Thực tiễn tiếp cận đất đai của doanh nghiệp Việt Nam hướng tới thuận lợi hóa kinh doanh và thu hút đầu tư

Bài viết phân tích và bình luận về những khó khăn tiếp cận đất đai của doanh nghiệp trong thời gian qua và đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu quả tiếp cận đất đai của doanh nghiệp hướng tới thuận lợi hóa kinh doanh và thu hút đầu tư. Những đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả tiếp cận đất đai cho doanh nghiệp trong bối cảnh sửa đổi Luật đất đai năm 2013.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực tiễn tiếp cận đất đai của doanh nghiệp Việt Nam hướng tới thuận lợi hóa kinh doanh và thu hút đầu tư THỰC TIỄN TIẾP CẬN ĐẤT ĐAI CỦA DOANH NGHIỆP VIỆT NAM HƯỚNG TỚI THUẬN LỢI HÓA KINH DOANH VÀ THU HÚT ĐẦU TƯ PGS.TS. Doãn Hồng Nhung- Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội 1. DẪN NHẬP Trong bối cảnh các doanh nghiệp đang chịu tác động rất lớn từ dịch Covid-19, chính sách đất đai nói chung có tác động rất lớn đến sự tồn vong, phát triển của doanh nghiệp. Tuy nhiên, doanh nghiệp tiếp cận đất đai rất khó khăn, nguy cơ tham nhũng,lợi ích nhóm từ đất đai khá phổ biến. Trong thực tế triển khai vẫn còn hàng loạt bất cập, chồng chéo gây lúng túng trong quản lý, khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp trong quá trình tiếp cận đất đai để đầu tư, kinh doanh xây dựng các dự án đô thị, kiểm soát quyền lực trong thu hồi đất… Tiếp cận thông tin đất đai được cập nhất là điều kiện cần và đủ để doanh nghiệp có thể tiếp cận đất đai kinh doanh có hiệu quả. Bài viết phân tích và bình luận về những khó khăn tiếp cận đất đai của doanh nghiệp trong thời gian qua và đề xuất một số giải pháp để nâng cao hiệu quả tiếp cận đất đai của doanh nghiệp hướng tới thuận lợi hóa kinh doanh và thu hút đầu tư. Những đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả tiếp cận đất đai cho doanh nghiệp trong bối cảnh sửa đổi Luật đất đai năm 2013. Trong bối cảnh các doanh nghiệp bất động sản đang chịu tác động rất lớn từ dịch Covid-19, chính sách đất đai nói chung có tác động rất lớn đến sự tồn vong, phát triển của doanh nghiệp. Tuy nhiên, doanh nghiệp tiếp cận đất đai rất khó khăn, những vấn đề cần khiển soát quyền lực trong lĩnh vực giao đất, cho thuê đất và thu hồi đất chứa đựng nguy cơ tham nhũng, lợi ích nhóm từ đất đai khá phổ biến. Trong thực tế triển khai vẫn còn hàng loạt bất cập, chồng chéo gây lúng túng trong quản lý, khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp trong quá trình tiếp cận đất đai để đầu tư, kinh doanh xây dựng các dự án đô thị… Tiếp cận thông tin đất đai1 là điều kiện cần và đủ để doanh nghiệp có thể tiếp cận đất đai tốt và kinh doanh đạt hiệu quả kinh tế cao. 1 Xem: PGS.TS. Doãn Hồng Nhung và Th.S Trần Vân Quỳnh (2021). Pháp luật về tiếp cận thông tin đất đai trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0 và thực tiễn thi hành tại đìa bàn thành phố Hà Nội. (Sách chuyên khảo). Nhà xuất bản Khoa học Xã hội. ISBN. 978-604-308-451-1. 181 2.VAI TRÒ CỦA TIẾP CẬN ĐẤT ĐAI CỦA DOANH NGHIỆP VIỆT NAM 2.1.Pháp luật tiếp cận đất đai 2và sử dụng đất Trong thực tiễn một trong chỉ số đánh giá năng lực cạnh tranh của các địa phương trong chiến lược cải cách thủ tục hành chính và thu hút đầu tư. Nhà nước cần tạo mọi điều kiện giúp cho doanh nghiệp được tiếp cận đất đai nhanh chóng. Thể chế hóa Nghị quyết số 19/NQ/ TW năm 2012, Hiến pháp năm 2013, Luật quy hoạch năm 2017, Luật đất đai năm 2013 và Văn bản hợp nhất 37 luật đã có những nội dung quy định được sửa đổi, bổ sung và hợp nhất để khai thác tiết kiệm, hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai quý giá. Để doanh nghiệp có thể phát huy tốt nhất khai thác tiềm lực đất đai phải hài hòa mối quan hệ giữa kinh tế, xã hội và môi trường. Chúng ta cần bảo tồn quỹ đất đai, giữ gìn và phát triểntrong khai thác và sử dụng dất giữa thế thế hệ hiện tại với thế hệ tương lai. Việc khai thác tài nguyên đất đai phù hợp với phát triển quốc gia, an ninh quốc phòng, ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai. Doanh nghiệp khai thác tiềm năng đất đai tốt sẽ giúp cho thuận lợi hóa kinh doanh và thu hút đầu tư. Việc cân bằng lợi ích giữa Nhà nước, người sử dụng đất và doanh nghiệp . Mối quan hệ đan xen của nhiều chủ thể tham gia trong quá trình khai thác nguồn lợi từ đất đai . Người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất để sử dụng đất ổn định và lâu dài . Nhà nước giao đất có thời hạn và thực hiện cá quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê và cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, thế chấp , góp vốn bằng quyền sử dụng đất, được Nhà nước bồi thường khi nhà nước thu hồi đất. Người sử dụng đất có nghĩa vụ đăng ký quyền sử dụng đất, sử dụng đất đúng mục đích phù hợp với quy hoạch sử dụng đất …. Về phía doanh nghiệp , các dự án sản xuất kinh doanh phù hợp với quyền sử dụng đất, khi thực hiện các giao dịch chuyển nhượng , thực hiện tích tụ đất đai từ các hộ gia đình , cá nhân đang sử dụng đất được chuyển nhượng , cho thuê , góp vốn 2 Xem : PGS.TS. Doãn Hồng Nhung và Th.S Trần Vân Quỳnh (2021). Pháp luật về tiếp cận thông tin đất đai trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0 và thực tiễn thi hành tại địa bàn thành phố Hà Nội. (Sách chuyên khảo). Nhà xuất bản Khoa học Xã hội. ISBN. 978-604-308- 451-1. 182 bằng quyền sử dụng đất với nhả đầu tư để thực hiện dự án . Trong thời gian qua Nhà nước cùng đã cây dựng cơ chế tăng cường , đa dạng hóa các nguồn vốn cho quỹ phát triển đất . Quỹ phát triển quỹ đất sạch, tích lũy vốn đất sạch trích từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tạo nguồn đất tạo quỹ nhà đất đầu tư hình thành trong tương lai, khu tái định cư và quỹ nhà ở xã hội ;. Đối với các dự án xây dựng công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội , chỉnh trang đô thị, cần phải đối với diện tích liền kề , cạnh vùng phụ cận để thu hồi đất , tạo nguồn lực từ đất đai đầu tư cho các công trình phụ cận có tính liên thông.Ttại Điều 1, Nghị định đã sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai như: Sửa đổi, bổ sung Quy định về Kinh phí hoạt động của Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật đối với đơn vị sự nghiệp công lập; Lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Sửa đổi, bổ sung lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất cấp huyện; Trình tự, thủ tục thẩm định, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện; kế hoạch sử dụng đất quốc ...