại đau đầu này được gọi là thiên đầu thống cổ điển (classicmigraine). Một thiên đầu thống không có tiền triệu được gọi là thiên đầuthống thông thường (common aura). - Thiên đầu thống không có tiền triệu chiếm khoảng 80% các trườnghợp. 7/ NHỮNG TIỀN TRIỆU(AURA) THÔNG THƯỜNG CỦATHIÊN ĐẦU THỐNG ? - Tiền triệu thị giác (visual aura) là thông thường nhất và gồm có ánhsáng chớp (flashing lights), ám điểm nhấp nháy (scintillating scotomata), vàcác quang phổ công sự (fortification spectra). Tiền triệu cảm giác (sensoryaura) là thông thường nhất tiếp theo, đặc biệt là tê hay dị cảm ở một chi. Yếuvận động hay mất ngôn ngữ (aphasia) ít thông thường hơn. 8/ NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CỦA THIÊN ĐẦU THỐNG VỚI TIỀNTRIỆU (MIGRAINE WITH AURA) ? Bệnh nhân phải có hai cơn, với ít nhất ba trong những đặc điểm sauđây : 1. Một hoặc nhiều triệu chứng tiền triệu (aura symptom) có thể hồiphục hoàn toàn, chứng tỏ loạn năng khu trú ở não bộ, vỏ não hay thân não. 2. Ít nhất một triệu chứng tiền triệu phát triển dần dần trong 4 phút,hoặc hai hoặc nhiều triệu chứng xảy ra kế tiếp nhau. 3. Không có triệu chứng tiền triệu kéo dài hơn 60 phút. 4. Cơn đau đầu thiên đầu thống phải xảy ra tiếp theo tiền triệu trongvòng 60 phút hoặc ít hơn 9/ NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CỦA THIÊN ĐẦU THỐNG KHÔNGTIỀN TRIỆU (MIGRAINE WITHOUT AURA) ? Bệnh nhân phải có những cơn đau đầu hội đủ những tiêu chuẩn sauđây : 1. Thời gian đau đầu phải là 4-72 giờ. 2. Trong cơn đau đầu, bệnh nhân phải chịu ít nhất những triệu chứngsau đây : nôn và mửa hay sợ ánh sáng (photophobia) và sợ âm thanh(phonophobia). 3. Đau đầu phải có ít nhất một trong những đặc điểm sau đây : định vịmột bên, tính chất đập (pulsatile), cường độ từ trung bình đến nặng, ức chếhoặc cấm chỉ những hoạt động hàng ngày, và bị trầm trọng thêm bởi nhữnghoạt động vật lý lệ thường. 10/ LÝ THUYẾT HUYẾT QUẢN CỦA THIÊN ĐẦU THỐNG ? - Lý thuyết huyết quản của thiên đầu thống phát biểu rằng tiền triệu(aura) của thiên đầu thống là do co mạch não và rằng đau đầu là do giãnmạch. Những nghiên cứu lưu lượng máu não bộ (cerebral blood flow) mớiđây mang lại vài nghi ngờ về lý thuyết này. Lưu lượng máu não bộ giảmtrong thiên đầu thống với tiền triệu (migraine with aura), nhưng không thayđổi trong thiên đầu thống không có tiền triệu (migraine with ...