Thoáng sắc hương trà mi Việt Nam

Thăm viếng vườn trà mi có mấy chục ngàn cây trà mi ở Descanso Gardens. La Canada Flintridge, quận Los Angeles, Hoa kỳ, vào đầu xuân mùa hoa nở, rực rỡ đủ màu sắc, nhưng không chút thoáng hương nào cả, làm chúng tôi nhớ đến hoa trà mi thơm nồng nàn Camellia baviensis. Một loài giống họ Trà mi cũng thoáng hương thơm là hoa trà (hay chè theo tiếng Bắc tiếng Trung), tên khoa học là Camellia sinensis, rất quen thuộc với chúng ta, dùng lá pha chế uống nước trà (chè)....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thoáng sắc hương trà mi Việt NamThoáng sắc hương trà mi Việt Nam Thăm viếng vườn trà mi có mấy chục ngàn cây trà mi ở DescansoGardens. La Canada Flintridge, quận Los Angeles, Hoa kỳ, vào đầu xuânmùa hoa nở, rực rỡ đủ màu sắc, nhưng không chút thoáng hương nào cả, làmchúng tôi nhớ đến hoa trà mi thơm nồng nàn Camellia baviensis. Một loàigiống họ Trà mi cũng thoáng hương thơm là hoa trà (hay chè theo tiếng Bắctiếng Trung), tên khoa học là Camellia sinensis, rất quen thuộc với chúng ta,dùng lá pha chế uống nước trà (chè). Hoa trà màu trắng kem, nhỏ. Còn tràmi hay Hải đường trồng thưởng thức hoa trên thế giới thì thuộc ba loài haygiống lai của Camellia japonica, C. sasanqua và C. reticulata. Trà mi hay hải đường nguồn gốc Hàn Quốc, Trung quốc, Đài loan,Nhật bản và Đông Dương. Sách ghi chép trà mi lần đầu tiên làm hoa trangtrí váo năm 863 sau công nguyên. Hầu hết các giống, ngoài các giống lai tântạo, hiện trồng ở Mỹ đều nguồn gốc Nhật và bán ra dưới các tên Nhật. Nhiềugiống có tên “Tướng George Patton” hay “Hoàng thân Eugene Napoleon” làdấu hiệu hoa trà mi đã được Châu Âu và Châu Mỹ đam mê, chia xẻ thưởngthức lâu đời với các nước Châu Á. Ở nước ta, từ đời vua Lý Thần Tông(1121 – 1138), ở cung Từ Liêm (đời Trần là phường Tích Ma, đời Lê làNghi Tàm) đã thấy nói đến các trà mi hải đường hồng, hồng phấn, đỏ, thâmhồng bát diện, trắng, bạch trà có nhụy hay bạch trà không nhụy. TruyệnKiều, Cung oán ngâm khúc… đều nhắc đến hoa trà mi (đồ mi), hải đường.Truyện Tàu tả màu sắc hoa trà (mi) thú vị nhất là Thjiên Long Bát Bộ - LụcMạch Thần Kiếm của nhà văn Kim Dung. Ba nhà tuyển chọn dẫn đạo trà mitheo dáng hoa, màu sắc và mức chịu lạnh, nổi danh thế giới ngày nay ở Mỹlà nhà tuyển chọn tại vườn bán cây giống dòng họ Nuccio ở Altadena, bangCali, tiến sĩ William Ackerman của Vườn Sưu tập Thực vật Quốc gia (Hoakỳ) ỏ Washington D.C và tiến sĩ Clifford Parks, đại học North Carolona ởChapel Hills. 1 – Các Loài Trà Mi Hiện biết được trên 250 loài thuộc giống thực vật Camellia, trong đócó loài trà (chè) C. sinensis đã nói trên. Chúng mọc hoang dại ở rừng ChâuÁ, thành bụi rộng, lá luôn luôn xanh hay thành cây cao đến 15m. Trong hìnhcác loài trà mi hoang dại hoa đẹp, đính kèm, chỉ mới có tên hai loài nguồngốc Việt Nam. Đó là loài C. cucphuonggensis hoa vàng cùng màu với loàiC. chrysantha, và loài hoa cánh trắng rời rạc, nhụy vàng là C. vietnamensis.Hoa trà mi thơm ngát của nước nhà là C. baviensis . Không biết rõ là hoa tràmi (hải đường) cánh dày đỏ hay hồng ở các quận huyện, tỉnh Thừa Thiên, cóthuộc loài C.amplexicaulis không? Và trà mi cánh trắng (bạch diện) nhụyvàng xưa cũ có phải là loài C. longicarpa hay là trà mi lá liễu C. salicifioliakhông? 