Thực trạng quản lý rừng tại huyện Định Hoá tỉnh Thái Nguyên

Trong thời gian gần đây, quản lý rừng bền vững đã trở thành một nguyên tắc đối với quản lý kinh doanh rừng đồng thời cũng là một tiêu chuẩn mà quản lý kinh doanh rừng phải đạt tới. Huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên, căn cứ địa cách mạng năm xưa, nơi mà diện tích rừng được đánh giá là nhiều nhất tỉnh Thái Nguyên, đất lâm nghiệp có rừng của huyện là 27.438ha; Hiện nay toàn bộ đất rừng cơ bản đã có chủ, được huyện, tỉnh giao.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng quản lý rừng tại huyện Định Hoá tỉnh Thái Nguyên Phương Hữu Khiêm và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 88(12): 9 - 15 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỪNG TẠI HUYỆN ĐỊNH HÓA TỈNH THÁI NGUYÊN Phương Hữu Khiêm1,*, Đỗ Anh Tài1, Trần Văn Nguyện , Đinh Hồng Linh2, Nguyễn Đắc Dũng2 2 1 Đại học Thái Nguyên, 2Trường ĐH Kinh tế & QTKD-ĐHTN TÓM TẮT Trong thời gian gần đây, quản lý rừng bền vững đã trở thành một nguyên tắc đối với quản lý kinh doanh rừng đồng thời cũng là một tiêu chuẩn mà quản lý kinh doanh rừng phải đạt tới. Huyện Định Hóa tỉnh Thái Nguyên, căn cứ địa cách mạng năm xưa, nơi mà diện tích rừng được đánh giá là nhiều nhất tỉnh Thái Nguyên, đất lâm nghiệp có rừng của huyện là 27.438ha; Hiện nay toàn bộ đất rừng cơ bản đã có chủ, được huyện, tỉnh giao. Đặc biệt là giao tới hộ đạt 22.850ha/39.061ha, giao cho Ban quản lý rừng đặc dụng được 10.059ha/39.061ha; giao cho Ban quản lý rừng phòng hộ được 2.064ha/39.061ha; còn lại UBND xã tự quản được 4.088ha/39.061ha, tỷ trọng giao đến hộ gia đình đạt gần 60%. Rừng đóng vai trò quan trọng đối với đời sống của người dân nơi đây, hàng năm việc khai thác các sản phẩm từ rừng góp phần khá lớn vào thu nhập của nhân dân, những lâm sản hàng đầu là gỗ, củi,..và các lâm sản phụ khác. Tuy nhiên việc quản lý rừng của địa phương vẫn còn những tồn tại, bất cập, tỷ lệ đói nghèo cao. Vì vậy bài viết này nhằm đi sâu phân tích thực trạng, nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nhằm quản lý bền vững tài nguyên rừng cho mục tiêu bảo tồn cũng như sinh kế của người dân. Từ khóa: Bền vững, Định Hóa, Lâm sản, Quản lý rừng, Thực trạng. ĐẶT VẤN ĐỀ* Với trên 70% tổng diện tích tự nhiên và là nơi cư trú của ít nhất 1/3 dân số toàn quốc gia, vùng rừng núi Việt Nam giữ một vị trí quan trọng trong tiến trình phát triển của đất nước, nơi đã và đang thuộc diện quan tâm của chính phủ Việt Nam. Đây cũng là nơi sinh sống của đồng bào các dân tộc thiểu số với nguồn lợi và sinh kế phụ thuộc trực tiếp vào tài nguyên thiên nhiên trong đó chủ yếu là tài nguyên rừng và đất rừng. Định Hóa là một huyện miền núi nằm về phía Tây-Bắc của tỉnh Thái Nguyên, với dân số năm 2010 là 87.722 người, tổng diện tích đất tự nhiên là 51.351 ha, trong đó diện tích đất lâm nghiệp có rừng là 27.438 ha chiếm 53,68%, diện tích đất nông nghiệp chiếm một phần nhỏ trong tổng diện tích đất tự nhiên của huyện (21%). Tài nguyên rừng và đất lâm nghiệp đã và đang là nguồn sống quan trọng của người dân trong huyện do bởi diện tích đất nông nghiệp hạn chế. Do vậy hiểu được thực trạng quản lý rừng t ại huyện Định Hóa và đánh giá được những mặt tích cực và tồn tại, yếu kém trong công tác * Tel: 0945855085; Email: phuonghuukhiem@gmail.com Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên quản lý, là cơ sở khoa học đối với việc phát triển các giải pháp quản lý bền vững tài nguyên rừng và đất lâm nghiệp cho mục tiêu bảo tồn cũng như sinh kế của người dân. