Thuốc bổ và những nguy cơ bị ngộ độc

Nguy cơ xuất hiện phản ứng có hại của thuốc (Adverse Drug Reaction ADR) là hậu quả không thể tránh khỏi khi dùng thuốc, có rất nhiều nguyên nhân làm xuất hiện ADR, trong đó có một nguyên nhân cần phải nhắc tới đó là tương tác giữa các thuốc với nhau. Đặc biệt là loại thuốc bổ sung hàng ngày lại đang ít được quan tâm.Vitamin AVitamin A là dạng vitamin tan trong dầu, có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể giúp tế bào thực hiện hoạt động sao chép bình thường, cần thiết cho sức...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc bổ và những nguy cơ bị ngộ độcThuốc bổ và những nguy cơ bị ngộ độcNguy cơ xuất hiện phản ứng có hại của thuốc (Adverse Drug Reaction -ADR) là hậu quả không thể tránh khỏi khi dùng thuốc, có rất nhiềunguyên nhân làm xuất hiện ADR, trong đó có một nguyên nhân cầnphải nhắc tới đó là tương tác giữa các thuốc với nhau. Đặc biệt là loạithuốc bổ sung hàng ngày lại đang ít được quan tâm.Vitamin AVitamin A là dạng vitamin tan trong dầu, có vai trò rất quan trọng đối với cơthể giúp tế bào thực hiện hoạt động sao chép bình thường, cần thiết cho sứckhỏe thị giác, giúp các tế bào trong một loạt cấu trúc của mắt luôn khỏemạnh. Ngoài ra, nó còn rất quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triểnbình thường của phôi thai và thai nhi, cần thiết cho chức năng sinh sản.Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm nếu như sử dụng không đúng cách,chúng ta sẽ gặp phải những tác dụng bất lợi của vitamin A mà điển hình làtình trạng viêm gan cấp hoặc mạn do dùng liều cao kéo dài, đặc biệt với trẻem. Ở trẻ em, có hai lý do dễ dẫn tới ngộ độc vitamin A, đó là trẻ đang uốngsữa công thức (bởi vì bản thân trong sữa công thức mà bé đang dùng đã cómột lượng vitamin A phù hợp) và trẻ được bà mẹ cho uống các loại vitaminbổ sung khác mà không biết trong thuốc bổ sung này cũng có lượng vitaminA. Tất cả tình huống này nếu tiếp tục bổ sung mà không có ý kiến của bác sĩsẽ dẫn tới tình trạng tích tụ vitamin A trong gan.Cần lưu ý một số tương tác thuốc có thể xảy ra như dùng vitamin A với cácthuốc hạ huyết áp có thể làm tăng tác dụng của các thuốc này và dẫn tới hạhuyết áp quá mức; dùng vitamin A cùng thuốc tránh thai sẽ làm giảm tácdụng của thuốc tránh thai; dùng vitamin A với thuốc chống đông sẽ làm tăngnguy cơ chảy máu. Nên bổ sung vitamin qua thực phẩm sẽ tránh được nguy cơ ngộ độc.Vitamin DVitamin D là một vitamin có vai trò hết sức quan trọng đối với cơ thể người.Tuy vậy, uống nhiều vitamin D quá không tốt cho cơ thể, thậm chí là gâynguy hại. Dùng vitamin D liều cao dài ngày gây tích lũy thuốc, làm tăngcalci trong máu, gây mệt mỏi, chán ăn, nôn, tiêu chảy, đau nhức xươngkhớp. Ngoài ra còn có thể gây tổn thương thận, tăng huyết áp.Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ rất nhạy cảm với sự thừa vitamin D. Trẻ em dưới 1 tuổicho ăn các hỗn hợp thay thế sữa mẹ có bổ sung vitamin D ở liều không thíchhợp với lứa tuổi có thể bị thừa vitamin này. Việc bổ sung thường xuyênvitamin D với liều > 400 IU/ngày cho trẻ dưới 1 tuổi khỏe mạnh làm tăngcanxi trong máu, thậm chí còn có thể gây suy thận và tử vong. Trẻ nhỏ bịngộ độc vitamin D sẽ biếng ăn, buồn nôn và ói mửa. Trẻ luôn khát nước vàtiểu nhiều. Ngộ độc vitamin D ở trẻ thường do cha mẹ tùy tiện cho uống dàingày các loại thuốc bổ sung vitamin và chất khoáng, trong đó có chứavitamin D liều cao hoặc cho trẻ uống cùng lúc các loại thuốc có chứavitamin D.Ngoài ra cần lưu ý, vitamin D có thể làm giảm hiệu quả của thuốc làm hạcholesterol khi cùng sử dụng. Dùng vitamin D liều cao cùng với một loạithuốc lợi tiểu có thể dẫn đến tăng đào thải calci qua nước tiểu dẫn tới sỏithận.CalciCalci là chất cần thiết cho sự phát triển của bộ xương. Tuy nhiên, khi bổsung calci cần lưu ý: để calci hấp thụ tốt cần phải có vitamin D, vitamin Dcó nhiều trong bơ, sữa, trứng, gan... tắm nắng là nguồn cung cấp vitamin Dquan trọng cho cơ thể.Bên cạnh các ưu điểm, khi bổ sung calci cần hết sức lưu ý, chia nhỏ liều vàuống với nhiều nước; nếu sử dụng cùng các thực phẩm bổ sung khác cũngcó calci sẽ dễ dẫn tới nguy cơ gây táo bón hoặc dễ kết tủa gây sỏi thận. Đặcbiệt với những người đang bổ sung calci mà có chế độ ăn nhiều đạm sẽ làmgia tăng lượng bài tiết calci qua nước tiểu và do đó dẫn tới sỏi thận. Ngoàira, nếu uống calci mà có sử dụng cafein và nicotin cũng là một tác nhân làmtăng lượng thải calci qua đường nước tiểu.Lưu ý: Calci có thể làm giảm sự hấp thu của cơ thể đối với nhiều loại thuốc,bao gồm cả thuốc theo toa loãng xương được gọi là bisphosphonates, thuốckháng sinh tetracycline fluoroquinolone và levothyroxine.Nếu không cẩn thận khi dùng calci chung với các loại thuốc khác, bạn có thểbị sỏi do các thuốc tác dụng với nhau gây kết tủa.Chính vì sự “lợi bất cập hại” như trên, nên khi sử dụng thuốc để điều trị,phải cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ của thuốc để lựa chọn thuốc phù hợpvới đặc điểm bệnh nhân và tình trạng bệnh tật. Nếu hiểu biết đầy đủ về thuốcsử dụng, đặc điểm người bệnh và các yếu tố ảnh hưởng làm tăng nguy cơADR thì có thể hạn chế được ADR. Tuyệt đối không nên tự ý dùng thuốc,chỉ dùng thuốc khi có ý kiến của bác sĩ. ...