Thuốc tiêu sợi huyết trong điều trị nhồi máu cơ tim cấp

Thuốc tiêu sợi huyết (TSH) gây phá hủy cục máu đông trong lòng mạch vành vốn được cho là thủ phạm của nhồi máu cơ tim cấp và làm giảm 25% tỉ lệ tử vong cho những bệnh nhân này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc tiêu sợi huyết trong điều trị nhồi máu cơ tim cấp Thuốc tiêu sợi huyếttrong điều trị nhồi máu cơ tim cấpThuốc tiêu sợi huyết (TSH) gây phá hủy cục máu đông trong lòng mạchvành vốn được cho là thủ phạm của nhồi máu cơ tim cấp và làm giảm25% tỉ lệ tử vong cho những bệnh nhân này.Từ năm 1970 - 2000 tuổi thọ người Mỹ đã tăng thêm 6 năm. 2/3 trong số đó là nhờ giảmtỉ lệ tử vong của bệnh tim và đột quỵ. Bên cạnh những biện pháp phòng ngừa tiên phátnhư cải thiện lối sống, giảm hút thuốc, tiết chế ăn uống, điều trị aspirin cho những ngườinguy cơ cao… thì việc áp dụng những phương pháp điều trị mới như thuốc tiêu sợi huyếtđã tạo nên những hiệu quả rất có ý nghĩa, đặc biệt là với bệnh mạch vành.Thuốc tiêu sợi huyết (TSH) gây phá hủy cục máu đông trong lòng mạchvành vốn được cho là thủ phạm của nhồi máu cơ tim cấp và làm giảm 25% tỉlệ tử vong cho những bệnh nhân này.Lịch sử về thuốc TSH1933 Tillett tìm ra Streptokinase (SK) thuốc TSH đầu tiên được chiết xuất từvi khuẩn Streptococci tiêu huyết B nhóm C. Năm 1947, MacFarlane vàPilling tìm ra thuốc thứ 2 là Urokinase (UK) chiết xuất từ nước tiểu và tếbào thận người. Cả 2 thuốc SK và UK đều là những thuốc TSH không chọnlọc. Sau đó thế hệ mới hơn là TPA (Alteplase, Tenecteplase, Reteplase) chiếtxuất từ sự tái kết hợp DNA tế bào melanine người và tế bào buồng trứngchuột đồng Trung Hoa ra đời vào đầu thập niên 80 là thuốc TSH chọn lọctrên cục máu đông đã hình thành với ưu điểm hiệu quả hơn và ít gây biếnchứng xuất huyết hơn 2 thuốc đầu.Những ứng dụng lâm sàng của các thuốc này ngày càng rộng rãi trong đóquan trọng nhất đó là điều trị NMCT cấp ST chênh lên.Cơ chế tác dụngCác thuốc TSH sau khi tiêm qua tĩnh mạch tác dụng bằng cách hoạt hóaplasminnogen thành plasmin bằng những cách khác nhau: UK và TPA hoạthóa trực tiếp plasminogen thành plasmin. SK gắn với plasminogen thànhphức hợp tạo plasmin. Plasmin sẽ cắt các phân tử fibrin của huyết khối làmly giải cục máu đông.Chống chỉ định của thuốc TSHa. Chống chỉ định tuyệt đối: - Xuất huyết não hoặc đột quỵ không rõ nguyên nhân ở bất cứ thời điểm nào. - Nhối máu não trong vòng 6 tháng. - Tổn thương hoặc u tân sinh hệ thần kinh trung ương. - Vết thương đầu, phẫu thuật hoặc chấn thương lớn trong vòng 3 tuần trước đó. - Xuất huyết tiêu hóa trong 1 tháng trước đó. - Bệnh chảy máu. - Bóc tách động mạch chủ. b. Chống chỉ định tương đối: - Cơn thoáng thiếu máu não trong vòng 6 tháng trước. - Đang uống thuốc kháng đông. - Mang thai hoặc sau sanh 1 tuần. - Chọc dò ở vị trí không đè ép được. - Chấn thương do hồi sức. - Tăng huyết áp kháng trị.(HA tâm thu > 180mmHg) - Bệnh gan nặng. - Ngoài ra SK không được sử dụng lại nếu đã dùng trước đó hoặc nhiễm Streptococcus trong vòng một năm do cơ thể tạo kháng thể chống lại thuốc. Thay vào đó có thể dùng UK hoặc TPA.TSH trong điều trị NMCT cấp ST chênh lênTrong điều trị NMCT cấp ST chênh lên, thời gian là yếu tố hàng đầu để cứucơ tim và giảm tỉ lệ tử vong. 12 giờ đầu là thời gian để cứu sống vùng cơ timbị nhồi máu, đặc biệt một giờ đầu được xem là thời gian vàng. Mọi nỗ lựcphải hết sức tích cực và khẩn trương trong khoảng thời gian này. - Thời điểm điều trị: trong vòng 6-12 giờ đầu sau khởi phát NMCT. - Thời gian từ lúc nhập viện đến lúc truyền thuốc (door-to-needle) < 30phút. - Kiểm tra các chống chỉ định của TSH. - Phải có sự đồng ý của bệnh nhân sau khi được giải thích về lợi ích và nguy cơ của TSH.Dùng TSH trước nhập viện: ngày nay ở các nước tiên tiến TSH có thể đượcdùng ngay trên xe cấp cứu nhằm rút ngắn tối thiểu thời gian tái lưu thôngmạch vành cho bệnh nhân.Liều dùng: - Streptokinase: 1,5 triệu đơn vị truyền tĩnh mạch trong 60phút. - Urokinase: 1,5 triệu đơn vị tiêm mạch, sau đó 1,5 triệu đơn vị truyền tĩnh mạch trong 90phút. - Alteplase: 15mg tiêm mạch, tiếp theo 50mg truyền tĩnh mạch trong 30phút, sau đó 35mg truyền tĩnh mạch trong 60phút (tổng liều 100mg). - Reteplase: 10 đơn vị tiêm mạch trong 2phút x 2 lần cách nhau 30phút. - Tenecteplase: 1 liều tiêm mạch duy nhất trong 5 giây tùy theo cân nặng: < 60kg: 30mg, ≧60kg - 70kg:35mg,≧70kg - balloon > 90phút thì TSH vẫn là lựa chọn hàng đầu để điều trị NMCT cấpST chênh lên đặc biệt nếu bệnh nhân đến sớm trong vòng 3 giờ đầu. ...