Thuốc để... thèm ăn

Chán ăn có thể xảy ra tiên phát ở một người khỏe mạnh hoặc là hậu quả của một bệnh mạn tính như suy thận mạn, ung thư, nhiễm HIV/ AIDS... Đây là một hiện tượng xảy ra phổ biến trong thực tế và có thể gây ra khá nhiều biến chứng như tình trạng suy kiệt, loãng xương, suy giảm miễn dịch, chậm phát triển ở trẻ em... Các thức uống chứa cồn: Tác dụng kích thích cảm giác thèm ăn của các thức uống có chứa cồn như rượu, rượu vang đã được biết đến từ thế...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc để... thèm ăn Thuốc để... thèm ăn Chán ăn có thể xảy ra tiên phát ở một người khỏe mạnh hoặc làhậu quả của một bệnh mạn tính như suy thận mạn, ung thư, nhiễmHIV/ AIDS... Đây là một hiện tượng xảy ra phổ biến trong thực tế và cóthể gây ra khá nhiều biến chứng như tình trạng suy kiệt, loãng xương,suy giảm miễn dịch, chậm phát triển ở trẻ em... Các thức uống chứa cồn: Tác dụng kích thích cảm giác thèm ăn củacác thức uống có chứa cồn như rượu, rượu vang đã được biết đến từ thế kỷ18. Đến năm 1910, Ivan Pavlov đã tiến hành nhiều thí nghiệm trên động vậtcũng như chính bản thân mình và đưa ra kết luận rằng các thức uống chứacồn có khả năng thúc đẩy cảm giác thèm ăn. Giải thích cho điều này, Pavlovđã đưa ra 3 lý do. Thứ nhất, việc dùng rượu trước bữa ăn giúp loại bỏ căng thẳng tâm lýtrong cuộc sống hằng ngày; thứ hai, vị chua hoặc đắng trong một số thứcuống có cồn giúp kích thích vị giác; và cuối cùng, theo suy luận của ông,việc nhìn thấy các thức uống ưa thích và tác dụng kích thích của các thứcuống này trên niêm mạc đường tiêu hóa sẽ kích thích bài tiết nước bọt vàdịch vị dẫn đến cảm giác thèm ăn. Gần đây, khá nhiều nghiên cứu cũng đãcho thấy, việc dùng khai vị một lượng vừa phải rượu vang giúp kích thích ănvà tăng lượng calo đưa vào cơ thể, nếu dùng kéo dài có thể giúp tăng cân.Theo các nhà khoa học, tác dụng kích thích ăn của rượu có được là do khảnăng kích thích bài tiết dịch vị của cồn. Ngoài ra, rượu còn có thể góp phần tạo ra bầu không khí tiệc tùngtrong bữa ăn, từ đó làm tăng cảm giác ngon miệng. Một số điều cần hết sứclưu ý về tác dụng kích thích ăn của rượu. Trước tiên, tác dụng này chỉ xảy rarõ rệt ở người khỏe mạnh nên ít khi được sử dụng với mục đích y học. Ngoàira, nếu dùng nhiều, rượu có tác dụng ngược lại gây cảm giác chán ăn. Thuốc kích thích cảm giác thèm ăn: các dẫn xuất của nhómglucocorticoid như dexamethason, prednisolon, hydrocortison có thể kíchthích cảm giác thèm ăn và gây tăng cân, ngay cả khi dùng ở liều thấp. Tácdụng gây tăng cân của các thuốc này có thể gây ra do tăng số lượng thức ăntiêu thụ cũng như tình trạng giữ nước, giữ muối. Tuy nhiên, việc dùng kéo dài các thuốc này có thể gây ra nhiều biếnchứng nguy hiểm như loãng xương, đục thủy tinh thể, suy tuyến thượngthận, viêm loét dạ dày - tá tràng... Do đó, không nên sử dụng các thuốc nàychỉ với mục đích kích thích ăn. Megestrol acetate và medroxyprogesteroneacetate, 2 loại nội tiết tố progesterones tổng hợp thường được dùng trongđiều trị một số bệnh ác tính nhạy cảm với hormon như ung thư vú, ung thưtuyến tiền liệt cũng được nhận thấy có khả năng gây tăng cân ở những bệnhnhân sử dụng các thuốc này. Các nghiên cứu sau đó đã chứng minh rằng 2loại thuốc này có khả năng kích thích sự thèm ăn, tăng lượng thức ăn và mứcnăng lượng tiêu thụ. Do được dung nạp tốt với khá ít tác dụng phụ được ghi nhận nênmegestrol acetate và medroxyprogesterone acetate được coi là những côngcụ hữu hiệu để điều trị chứng chán ăn do nhiều nguyên nhân khác nhau ởngười lớn. Tuy nhiên, hiện nay người ta vẫn chưa biết rõ liều lượng và cáchdùng đem lại hiệu quả kích thích ăn cao nhất của các thuốc này. Tác dụngphụ đáng kể nhất của megestrol acetate và medroxyprogesterone acetate làgây huyết khối tĩnh mạch và biểu hiện bất lực ở nam giới. Dronabinol, một thành phần của ma túy được bào chế từ cây gai dầudùng để giảm buồn nôn và nôn do hóa chất chống ung thư, cũng được chứngminh là có tác dụng kích thích khả năng ăn tương đương với megestrolacetate nhưng đắt tiền và có thể gây ra khá nhiều tác dụng phụ như chóngmặt, ù tai, hoang tưởng, nhịp tim nhanh, nhất là ở những người lớn tuổi. Gần đây, nandrolone deconoate, một loại hormon đồng hóa cũng đượcchứng minh có khả năng kích thích ăn và gây tăng cân ở những bệnh nhânchán ăn do ung thư, suy thận mạn hoặc các bệnh mạn tính khác. Một số thuốc chống dị ứng như ketotifen, cyproheptadinecó khả năngức chế các thụ cảm thể của serotonin ở hệ thần kinh trung ương dẫn đến làmtăng cảm giác thèm ăn. Do có độ an toàn tương đối cao đối với trẻ nhỏ nêncyproheptadine và ketotifen thường được dùng để kích thích ăn ở trẻ em. Các hướng nghiên cứu thuốc kích thích ăn ở người trong tương lai sẽchủ yếu nhằm vào mục tiêu giảm nồng độ serotonin trong não hoặc ức chếcác thụ cảm thể của hoạt chất này. Theo một vài nghiên cứu gần đây, erythropoietin, một yếu tố kíchthích sinh hồng cầu thường được dùng trong điều trị một số tình trạng thiếumáu, cũng có khả năng gây tăng lượng thức ăn tiêu thụ và tăng cân ở một sốbệnh nhân suy thận mạn. Ngoài ra, một số thuốc sử dụng trong điều trị các bệnh tâm thần kinhnhư valproic acid (thuốc chống động kinh), mirtazapine, fluoxetine (thuốcchống trầm cảm) cũng có tác dụng phụ gây tăng cảm giác thèm ăn và tăngcân. ...