Thủ thuật 2: Xây dựng và duy trì nguồn tin

Cách tốt nhất để phóng viên chắc chắn rằng họ đưa tin một cách đầy đủ về các chủ đề phức tạp là trao đổi với càng nhiều nguồn thạo tin càng tốt. Một số nguồn tin trong số này có thể cung cấp những câu trích dẫn hay; những người khác thì có khi chỉ đơn giản – nhưng cần thiết – cho biết những thông tin bối cảnh, gợi ý và giải thích.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thủ thuật 2: Xây dựng và duy trì nguồn tinThủ thuật 2: Xây dựng và duy trìnguồn tin Cách tốt nhất để phóng viên chắc chắn rằng họ đưa tin một cách đầy đủ về các chủ đề phức tạp là trao đổi với càng nhiều nguồn thạo tin càng tốt. Một số nguồn tin trong sốnày có thể cung cấp những câu trích dẫn hay; những người khácthì có khi chỉ đơn giản – nhưng cần thiết – cho biết những thôngtin bối cảnh, gợi ý và giải thích.Song tìm ra được những nguồn tin tốt không dễ chút nào. Hầuhết các phóng viên không nắm được trong tay một danh mục vềcác chuyên gia. Họ chẳng còn cách nào khác ngoài việc tự tạolập cái danh sách đó cho chính mình.Một trong những phương pháp phổ biến nhất để mở rộng – hoặckhởi tạo – danh sách nguồn tin là “mượn” từ đồng nghiệp. Nói cụthể, phóng viên chỉ cần xem đồng nghiệp của mình thường tríchdẫn lời nói của ai trên báo, tạp chí, truyền hình, phát thanh haycác bản tin. Đó là cách nhanh nhất để gia tăng số lượng cácchuyên gia và đặc biệt hữu ích cho các phóng viên mới bước vàolĩnh vực này. Và hãy xây dựng “chuỗi nguồn tin” bằng cách nhờngười này giới thiệu người kia.Một số phóng viên săn lùng nguồn tin ở các trường đại học. Cáctrung tâm học thuật cũng là nơi có thể đến để đặt quan hệ với cácnhà nghiên cứu danh tiếng. Các quan chức chính phủ, các nhàlập pháp, các tổ chức phi chính phủ (NGO) và các tổ chức độclập cũng có thể dẫn dắt phóng viên đến với các nguồn tin. Và câuhỏi mà phóng viên nên đặt ra khi kết thúc mỗi cuộc phỏng vấn là:“Ông/bà có thể giới thiệu (những) người khác mà tôi có thể gặpgỡ và trao đổi không?”Phóng viên cũng cần phải đánh giá nguồn tin của họ. Liệu cácnguồn tin đó có hợp tác không? Họ có được đồng nghiệp kínhtrọng không? Họ có nói thật không? Tất nhiên nếu câu trả lời chocâu hỏi cuối cùng là “không” thì chẳng nên mất thời giờ với họ.Hãy luôn nhớ rằng danh tiếng và độ tin cậy của phóng viên nhiềukhi nằm ở những lời phát biểu của nguồn tin.Một điều cần lưu ý là nguồn tin có phải là người có khả năng diễnđạt rõ ràng hay không. Nhiều bộ óc kiệt xuất không thể truyền đạtvới những người “ngoại đạo” và đây là chuyện rất đỗi bìnhthường. Nhưng nếu một nhà khoa học đáng kính không thể giảithích một vấn đề thật rõ ràng thì có lẽ phóng viên nên tìm đến mộtnhà nghiên cứu ít nổi tiếng hơn nhưng lại có thể diễn tả bằng thứngôn ngữ dễ hiểu. Tuy nhiên, phóng viên cũng cần lưu ý rằng chỉhỏi chuyên gia về lĩnh vực mà họ hiểu rõ. Thật chẳng có gì haykhi mời một chuyên gia về khí hậu trái đất ấm lên làm nguồn tinchính cho một bài báo viết về tình trạng tàn phá rừng.Nguồn tin tốt cực kỳ quý giá, và khi đã tìm được họ rồi thì phảibiết cách duy trì. Đừng lãng phí thời gian của nguồn tin khi đếnphỏng vấn mà không chuẩn bị kỹ lưỡng. Phóng viên cần phảinắm bắt được quan điểm của nguồn tin cũng như những hoạtđộng nghề nghiệp của họ.Phóng viên không nên gọi điện cho nguồn tin chỉ vì muốn biết mộtđiều gì đó. Nên tạo thói quen là trao đổi thông tin. Phóng viênthường là những người đầu tiên biết được những sự kiện đột pháhoặc những vấn đề mà nguồn tin đặc biệt quan tâm. Hãy chia sẻthông tin đó. Về lâu dài, có thể điều này sẽ mang lại kết quả bấtngờ, chẳng hạn như những gợi ý cho bài viết từ phía nguồn tin.Một yếu tố nữa đề duy trì nguồn tin là đối xử với họ một cáchcông bằng. Ngoài vấn đề đạo đức, đây còn là lợi ích của phóngviên: việc không quan tâm và xa rời nguồn tin sẽ ảnh hưởng đếnkhả năng của phóng viên và làm cho họ khó khăn khi viết bàitrong tương lai.Hầu hết các phóng viên đều nhất trí rằng để có thể đối xử bìnhđẳng bình đẳng với nguồn tin thì phóng viên cần đáp ứng nhữngyêu cầu sau:1. Thành thực. Hãy xác định rõ ràng rằng bạn là một phóng viênvà cởi mở về bản chất của bài báo.2. Không dẫn sai lời phát biểu của nguồn tin hoặc đặt những ýkiến của họ vào bối cảnh sai. Tất cả những gì được đặt vào trongngoặc kép phải là lời phát biểu chính xác của họ. Trong một sốtrường hợp có thể sửa đổi một chút về cú pháp và ngữ pháp.3. Hãy nhã nhặn và tỏ ra tôn trọng nguồn tin. Điều này không cónghĩa là né tránh những câu hỏi khó. Hoàn toàn có thể chất vấntrong khi hết sức lịch thiệp. Tiếc thay, nhiều phóng viên dườngnhư nhầm lẫn và đánh đồng việc nỗ lực đạt kết quả tốt trong côngviệc với sự thô lỗ.4. Đặt ra những nguyên tắc cơ bản cho một cuộc phỏng vấn.Phóng viên có những thuật ngữ riêng cho các nguyên tắc cơ bảnkhác nhau và những nguyên tắc này cũng thay đổi tùy từng quốcgia. Dưới đây là một số định nghĩa chung: “On the record” cónghĩa là có thể dẫn tên nguồn tin. “On background” có nghĩa làgiấu tên nhưng có mô tả chung chung về nguồn tin (ví dụ: “mộtquan chức chính phủ cấp cao cho biết...” “Deep background” cónghĩa là phóng viên có thể nêu thông tin nhưng không được đềcập đến nguồn tin. “Off the record” nghĩa ...