Thời gian kỳ ảo trong Liêu Trai Chí Dị

Là sản phẩm của trí tưởng tượng phong phú vào loại bậc nhất trong dòng truyện kỳ ảo thế giới, thời gian của Liêu Trai chí dị cũng đầy chập chờn mê hoặc như bất kỳ một yếu tố nghệ thuật nào của tác phẩm. Vừa là khách thể, vừa là chủ thể, vừa là công cụ nhưng đồng thời cũng vừa là sản phẩm, thời gian đã góp phần làm nên chủ đề tác phẩm. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thời gian kỳ ảo trong Liêu Trai Chí DịTẠPCHÍKHOAHỌC,ĐạihọcHuế,Số23,2004 THỜIGIANKỲẢOTRONGLIÊUTRAICHÍDỊ NguyễnThịTịnhThy TrườngĐạihọcSưphạm,ĐạihọcHuế Làsảnphẩmcủatrítưởngtượngphongphúvàoloạibậcnhấttrongdòngtruyệnkỳ ảothếgiới,thờigiancủa LiêuTraichídịcũngđầychậpchờnmêhoặcnhư bấtkỳmộtyếutốnghệthuậtnàocủatácphẩm.Vừalàkháchthể,vừalàchủthể,vừalàcôngcụ nhưngđồngthờicũngvừalàsảnphẩm,thờigianđãgópphần làmnênchủ đềtácphẩm.Dungchứacácyếutốđặcbiệt,phithường,kháclạ,siêunhiêntronggần500thiêntruyệnngắnmàBồ TùngLinhxemlàsựnghiệphồ quỷ củamình,thờigiankỳảocủaLiêuTraivớitiếtthanhminh,đêmvàthờigiansiêutựnhiênlàmộtphươngtiệntổchứccóhiệuquả trongviệckhámphávàphảnánhnộidungxãhộilịchsửrộnglớn. Khônglànăm,khônglàtháng,khônglàngày,tronghànhtrìnhmiênviễncủamình,thờigiansựkiệncủaLiêutraichídịvỗvàotấtcảnhữngbếnbờhưhuyễnvàlắnglạitrongcảmthứccủangườiđọcbằngnhữnghìnhtượngthờigianđậmchấtkỳ ảo:tiếtthanhminh,đêmvàthờigiansiêutựnhiên.Bakiểuthờigiannàychuyên chở biếtbaođiềuhoangđường,huyễnhoặcđể rồineođậutrênbếnbờ hiệnthựcấmnồnghơithở củanhântình,nhântính,nhânsinh.Mỗimộtkiểuthờigianmang mộtchứcnăngkhácnhau,chúngvừalàđốitượngvừalàphươngtiệnnghiêncứu tronghànhtrình“giảimãLiêuTrai. 1.Xuấthiệntrong8truyện,tiếtthanhminhlànétcọ đầutiêntrongbứctranhthờigiankỳảocủaBồTùngLinh: Thanhminhtrongtiếtthángba Lễlàtảomộhộilàđạpthanh (NguyễnDuTruyệnKiều) Vừalàlễ,vừalàhội,tiếtthanhminhdiễnravàonhữngngàycuốixuânnhưlà mộtdịpđếnhẹnlạilênđể nhữngngườicònsốngđiviếngmộ thânnhân.Đồngthời,đócũnglàngàytự dodungoạncủanhữngngườiphụ nữkhuêcácvốnngàythườngchẳngdámdờigótngọcrakhỏinhà.Vìthếmớicócảnhgầnxanônứcyến anhtrongTruyệnKiềuvàcảnhđànbàcongáiđichơixuân,bọnthiếuniênkhinhbạccũngkếtthànhđoànđitheo,thahồkhenchê(ABảo)trongLiêuTrai. Trướchết,tiếtthanhminhđượcxemnhư làcơ duyêncủanhữngcuộcgặpgỡ,táingộ,đoàntụ hoặcchialygiữangườivàma. Ở Tiếng ngườitrongconngươi,ABảo,Cừuđạinương,Thầnnữ,cácchàngtraiđềunhờ tiếtthanhminh màgặpđượcnhữngtrangtuyệtthế giainhân.Trongcảnhngựaxenhư nước,áoquầnnhưnêm ấy,TônTửSởđãbịnhansắccủaABảotrongtruyệncùngtênlàm 9chomêmẫnđếntrơnhưgỗ.Hồnlìakhỏixácbaytheovềnhànàngđể đượcgần gụisớmkhuya.Sauđó,chànglạihóathànhchimquanhquẩnbênnàngchothỏamối tươngtư.Đếnkhithànhvợthànhchồng,chàngchết,nànglạinhịnănchếttheokhiếnDiêmvươngphảichocảhaisốnglại.MễsinhtrongThầnnữcũnggặpcôgáithầntiêngiữatrậptrùngmồ mả trongtiếtthanhminh.Giannanhoạnnạncónhau,câuchuyệnlàmộtkếtthúccóhậuchohaikẻ chungtình.CảnhKhứ Bệnhcũngnhờ đitảomộđãgặplạinànghồlyThanhPhượngtrongtruyệncùngtênsaubaongàybiệt tăm... Tiếtthanhminhcònlàthờiđiểmxuấthiệnnhữngđiềukỳ lạ.NgụyquântửPhương Ư Đống(Tiếngngườitrongconngươi)mỗikhiđiđườnggặpgáilàđitheoriết,giở tròkhinhbạc,đếntiếtthanhminhvìtrơ tráongắmnhìnmàbị ngườiđẹpthầntiênphạtmùmộtbênmắt.ÁiNôtrongtruyệncùngtêncũngnhằmdịpthanhminhmàtừ biệttìnhquânđể vàolạimộ saubaongàyphiêudutìnhái ở cõi nhângian... Từ tiếtthanhminh,cóthể nhậnđằngsaukhungcảnhnônứcyếnanhcủa trầngianvẫncòncómộtthế giớikhácđangtrẩyhội,đangxônxao,đanghòavàocuộcchơicủaconngười.Giữanghĩađịamênhmônghươngkhói,trongvôsốnhữnggươngmặtkhóccườiailàngười,ailàma,ailàthực,ailàảo?Mọiranhgiớiđềuđã bịnhòehóakhithờigiantrởthànhgiaođiểmcủanhữngcuộcđốithoạiâmdương. 2.Làhìnhtượngthờigianchiếmtỉ lệ caonhất:151/445truyện,cóthể nói,đêmlàkiểuthờigianđặchữuđãmanglạivẻđẹplunglinhdiễmảocho LiêuTrai.Từlúchoànghôndầnbuôngchođếnkhihừngđônglódạng,conngườiđờithường,cuộcsốngđờithườngđangyêngiấcthìlúcđó,cómộtcuộcsốngkhácđangquẫy mình,đangchiếmhữuthế giớicủabóngđêm.Đêm,sânkhấucuộcđờitạmbuôngmàn,sânkhấu LiêuTrai lạilênđèn,bừngdậymộtthế giớikỳ ảovớibiếtbao chuyệnhoangđường,kỳquáicủamaquỷ,thầntiên,hồlyvàcảcủaconngười.Tình yêu,sựthùhận,ảomộngcôngdanhvàtrămtrămngànngàn ...