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỪNG TẠI ĐỊNH HOÁ Huyện Định Hóa có thế mạnh về sản xuất lâm nghiệp, trong tổng số diện tích đất tự nhiên của huyện, thì đất lâm nghiệp có rừng là 27.438ha tương đương 53,68% tổng diện tích; đất nông nghiệp bằng 2/5 của đất lâm nghiệp (20,79% hay 10.625ha). Ngoài ra, huyện còn có một diện tích lớn đất chưa sử dụng (bao gồm cả sông suối và đất núi đá vôi) có tiềm năng mở rộng diện tích sản xuất nông, lâm nghiệp. Định hóa có hệ thực vật, đa dạng tuy nhiên số lượng cá thể giảm đáng kể trên 65% so với tài liệu năm 1990. Công tác quản lý rừng và đất quy hoạch cho lâm nghiệp: + Thống kê theo chủ quản lý tại bảng 1 Đánh giá thực trạng lâm nghiệp của huyện Về công tác lãnh đạo của cấp ủy: Đã chấp hành chỉ thị của Ban thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo về việc quản lý bảo vệ rừng, phát triển rừng, quản lý lâm sản. 9 http://www.lrc-tnu.edu.vn Phương Hữu Khiêm và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 88(12): 9 - 15 Bảng 1 Loại đất Tổng cộng Đất có rừng Đất chưa có rừng Tổng DT Hộ GĐ 21.608 13.758 6.865 36.938 27.438 9.500 Chủ quản lý UBND xã BQLRĐR 3.790 9.512 3.909 8.421 366 1.614 BQLRPH 1.952 1.350 556 (Nguồn theo dõi diễn biến Tài nguyên rừng - Chi cục kiểm lâm Thái Nguyên) Hiện trạng 3 loại rừng: Cho đến nay tại Định Hóa đã quy hoạch, phân loại quản lý được: Loại đất, loại rừng Tổng cộng Tổng diện tích đất lâm nghiệp (ha) 1. Đất có rừng (ha) Rừng tự nhiên Rừng trồng 2. Đất chưa có rừng (ha) -Đất trống (IA) -Đất trống cây bụi (IB) -Đất trồng cây rải rác (IC) - Núi đá cây bụi 36.938 27.438 19.020 8.418 9.500 639 3131 4169 1560 Rừng đặc dụng 9.009 6.692 3.404 1.626 3.642 146 243 1.694 1.560 Rừng phòng hộ 7.277 5.405 4.070 1.609 1.613 33 322 1.145 0 Rừng sản xuất 20.653 15.341 11.546 5.183 4.245 18 2566 1.331 0 (Nguồn viện điều tra quy hoạch rừng Tây Bắc bộ) Thể hiện sự thống nhất cao trong cấp ủy là đã có Nghị quyết chuyên đề của BCH huyện và tất cả các BCH Đảng ủy các xã, thị trấn. Đây là một điểm nổi bật thể hiện tính quyết tâm cao, coi việc quản lý bảo vệ rừng, phát triển rừng, quản lý lâm sản là một trong những thế mạnh hàng đầu của huyện trong phát triển ngành nông lâm nghiệp, là một trong những mũi nhọn trong phát triển kinh tế, xã hội và an ninh quốc phòng. Về công tác quản lý của chính quyền: Toàn bộ đất rừng và đất rừng cơ bản đã có chủ, được huyện, tỉnh giao. Đặc biệt là giao tới hộ đạt 22.850ha/39.061ha, giao cho Ban quản lý rừng đặc dụng được 10.059ha/39.061ha; giao cho Ban quản lý rừng phòng hộ được 2.064ha/39.061ha; còn lại UBND xã tự quản được 4.088ha/39.061ha. Tỷ trọng giao đến hộ gia đình đạt gần 60%, trong đó đa số rừng tự nhiên ở dạng vườn rừng là loại rừng đã được truyền từ đời này qua đời khác, một phần được giao theo chính sách giao đất giao rừng của nhà nước trong những năm qua (nghị định 02/1992/NĐ-CP). Về kết quả sản xuất, khai thác lâm sản: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Khai thác các sản phẩm từ rừng là truyền thống của người dân nơi đây, đã góp phần khá lớn vào thu nhập của nhân dân trong khu vực, lâm sản hàng đầu là gỗ, củi. Ngoài khai thác để trao đổi hà ...