Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử và thiền phái Liễu Quán - những nét tương đồng

Bài viết này góp phần nghiên cứu về những nét tương đồng giữa Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử và thiền phái Liễu Quán trên một số phương diện. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử và thiền phái Liễu Quán - những nét tương đồngTẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học HuếTập 2, Số 2 (2014)*Khoa Lý luận chính trị, Trườngh c Khoa h c u*Email: hngocvinh@gmail.comTh ền phá Trúc Lâm Yên Tử là th ền phái Phật g áo yêu nước, nhập th , k t hợp chặt chẽg ữa đờ và đ o, đ o vớ đờ . Vào th kỷ XVII-XVIII, hệ tư tưởng của th ền phá Trúc Lâmlcó đ ều k ện tỏa sáng trong đờ sống ngườ dân.ệ tư tưởng này còn t p tục lan tỏaxuống phía nam, nh ều dòng Trúc Lâm vớ c sở Phật g áo được xây d ng ởnhịnh,..u ng am,ó chính là s c sống của Phật g áo nó chung và th ền phá Trúc Lâm nór êng trong đờ sống t nh thần ngườ dân V ệt am.ố t p truyền thống Trúc Lâm ở Yên tử, th ền phá L ễuuán do th ền sư Th ệtệu L ễuuán sáng lập và phát tr n ở đầu th kỷ XVIII là s dung hòa g ữa Lâm T vớ Tàovớ các y u tố yêu th ên nh ên, yêu nước, v dân t c. Th ền phá L ễuthuần V ệt, do ngườ V ệt sáng lập, thoát khỏ mkh T Th ệtuán là phá th ềnràng u c của v n hóa nước ngoà . Tệu – L ễu uán v ên tịch đ n nay, đ truật kha , kh ng những đ tỏa r ng kh p mng,dà h nn m.o m ch do Tm ền đ t nước V ệt am, mà còn tỏa r ngđ n nh ều châu lục trên th g ớ .o vậy, sẽ là m t th u sót n u ngh ên c u lịch sử và lịch sử tư tưởng V ệt am mà kh ngngh ên c u lịch sử Phật g áo và lịch sử tư tưởng Phật g áo V ệt am. à v t này góp phầnngh ên c u về những nét tư ng đồng g ữa th ền phá Trúc Lâm Yên Tử và th ền phá L ễuuán trên m t số phư ng d ện.Từ khóa: ờ và đ o, L ễu uán, Trúc Lâm Yên Tử, tư ng đồng.Trong hàng ngàn năm qua, Phật giáo đã t n giáo luôn gắn bó với thăng trầm của ịchsử dân tộc, mang đậm m u sắc văn hóa Việt Nam v trở th nh th nh tố quan trọng chung tạonền văn hóa v đời sống tinh thần của Việt Nam. Do vậy, sẽ một thiếu sót nếu nghi n c u ịchsử v ịch sử t t ởng Việt Nam, m h ng nghi n c u ịch sử Phật giáo v ịch sử t t ởngPhật giáo Việt Nam.Đặc sắc của Phật giáo đời Trần tính tích cực nhập thế. Trong số những vị vua, cácthiền s thời Trần, th Trần Nhân T ng (1279-1293) nổi n h ng chỉ với t cách nh chínhtrị, nh quân sự nổi tiếng, một anh hùng dân tộc, nh văn hóa, nh t t ởng nổi tiếng đ ơngthời, mà còn vị hòa th ợng chân tu, một nh thiền học có c ng bậc nh t trong ịch sử Phậtgiáo Việt Nam. Ông sáng ập ra thiền phái Trúc Lâm Y n Tử, h ng chỉ đã thống nh t giáo hội123Thi n ph i Tr cnThi n ph i iễu Qu n …Phật giáo thời Trần, m còn xây dựng một giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nh t, d t bỏ vớicác truyền thừa có gốc từ n ớc ngo i.Kế tục truyền thống tu học đó, trong những vị tổ có c ng ớn, đặt nền móng cho thiềnhọc Việt Nam nói ri ng, cho Phật giáo Việt Nam nói chung là thiền s Liễu Quán (1670-1742).Ng i vừa một bậc thầy hả ính, một thiền s ỗi ạc, vị tổ hai sáng dòng thiền Liễu Quánvới những nét độc đáo, ết hợp h i hòa giữa thiền học Việt Nam v thiền học Trung Hoa. Dòngthiền n y mang đậm nét bản sắc văn hóa dân tộc, tinh thần thiền Liễu Quán đầy ắp sự uy nthâm bác học nh ng r t gần gũi với nhân dân ao động, thiền phái ho n to n của ng ời ViệtNam do ng ời Việt Nam m sơ tổ.Nếu thiền phái Trúc Lâm Y n Tử nhập thế phụng sự cho đời sống giải thoát tâm inhcũng nh giải thoát đời sống xã hội hai ph ơng diện i n quan, bổ túc cho nhau; Phật tại tâmcủa Trúc Lâm Y n Tử sự phát tri n đến tr nh độ cao gần nh ho n thiện quan niệm Phật tạitâm của Phật giáo th Liễu Quán thiền phái Phật giáo của ng ời Việt Nam nhờ gạn đục hơitrong, ho quyện chắt ọc những tinh hoa của hai dòng T o Động, Lâm Tế của ng ời TrungQuốc với thuần phong mỹ tục của dân tộc tr n tinh thần giáo ý chỉ nh đò đ a hách qua s ng,h ng n ệ văn tự đ chống nhau.1.1. iều kiệ kitế - xã ộiSau háng chiến chống quân Nguy n M ng thắng ợi, do nhiều nguy n nhân hác nhaunh m t mùa, đói ém m nhân dân rơi v o t nh trạng bần cùng hóa, trong hi đó, quan ại, quýtộc nh Trần chiếm hết ruộng đ t, ăn chơi xa xỉ, h ng quan tâm đến cuộc sống của ng ời dân.Nhận th c đ ợc những mâu thuẫn đó, tập đo n quý tộc t n th t nh Trần đã cố gắngxoa dịu mâu thuẫn. Quan đi m “thập thiện” của Trần Nhân T ng phản ánh ợi ích của tập đo nthống trị nh Trần, vừa nhằm xoa dịu mâu thuẫn bằng đời sống đ c độ. Từ chiến thắng BạchĐằng đến ba ần đại thắng quân Nguy n M ng, dân tộc ta đã hẳng định s c mạnh chính trị,tinh thần, t i năng v nghệ thuật quân sự của m nh, đồng thời cũng ch ng tỏ rằng, nhiệm vụchính trị có tính th ờng trực c p bách của dân tộc ta phải xây dựng v bảo vệ một quốc giathống nh t có chủ quyền dân tộc. Với t cách hệ t t ởng thống trị đời Trần, thiền phái TrúcLâm h ng th h ng phản ánh những nhiệm vụ chính trị đó.1.2.uồố t t ởTr ớc y u cầu của ịch sử cần có một hệ t t ởng độc ập cho nh n ớc Đại Việt, LýThánh Tông (1054-1068) đã ập một thiền phái mới – thiền phái Thảo Đ ờng - ết hợp giữathiền, tịnh v Nho. Thiền phái n y mặc dù chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn nh ng nó cũngcó ảnh h ởng nh t định đến t t ởng triết học của Trần Nhân T ng với ...