Thủ thuật 8: Làm bật ý nghĩa của tin kinh tế

Đó là câu hỏi mà tôi thường đặt ra khi đọc một tin kinh tế. Và đó câu hỏi mà tôi thường đặt ra với bản thân mình khi viết một tin kinh tế. Là những phóng viên kinh tế, chúng ta có nhiệm vụ không chỉ đưa tin về những gì xảy ra hoặc những điều một ai đó nói, mà còn phải giải thích ý nghĩa của nó. Tin tức phải vượt qua cuộc kiểm tra “vậy thì sao” này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thủ thuật 8: Làm bật ý nghĩa của tin kinh tế Thủ thuật 8: Làm bật ý nghĩa củatin kinh tếĐó là câu hỏi mà tôi thường đặt ra khi đọc một tin kinh tế.Và đó câu hỏi mà tôi thường đặt ra với bản thân mình khiviết một tin kinh tế. Là những phóng viên kinh tế, chúng tacó nhiệm vụ không chỉ đưa tin về những gì xảy ra hoặcnhững điều một ai đó nói, mà còn phải giải thích ý nghĩacủa nó. Tin tức phải vượt qua cuộc kiểm tra “vậy thì sao”này.Một bài báo cần phải giải thích cho độc giả về những hậuquả có thể xảy ra sau một sự kiện tin tức, tại sao tin đóquan trọng - đối với công ty, với lực lượng lao động, vớitoàn ngành, toàn quốc. Vậy tại sao nó lại quan trọng đốivới độc giả?Đây là cách thức giá trị nhất mà phóng viên có thể thựchiện để biến một tin kinh tế phức tạp trở nên dễ hiểu. Rõràng không thể trả lời tất cả các câu hỏi này trong một bàiviết, nhưng có thể trả lời một số câu. Và câu trả lời nên ởngay phần đầu chứ đừng nhét tận cuối bài. Một tin hay làtin đưa được những yếu tố quan trọng, tiếp sau là một giảithích đơn giản về tầm quan trọng của chúng. Trong mộttin ngắn, phần giải thích này có thể chỉ là một, hai câu.Trong tin về National Airways, khoản lỗ khổng lồ đó có ýnghĩa gì đối với công ty này? Rõ ràng, nó đe dọa tương laicủa hãng hàng không quốc gia và có thể dẫn đến việc cảitổ cấp quản lý cao nhất. Nó có thể khiến nhiều người mấtviệc hoặc dẫn đến việc bị thu giữ máy bay ở những quốcgia mà hãng hàng không này nợ khoản phí hạ cánh. (Điềuđó thực sự đã xảy ra chẳng bao lâu sau khi bài báo xuấthiện.) Nó có thể ảnh hưởng đến nỗ lực của chính phủtrong việc tư nhân hóa hãng hàng không này. (Tất nhiênchúng ta sẽ phải định nghĩa “tư nhân hóa” là gì.)Điều quan trọng hơn là bài báo có ý nghĩa gì đối với độcgiả? Tại sao họ lại phải quan tâm về khoản thua lỗ củahãng hàng không? Thực ra một công ty có thể bù đắpkhoản lỗ bằng cách giảm chi phí hoặc tăng doanh thu.Nhưng một hãng hàng không tăng doanh thu bằng cáchnào? Tăng giá vé! Vậy là chúng ta đang nói về điều có ýnghĩa quan trọng đối với độc giả.Có khả xăng xảy ra vấn đề sau đây: Cách hiểu đơn giảnnày vượt xa hơn việc đơn thuần trích dẫn các sự kiện vàtiến dần đến lĩnh vực nêu ý kiến riêng hoặc dự đoán.Nhưng các phóng viên có thể – và nên – đưa ra nhữngkết luận logic, đầy đủ từ các sự kiện chứ đừng sa vào việcnêu lên ý kiến gây tranh cãi hoặc dự đoán thiếu tráchnhiệm. Ở đây, phóng viên có thể trông cậy vào việc hiểurõ những diễn biến vừa qua trong ngành hàng không,hoặc nhờ một nhà phân tích bên ngoài đánh giá xem vécần phải tăng lên bao nhiêu để bù lại khoản lỗ 22 triệu $.(Trong trường hợp cụ thể này, sau đó giá tăng lên khoảng50%.)Phần phân tích kỹ này giúp độc giả hiểu rõ tin. Hãy xem vídụ.Dữ kiện: Chủ tịch Allied Industrial Corp. bị bắt vì gian lận.Ý nghĩa: Điều này có thể ảnh hưởng đến hình ảnh củacông ty, và cuối cùng là tác động đến doanh số.Ý kiến: Vì lợi ích cao nhất của công ty, ông chủ tịch nên từchức.Chỉ có tuyên bố cuối cùng là không phù hợp trong tin.Nhưng đó là một câu lờ mờ và sự khác biệt giữa mộtphân tích logic thích đáng với một ý kiến hay phỏng đoánkhông phù hợp nói chung thường không rõ ràng. Một cáchđể biết phóng viên có sa vào việc nêu ra ý kiến không phùhợp hay không: Liệu độc giả có thể chỉ ra rằng phóng viênđó đang thông cảm với bên nào hay không? Không nênđể cho độc giả có cảm nghĩ như vậy.Phân tích cần phải đơn giản. Hãy nhớ lại câu chuyện vềcác tỷ giá liên ngân hàng đã được trình bày ở Thủ thuật 2.Sau 3 tháng tương đối ổn định, lãi suất liên ngân hàngđã tăng khoảng 3 phần trăm điểm hồi tuần trước...Nhưng phóng viên không dừng ở đó:... và điều này dẫn đến những dấu hiệu đáng lo ngạirằng chi phí cho các khoản vay ngân hàng sẽ một lầnnữa tăng lên.Bằng việc thêm mấy chữ này, đã có câu trả lời cho nhữngđộc giả đang định đặt câu hỏi: Vậy thì sao?Phóng viên cần phải thừa nhận rằng một số người có thểkhông đồng ý với phân tích của anh ta. Trong nhiều tin, tôiđưa vào cái gọi là câu hoặc đoạn văn “chắc-chắn-là.”Chẳng hạn: “Chắc chắn là National Airways có thể vượtqua cuộc khủng hoảng tài chính mà không cần phải sathải nhân công hoặc tăng giá vé.” Sự thừa nhận rằng cóthể có một khía cạnh khác để giải quyết vấn đề đã làmtăng độ tin cậy của bài viết bằng cách chứng tỏ rằngphóng viên đã cân nhắc những quan điểm khác trước khiđi đến kết luận.”Một số báo và hãng thông tấn né tránh các phân tích dù làcơ bản nhất. Hoặc có thể các phóng viên bị sức ép chínhtrị cản trở. Nếu đúng là như vậy thì họ có thể đề nghị aiđó, một nhà phân tích ở bên ngoài hoặc một quan chứctrong công ty, để nêu lên ý kiến phân tích.Nếu tôi chỉ được đặt một câu hỏi tại cuộc họp báo hoặcmột cuộc phỏng vấn thì câu hỏi của tôi luôn là: “Tại sao tinnày có ý nghĩa quan trọng?” Hãy để cho diễn giả phântích. Thông thường, đây sẽ trở thà ...