thơ hồ xuân hương

Canh khuya văng vẳng trống canh dồn.Trơ cái hồng nhan với nước non.Chén rượu hương đưa, say lại tỉnh,Vừng trăng bóng xế, khuyết chưa tròn.Xuyên ngang mặt đất, rêu từng đám,Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn.Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,Mảnh tình san sẻ tí con con.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
thơ hồ xuân hương KH I TÌNH C MÃI V I NON SÔNG T TÌNH (II) ðêm khuya văng v ng tr ng canh d n Trơ cái h ng nhan v i nư c non. Chén rư u hương ñưa say l i t nh V ng trăng bóng x khuy t chưa tròn, Xiên ngang m t ñ t, rêu t ng ñám ðâm to c chân mây, ñá m y hòn, Ngán n i xuân ñi, xuân l i l i M nh tình san s tí con con. H Xuân Hương “U ng rư u dư i trăng” - m t hình nh không xa l v i các nhà thơ c ñi nñ i nhà ðư ng – Trung Qu c. ðó cũng là thi li u quen thu c trong các bài thơðư ng lu t c a văn h c Trung ñ i nư c ta. Nhưng c nh u ng rư u dư i trăngtrong bài “T tình II” (trong chùm 3 bài thơ T tình, mà bài thơ T tình II là tiêubi u nh t cho bút pháp tr tình cu H Xuân Hương) qu th t l lùng - l lùng ñ nm c ñáng kinh ng c! Chén rư u hương ñưa say l i t nh V ng trăng bóng x khuy t chưa tròn, Hình nh m t ngư i ph n xuân s c, tay cô ñơn nâng chén rư u ngangmày, l ng l ñ c m ñ quên s u, rũ t i… sao mà chua chát, u t ngh n ñ n naolòng! N a ñêm trăn tr không ng ñư c, l ng l d y, v n l i mái tóc xanh xõatrên g i chi c, ng i câm l ng trong bóng t i vây b a chung quanh mà l ng nghenh ng ti ng ñêm quen thu c ñ n ñơn ñi u. Trong ñêm v ng tĩnh m ch, càng rõm n m t nh ng âm thanh văng v ng. Ti ng mõ th m, chuông s u (T tình I), gàgáy, tr ng canh d n (T tình II)… “nghe nh ng ti ng thêm r u rĩ”. ð c ñi ñ c l i câu thơ, ta ng ng hình như còn có ñi u gì g i g m, n gi uñ ng sau nh ng câu ch . (Không c n s ñăng ñ i trong hai câu th c, vì n sĩluôn có xu hư ng phá v tính quy ph m c a ðư ng thi). Xưa nay u ng rư uch ng m y ai ch ñ thư ng th c “hương” như ngư i thư ng hoa c ! Chén rư uXuân Hương ñưa, nâng lên ñ t xu ng, m i trăng, m i bóng, m i mình, càng u ngl i càng t nh ra, mà chua xót cho thân ph n m nh tình san s ch ng v n tròn nhưv ng trăng khuy t h tu n ñã x bên song c a. Ch m nh tình thôi l i ph i san s , ch còn tí con con mà cũng ch ng giñư c lâu b n. Ch p nh n s chia nhưng ñâu có d ñư c yên b chia s . Th m ibi t ư c mơ h nh phúc gi n ñơn, bình thư ng, dung d sao mà khó l m thay! Nh ng ngư i ph n trong thơ H Xuân Hương – cũng như chính b n thântác gi - ñ u th t ñ p ñ . ð p ñ o ñ c, ñ p mình vàng vóc ng c và ñ p ctài năng (Thi u n , Tranh t n , Gi ng nư c, Bánh trôi nư c…). Nhưng tài s cc a h không ñư c xã h i ñương th i trân tr ng, và xã h i y ñã ñ y h rơi vàonh ng th m c nh éo le. ðó là nh ng ngư i ph n cam lòng làm l , ñó là nh ngngư i ph n nh d , c tin ñ n “m nh tình m t kh i thi p xin mang”; ñó còn lành ng ngư i ph n mà cu c ñ i trái ngang c a h không ch m t l n gi añư ng ñ t gánh… Nh ng ngư i ph n y, giàu s c s ng và r t ñ i tài hoanhưng cu c ñ i l i g p nhi u b t h nh. 1 Bao nhiêu thân ph n ngang trái ñó như d n h t lên ñôi vai còm cõi c a HXuân Hương, nh ng n i ni m chua xót y như k t tinh, như ñ ng l i thành nh nggi t nư c m t - nh ng gi t nư c m t ngh n ngào ch y ngư c vào trong theonh ng gi t ñ ng, gi t cay, dù r ng c ba bài T tình không h có m t ti ng khóc! Qua di c o thơ ñ l i, ta b t g p m t H Xuân Hương tha thi t yêu ñ i “l ngthen t o hóa, m toang ra cho thi u n ñón xuân vào” (câu ñ i). M t Xuân Hươngtài hoa, ña tình trong nh ng l i thơ tình t nh thương g i cho Nguy n Du, ngàyC n Chánh ði n h c sĩ Nguy n h u làm chánh s ñi tu c ng Trung Hoa “L unguy t năm canh chi c bóng chong”. Và m t H n sĩ chung th y, ư c ao h nth cùng T n Phong: ðư c l a tài tình cho x ng ñáng Nghìn non muôn nư c cũng tìm theo. Con ngư i tài hoa, ña tình ñ n v y mà b t h nh thay - h ng nhan ña truân –trong ñ i hai l n có ch ng, thì c hai l n ñ u làm l và r i l n lư t hai l n chítkhăn sô tr ng ti n ñưa b n ñ i v ch n su i vàng! H Xuân Hương như tr thành m t con nhím b t h nh, xù b lông gai tuatu s c nh n lên ñ t b o v b n thân trư c xã h i b t công không dung n pmình. Nh ng bài thơ ph n kháng quy t li t - nh ng cây gai s c nh n y ñâmth ng vào b m t ñ o ñ c gi c a ch ñ phong ki n ñương th i. N sĩ nén xu ng t n ñáy lòng n i ñau nhân th , g ng gư ng c ng c ikhuyên nh ng ch em ñ ng c nh ng lau nư c m t “nín ñi k o th n v i nonsông”. Nhà thơ qu c m t ch i văng m ng “chém cha cái ki p l y ch ng chung”,ng o ngh ñ ng c m v i các ch em “không có, nhưng mà có m i ngoan”. Và hơnth n a, Xuân Hương ng ng cao ñ u t nh n mình là l ng lơ, khinh b c “Thèoñ nh khen ai khéo ñ t tên”… Con ngư i c ng c i như ng y, quy t li t như ng y, trong ñêm thâu canhv ng – không ch m t l n - t m lòng như tr i r ng ra cùng không gian bao la, tâmh n l ng ñ ng bao nhiêu tr ng thái tình c m, tâm lí: oán h n, r u rĩ, gi n (T tìnhI), bu n, ...