Thử nhìn nhận những hoạt động lễ hội trong thời gian qua

Có một điều dễ nhận thấy là bắt đầu từ thập kỉ 90 của thế kỷ trước, cùng với nền kinh tế thị trường ở Việt Nam , hội hè dân gian ở các "làng quê đổi mới" lại bùng lên hơn bao giờ hết. Thời gian này, ta thấy các phương tiện thông tin đại chúng liên tục đăng tải những lời mời, những thông báo về lễ hội nơi này nơi khác, nhất là vào những dịp đầu xuân. Người ta nói đến một sự bùng nổ của lễ hội truyền thống. Bài viết này sẽ phân tích các hoạt động lễ hội diễn ra gần đây, nhằm làm nổi bật những xu hướng mới, cũng như những vấn đề cần quan tâm để gìn giữ bản sắc văn hóa trong bối cảnh hiện đại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thử nhìn nhận những hoạt động lễ hội trong thời gian quaNghiên cứu trao đôi 15 lại đình chùa, đền m iếu, kèm theo đó là nhữ ng lễ hội xung q u a n h các di tích ấy.THỬ NHÌN NHẬN Có m ột nguyên n h â n sâ u xa nằm trongNHỮNG HOẠT ĐỘNG tiềm thức của con người, ấy là tâ m lí hướng về cội nguồn, tổ tiê n và quê hương b ản * •L< HỘI TRONG quán. Nó tiềm ẩ n tro n g lòng mỗi người, song đôi lúc vì p h ả i v ậ t lộn vói cuộc sông,THÒI GIUN QUA do hoàn cản h xô đẩy m à chìm đi, nay có điều kiện lại trỗ i dậy tro n g mỗi con người. Khi người ta ăn n ên làm ra, họ m uôn làmLÊ HÓNG LÝr) m ột cái gì đó cho quê hương. M ột trong nh ữ n g cách tố t n h á t đó là cung tiế n vào các ó một điêu dễ n h ậ n th ấ y là b ắ t đ ầu từ đình chùa, lễ hội... để báo đáp lại cội nguồn th ậ p kỉ 90 của th ê kỷ trưóc, cùng với của họ. V ấn đề p h ú quý sin h lễ nghĩa trởnên kinh tê th ị trư ờ ng ở V iệt N am , hội hè lại tru y ề n thông xưa.dân gian ở các làng quê đổi mới lại bùnglên hơn bao giờ hết. Thời gian này, ta th ấy N guyên n h â n tiếp th eo cũng x u ấ t p h á tcác phương tiệ n thông tin đại chúng liên từ k in h t ế th ị trư ờng, do tác động của nó. cuộc sông ngày n ay đã th a y đổi ráo riế ttục đ ăn g tả i n h ữ n g lời mời, n h ữ n g thông hơn, căng th ẳ n g hơn, ồn ào và n h iều th áchbáo về lễ hội nơi n ày nơi khác, n h ấ t là vàonhững dịp đầu xuân. Người ta nói đến m ột thức hơn, sự b ấ t trắ c , m ay rủ i cũng nhiềusự bùng nổ của lễ hội tru y ề n thông. Đó là hơn. Con người cần nghỉ ngơi, th ư giãn, cầnđiêu có th ậ t. Sự b ù n g nổ ấy th ể hiện ở chỗ sự th ư th á i về tâ m hồn để bước vào thửh ầu h ế t các lễ hội ở các làn g quê bị chìm đi th ác h mới. Du lịch trở th à n h n h u cầu bứctrong thời gian chiến tr a n h n ay được mở th iế t m à tro n g đó du lịch lễ hội ở nhữ nglại, điêu m à trước đó không bao giờ thấy. chôn th iê n g liêng, trầ m m ặc h a y n h ữ n gSự bùng nổ này có r ấ t n h iề u yếu tô tích sin h h o ạ t v ăn hoá đặc sắc làm con người cócực, song cũng không p h ả i là không có th ể lấy lại sự cân bằng, đặc b iệ t là được annhữ ng m ặt tiêu cực của nó. N guyên n h â n ủi bằn g việc cầu xin th ầ n th á n h ở các dicủa sự bùng nổ th ì có n h iều , n h ư n g có th ể tích m à họ đến.kê ra ngay m ột vài điểm cơ b ả n n h ư sau: C ũng x u ấ t p h á t từ n h u cầu du lịch (cả Trưốc h ế t đó là do là n sóng đổi mới giải trí lẫn tâ m linh) m à các lễ hội đượctrong mọi m ặ t đời sông k in h tế, văn hoá, xã khôi phục ở k h ắ p nơi, n h ằ m th u h ú t duhội ở nước ta được n h à nước k h u y ên khích. kh ách để địa phương th u lợi. M ột nhàCác th à n h p h ầ n k in h t ế được tôn trọ n g và n g h iên cứu nước ngoài đã n h ậ n xét: Côngbảo đảm cho sự p h á t triể n , sức sản x u ấ t n g h iệ p d u lịch đ ã đ ó n g góp vào việc cải tạ ođược giải phóng làm cho bộ m ặ t đ ấ t nước lại n h ữ n g nơi thờ p h ụ n g và đến m iếu, tiếpth ay đổi n h a n h chóng. T ừ đó đời sông n h â n th êm sức m ạn h cho các nghi lễ phong tục,dân được n â n g cao, có của ăn của để nên các lễ hội và công việc làm ă n của địamọi người b ắ t đ ầu nghĩ đến việc khôi phục phương cũng n h ư sự p h á t triể n của cơ sở hạ tầ n g như n h à h àn g , k h á c h sạ n và hệ thông( 1 PGS. TS. V iện N g h iên cứu V ăn hóa giao thông (Moon Okpyo). LÊ HỔNG LÝ16 Chỉ kể m ột vài th í dụ sẽ thấy như: Trò T rám ở Tứ Xã, Lâm Thao, P h ú Thọ; trò đánh bệt ỏ một số hội làn g thuộc T hái B ình h ay ở làn g Đ ậu An. H ư ng Yên; rước ông Đùng, bà Đ à ở H ư ng Yên; đua th u y ề n trê n sông ở Bạch Hạc, V iệt Trì; các lễ đ u a ghe ngo, th ả đèn ở N am Bộ; đám rước ở hội Giá, H à Tây; n h iều trò thổi cơm th i vởi các h ìn h thứ c khác n h a u trong ...