Thổ tả hay 'tiêu chảy cấp'?

Bệnh thổ tả (cholera) tức bệnh ói (thổ) và tiêu chảy (tả) là một bệnh nghe đến tên là đã sợ. Có lẽ vì thế mà loạt dịch tả ở Việt Nam hiện nay được gọi trại ra là “tiêu chảy cấp” mặc dù nhà cầm quyền xác nhận là bệnh này gây ra do vi trùng dịch tả. Thổ tả hay dịch tả là một bệnh đáng sợ thật vì nếu không cứu chữa kịp thời, nó sẽ gây ra cái chết nhanh chóng, chỉ trong vòng vài ba giờ đồng hồ vì cơ thể bị mất nước...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thổ tả hay “tiêu chảy cấp”? Thổ tả hay “tiêu chảy cấp”? Bệnh thổ tả (cholera) tức bệnh ói (thổ) và tiêu chảy (tả) là một bệnhnghe đến tên là đã sợ. Có lẽ vì thế mà loạt dịch tả ở Việt Nam hiện nay đượcgọi trại ra là “tiêu chảy cấp” mặc dù nhà cầm quyền xác nhận là bệnh nàygây ra do vi trùng dịch tả. Thổ tả hay dịch tả là một bệnh đáng sợ thật vì nếu không cứu chữa kịpthời, nó sẽ gây ra cái chết nhanh chóng, chỉ trong vòng vài ba giờ đồng hồ vìcơ thể bị mất nước quá nhiều. Bệnh thổ tả hay dịch tả lan truyền do nguồn nước và thức ăn bẩn,nhiễm vi trùng tả. Ở các nước tiền tiến, nhờ nguồn nước uống và nước phếthải được coi sóc kỹ lưỡng nên dịch tả đã là chuyện quá khứ từ lâu. Cơn dịchtả cuối cùng ở nước Mỹ là vào năm 1911, gần 1 thế kỷ trước. Tiếc thay, ởnhững nước nghèo đói như Việt Nam, nhiều nước châu Á, Trung Đông,châu Mỹ La tinh, Ấn Độ, châu Phi Sahara..., bệnh này vẫn là một thực tạiđáng gờm. Ở những nước này, nghèo đói, chiến tranh, loạn lạc, thiên taikhiến con người phải sống chung đông đúc trong tình trạng không có vệsinh, nước uống và thức ăn không được chăm sóc, khiến dịch tả có cơ hộilan tràn. Tuy vậy, dịch tả là một bệnh dễ chữa nếu người ta hiểu biết về nó. Chỉcần uống đủ nước có chứa chất đường và muối để thay thế lượng nước vàchất điện giải bị mất đi trong phân, người ta có thể ngăn ngừa được cái chếtgây ra do mất nước và chất điện giải. Triệu chứng Không phải cứ ăn vi trùng dịch tả vào là mắc bệnh. Đa số nạn nhân ănphải vi trùng tả nhưng không hề bị bệnh và không hề biết mình bị nhiễm vitrùng. Tuy vậy, họ vẫn có thể lây bệnh cho người khác vì trong phân của họcó chứa vi trùng tả. Đa số bệnh nhân dịch tả cũng chỉ bị tiêu chảy nhẹ haytrung bình khiến khó phân biệt là họ bị tả hay tiêu chảy do nguyên nhânkhác. Chỉ 1 trong 10 người nhiễm vi trùng tả có triệu chứng bệnh như sau: -Tiêu chảy nặng. Thời gian ủ bệnh từ lúc ăn phải vi trùng tới lúc bệnhrất ngắn, từ 1 tới 5 ngày. Nạn nhân thình lình bị tiêu chảy nặng, ra như nước.Phân có chất nhầy, mầu trắng lờ lợ như nước vo gạo. Nạn nhân mất rất nhiềunước trong một thời gian rất ngắn, có thể lên tới 1 lít nước mỗi giờ. -Buồn nôn và ói mửa, có thể rất nặng, kéo dài hằng giờ. -Bắp thịt co thắt do bị mất chất điện giải như sodium, chloride,potassium. -Mất nước xẩy ra nhanh chóng, có thể chỉ trong vòng vài giờ. Khi mấtđến 10% trọng lượng cơ thể, nạn nhân đã bị mất nước trầm trọng. Triệuchứng mất nước gồm có: cảm thấy bứt rứt khó chịu, mệt, lờ đờ, mắt thụt sâu,miệng khô, khát nước dữ dội, da khô nhăn lại, không có nước tiểu trongnhiều giờ, huyết áp giảm, tim đập thất nhịp... -Shock xẩy ra do bị mất nước quá nhiều. Huyết áp giảm xuống khiếnoxygen không tới các mô tế bào được. Shock có thể gây ra cái chết trongvòng vài phút. Triệu chứng dịch tả nơi trẻ em Ngoài những triệu chứng giống như ở người lớn, trẻ em còn dễ bịnhững triệu chứng nặng như: lờ đờ, không tỉnh táo hoặc có thể mê man, sốt,giật kinh. Nguyên nhân Vi trùng gây ra bệnh dịch tả là con Vibrio cholerae. Nguồn nướcnhiễm vi trùng này thường là nguyên nhân chính đưa tới dịch tả. Tuy nhiên,ăn nghêu sò sống, trái cây và rau sống hoặc những thức ăn chưa nấu chínkhác đều có thể gây ra bệnh. Vi trùng dịch tả có thể có ở những dòng nước gần bờ, chúng bám theonhững sinh vật li ti. Những vật này lại kiếm ăn từ rong rêu, thường có ở chỗnước cống chảy ra. Vì thế dịch tả thường xẩy ra vào mùa xuân và mùa thukhi rong rêu sinh sản nhiều nhất. Như trên đã nói, người nhiễm vi trùng tả có thể không mắc bệnhnhưng vẫn có vi trùng này trong phân và lây cho người khác khi phân của họnhiễm vào nước hay thức ăn. Cần nhiễm tới 1 triệu con vi trùng mới bị bệnh,vì thế, đụng chạm thường nhật từ người chung quanh ít khi gây ra bệnh. Người ta dễ bị nhiễm vi trùng tả từ những nguồn sau: -Nước uống từ giếng, sông, nước máy không được coi sóc kỹ -Đồ biển, nhất là nghêu sò, từ những vùng nhiễm vi trùng -Rau sống và trái cây. Ở những nước đang phát triển, phân thú vậtchưa oải và nước cống dùng tưới cây có thể là nguồn nhiễm bệnh. -Gạo nấu chín và để ngoài trời dễ là môi trường cho vi trùng sinh sôi. Thực ra, nguyên nhân gây ra triệu chứng ói mửa và tiêu chảy nặng củadịch tả là chất độc tố CTX mà vi trùng Vibrio cholerae tiết ra trong ruột non.CTX bám vào thành ruột, phá hủy sự vận chuyển của các chất điện giảisodium và chloride qua màng tế bào, đưa đến việc cơ thể bệnh nhân tiết rasố lượng nước khổng lồ gây ra tiêu chảy và mất nước cũng như sodium vàchloride một cách nhanh chóng. Những ai dễ bị mắc bệnh Những thành phần sau đây dễ bị mắc bệnh: -Suy dinh dưỡng -Những người có ít hay không có chất acid trong bao tử, thí dụ như trẻem, người già, người đã mổ bao tử, người đang uống thuố ...