2 – Các nhóm Trà mi vườn, trồng trọt Đó là các giống hay giống lai của 3 loài C. japonica, C. sasanqua vàC. reticulata. Các giống trà mi cổ điển trồng ở vườn tược là C. japonica, thườngđược gọi là giống japonica. Đây là những giống chịu lạnh nhất trong ba loàitrồng trọt làm hoa cảnh, hoa nhiều dạng và nhiều màu sắc hơn hết. Trồng ởnhững vùng thích hợp, mùa hoa nở kéo dài nhất, từ cuối thu đến giữa hạ.Những giống chịu lạnh thì chỉ nở hoa vào tiết xuân. Một giống trà mijaponica cổ xưa tên là Paulette Godard, đã tỏ ra là chịu lạnh giõi nhất, vẫnsống sót, ít hư hại ở nhiệt độ -230C (dưới không độ). Trà mi japonica là điểnhình cho các bụi cây dày, mọc thẳng đứng, nhưng thỉnh thoảng cũng có vàigiống mọc thấp lan rộng. Hoa trà mi japonica bề ngang từ 5cm đến 16 –17cm, có đủ kiểu hoa, từ cánh đơn đến cánh kép. Dù đôi khi một vài giốngnày không đâm bông đi nữa, chúng vẫn được trồng trọt, vì lá rất đẹp, xanhđậm láng bóng, dài trên 10cm. Nhóm trà mi quan trọng hàng nhì là C.sasanqua, nở hoa vào thuđông, hoa tuy mỏng manh nhất trong ba loài, vẫn được sử dụng làm bụi câycảnh. Nhóm sasanqua gồm luôn các giống gần gũi thuộc loài C. biennalis vàC. vernalis, bù trừ hoa mảnh manh,dễ rách nát, bằng cách sinh hoa rất nhiềutrên cây. Ở xứ lạnh chúng vẫn được ưa chuộng tại những vùng lạnh nhiều, vìchịu lạnh gắt không thua gì japonica, mọc thẳng đứng cành sum soe haythành bụi nhỏ tỏa ngang rộng, không khác gì mấy dáng cây giả đỗ quyên –azalea. Nhóm sasanqua chịu nắng tốt hơn nhóm japonica. Nhóm thứ ba là các giống và giống lai của loài C. reticulata. Câymềm yếu hơn hẳn japonica, sasanqua, mọc thẳng đứng, cành thưa thớt rộngrãi. Hoa trên cây cũng ít hơn. Vài giống reticulata có hoa rất lơn, đường kínhcó khi đến 25cm, cho nên hay được dùng triển lãm. Từ vài giống loài hoangdại, hiện nay nhờ tuyển chọn, có đến hàng ngàn giống trà mi trồng trọt,muôn vẻ sắc hoa, trắng ngần, thâm hồng, đỏ tím đen hay đủ màu lợt lạt, đủdáng nhỏ như ngón tay hay lớn như đĩa bàn ăn. 3 – Phân loại dáng hoa trà mi Các nhà viên học chấp thuận 6 kiểu hoa trà mi như sau: - Hoa cánh đơn, Hoa chỉ có một vòng gồm 8 cánh hoa. - Hoa nửa cánh kép, có hai vòng lớn. Cồi giữa vòng cánh có thể làcánh nhỏ hay toàn nhụy mà thôi. - Hoa dáng hoa xuân – anemone. Một hay nhiều vòng cánh bênngoài, giữa hoa là một cụm giả cánh – petaloids hay nhuy dày đặc. - Dáng hoa mẫu đơn hay dáng hoa cẩm chướng. - Dáng hoa hồng, gồm nhiều vòng cánh chồng chất nhau, và khôngthấy nhụy lộ ra. - hoa điển hình trà mi. Nhiều vòng cánh lớn, chồng chất nhau, nhụykhông phô trương ra ngoài. 4 – Vài đặc điểm trồng trà mi - Trà mi làm cảnh. Trà mi khác với hoa hồng là ưa bóng râm, bêncạnh lan can cửa sổ hay cạnh tường, thay vì dưới ánh nắng chan hòa. Giốnghồng nhung “Yuletide – mùa giáng sinh” trồng trước cổng vào để đón chàokhách, hay giống trắng mỹ miều “Minenoyuki – Bồ câu trắng” dưới bóngphên cửa, là hai cách lựa chọn duyên dáng. - Rải rác trong vườn hoa hay trồng chậu, trà mi trồng rải rác trongvườn tược hay trong chậu, cho mọc quanh rào dậu sẽ làm tụ điểm mọi mátnhìn của ai ra thăm vườ ...